2024-03-28T22:38:40Z
https://wmaj.iaid.ir/?_action=export&rf=summon&issue=11671
مدیریت آب در کشاورزی
2476-4531
2476-4531
1394
2
1
بررسی مزرعهای عملکرد و بهرهوری آب ژنوتیپهای مختلف گندم
وحید رضا
وردی نژاد
محمد
رضایی
بهمنظور بررسی تأثیر مقدار آب آبیاری بر عملکرد و بهرهوری آب ارقام مختلف گندم نان، آزمایش مزرعهای طی سال زراعی 87-1386 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی میاندوآب واقع در استان آذربایجان غربی انجام گردید. سطوح مختلف آبیاری شامل I1، I2، I3 و I4 به ترتیب 70، 100،130 و160 میلیمتر تبخیر از تشتک کلاس A بر روی ده ژنوتیپ معمول گندم نان شامل؛ زرین، شهریار، الوند، سرداری، C-80-4،C-81-10 ،C-81-4 ،C-83-3 ،C-83-8 وC-84-9 اعمال شد. رقم بهینه عملکرد محصول، در سطح آبیاری I1، ژنوتیپ زرین با عملکرد 7/7159 کیلوگرم بر هکتار به دست آمد. متوسط بهرهوری آب ده ژنوتیپ برای سطوح آبیاری I1، I2، I3 و I4 به ترتیب 98/0، 38/1، 36/1 و 29/1 کیلوگرم بر مترمکعب به دست آمد. بیشترین بهرهوری آب مربوط به سطح I4و ژنوتیپ C-84-9 با 79/1 کیلوگرم بر مترمکعب حاصل شد. بر اساس نتایج، تحت تابع هدف سود خالص، ژنوتیپ زرین در سطح آبیاری I1؛ اما باهدف حداکثر سازی بهرهوری آب، ارقامC-83-8 وC-84-9 در سطح آبیاری I4 پیشنهاد میشود.
بهرهوری آب
تابع تولید- آب
سود خالص
کمآبیاری
2015
09
11
1
10
https://wmaj.iaid.ir/article_87625_7b07ae8a960730792e531ed798267db5.pdf
مدیریت آب در کشاورزی
2476-4531
2476-4531
1394
2
1
بررسی تأثیر صعود موئینگی در آبیاری قطرهای نواری زیرسطحی بر عمق کاشت
محسن
قره شیخ بیات
محمدرضا
خالدیان
محمدحسن
بیگلویی
پریسا
شاهین رخسار
آبیاری قطرهای نواری زیرسطحی با بازدهی بیش از 90 درصد یکی از روشهای آبیاری گیاهان ردیفی زراعی و باغی است. در همین راستا پژوهش حاضر بهمنظور بررسی نحوه توزیع رطوبت و صعود موئینگی آب در خاک رس سیلتی با آبیاری قطرهای نواری زیرسطحی در تابستان سال 1391 انجام شد. آبیاری در سه سطح آبیاری 10، 15 و 20 لیتر و عمق نصب نوار 10، 20 و 30 سانتیمتر با سه تکرار در مزرعه پژوهشی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان گیلان واقع در شهرستان رشت انجام شد. صعود موئینگی جبهه رطوبتی برای اعماق نصب نوار 10 و 20 سانتیمتر برای تمامی احجام آبیاری، رطوبت لایه صفر تا 10 سانتیمتری خاک را به حد رطوبت ظرفیت زراعی رساند و تمامی اعماق کشت بهینه بذور مختلف را پوشش داد. در عمق نصب نوار 30 سانتیمتر و حجم آبیاری 10 لیتر، صعود موئینگی جبهه رطوبتی به لایه صفر تا 10 سانتیمتر خاک نرسید و در احجام آبیاری 15 و 20 لیتر صعود موئینگی حاصل از جبهه رطوبتی به شش تا هفت سانتیمتری سطح خاک رسید. بهترین عمق نصب نوار، اعماق 10 و 20 سانتیمتر بود اما به علت مزاحمت برای عملیات خاکورزی، عمق نصب نوار 30 سانتیمتر با حجم مناسب آبیاری و یا اختصاص آبیاری سبک برای جوانهزنی بذر در سالهای با بهار خشک توصیه میگردد.
آبیاری تحتفشار
توزیع رطوبت
جوانهزنی
2015
09
11
11
22
https://wmaj.iaid.ir/article_87626_4c2b3eaa3589b06be1db7b8d3f0ba13a.pdf
مدیریت آب در کشاورزی
2476-4531
2476-4531
1394
2
1
مدل بندی تولید علوفه خشک در شرایط خشکی موضعی در ناحیه ریشه گیاه ذرت
ابوالفضل
ناصری
زهرا
متقی فرد
ابراهیم
ولی زادگان
محمدباقر
خورشیدی بنام
بهمنظور مدل بندی تولید علوفه خشک ذرت در شرایط خشکی موضعی در ناحیه ریشه گیاه، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با تیمارهای آزمایشی: الف) آبیاری کامل (T1 )، ب) ایجاد خشکی موضعی در ناحیه ریشه گیاه با آبیاری کامل در دوره خمیری (T2)، ج) ایجاد خشکی موضعی در ناحیه ریشه گیاه با آبیاری کامل در دوره گلدهی (T3)، د) ایجاد خشکی موضعی در ناحیه ریشه گیاه با آبیاری کامل در دوره گلدهی و خمیری (T4) انجام گردید. ایجاد خشکی موضعی در ناحیه ریشه گیاه از زمان شروع رشد سریع ذرت تا پایان دوره رسیدگی صورت گرفت. طول کرتهای آزمایشی ده متر، عرض کرتها برابر 25/5 متر، فاصله پلاتها دو متر و فاصله جویچهها 75 سانتیمتر در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد اعمال شرایط مختلف آبیاری موجب تولید متفاوتی از علوفه خشک گردیده است. مقایسه میانگین ماده خشک حاصل از اعمال تیمارهای مختلف آبیاری نشان داد وزن علوفه خشک در تیمارهای اول تا چهارم به ترتیب برابر 57±5/273، 66±7/259، 59±1/194 و 75±4/173 گرم در هر بوته بود؛ بنابراین میتوان گفت آبیاری کامل از مرحله شش برگی تا پایان دوره رسیدگی ضرورتی نداشته و پیشنهاد میشود برای افزایش بهرهوری آب، در محدوده یادشده آبیاری قطع گردد. در این پژوهش تابع تولید علوفه خشک به ازای آب مصرفی به دست آمد. بر اساس وزن علوفه خشک در طول زمانهای مختلف پس از کاشت رابطه وزن ماده خشک و تعداد روزهای پس از کاشت برای هر چهار تیمار آزمایشی به دست آمد. با استفاده از این روابط و بر مبنای تولیدات ماده خشک در اوایل یا اواسط دوره، میتوان مقدار تولید در زمانهای بعدی یا نهایی را برآورد نمود.
خشکی موضعی در ناحیه ریشه گیاه
عملکرد ذرت علوفهای
کم آبیاری
مدیریت آبیاری
2015
09
11
23
32
https://wmaj.iaid.ir/article_87627_abc984afa799aa5d07c3fd5ea8a5432e.pdf
مدیریت آب در کشاورزی
2476-4531
2476-4531
1394
2
1
مسائل و راهکارهای افزایش کارایی مصرف آب در مزارع کشور
نادر
حیدری
توسعه کشاورزی و تولید پایدار در مناطق خشک و نیمهخشک به افزایش کارایی مصرف و بهبود بهرهوری آب بستگی دارد. کارایی مصرف آب مزرعه شاخصی برای بیان کمّی میزان تولید محصول به ازای واحد آب مصرفی در مزرعه میباشد. این شاخص با افزایش عملکرد، کاهش آب مصرفی و یا تأثیر هر دو عامل بهصورت توأمان، افزایش مییابد. مسائل و محدودیتهای کارایی مصرف آب در مقیاس مزرعه از اهمیت خاصی برخوردار هستند. مزرعه محیط و شرایطی است که تمامی فعالیتهای کشاورزی شامل تهیه زمین، کاشت، داشت و برداشت در این مقیاس اتفاق افتاده و همچنین تمامی فعالیتهای تأمین و توزیع آب تا محل مصرف و آبیاری برای این محیط انجام میشود؛ بنابراین مسائل این مقیاس بهطور مستقیم و قابلملاحظهای بر روی میزان مصرف آب و عملکرد محصول که هدف نهایی بهرهبردار است، تأثیرگذار است. همچنین این مسائل و مشکلات با توجه به ارتباط مقیاسها با یکدیگر سبب بروز مشکلات بزرگمقیاس دیگری نظیر فشار بیشازحد بر منابع آب (بهخصوص منابع آبهای زیرزمینی) و کمبود منابع آب حوضه آبریز و آلودگیهای زیستمحیطی و مسائل اجتماعی، اقتصادی و سیاسی مختلفی نیز، میگردند. ازآنجاییکه شناسایی و تحلیل شاخص کارایی مصرف آب مزرعه از ضروریات استفاده بهینه از منابع محدود آب کشور میباشد. در این تحقیق از طریق بررسی و ارزیابی نظرات کارشناسان، صاحبنظران، بهرهبرداران و درمجموع کلیه گرو داران مدیریت آب بهطور عام و آب کشاورزی بهطور خاص، مسائل و چالشهای پایین بودن مقدار شاخص کارایی مصرف آب در مزارع کشور بهصورت مشارکتی تبیین و در قالب سلسله مراتب پیوسته موضوع بسط دادهشده و ضمن ارائه اهداف، راهکارها و راهبردهای اجرایی و تحقیقاتی لازم نیز ارائه گردیدند. بر اساس نتایج، ریشه اصلی مسائل و مشکلات پائین بودن کارایی مصرف آب مزرعه در ایران را میتوان در شش گروه اصلی مسائل شامل: 1) پایین بودن بازده (راندمان) آبیاری، 2) ناکافی بودن منابع مطمئن آبیاری، 3) پایین بودن کیفیت منابع آبوخاک، 4) پایین بودن شاخصهای مکانیزاسیون کشاورزی، 5) مسائل مهندسی سامانههای آبیاری و6) دانش کم و آموزش ناکافی بهرهبرداران، ردهبندی نمود. از جنبه کمی، جمعاً 129 مورد مسئله و مشکل فراروی افزایش کارایی مصرف آب در مزرعه شناسایی گردید که مسائل تحت گروههای ششگانه اصلی اشارهشده در بالا، به ترتیب 9/10، 3/9، 9/13، 5/39، 1/17 و3/9 درصد از کل مسائل را شامل میشوند. از جنبههای راهبردی، نتایج این تحقیق بیانگر آن است که مسائل و راهکارهای افزایش کارایی مصرف آب مزرعه را نباید فقط در مسائل مدیریت آب جستجو و چارهجویی نمود، بلکه مسائل زراعی و بهخصوص مسائل مکانیزاسیون مزرعه و سایر مسائل وابسته نیز نقش مهمی در این زمینه ایفاء مینمایند.
راهکار
کارایی مصرف آب
مزرعه
مسائل
2015
08
23
33
48
https://wmaj.iaid.ir/article_87629_6071a80730515f00741e9ec19a9a6ad7.pdf
مدیریت آب در کشاورزی
2476-4531
2476-4531
1394
2
1
بررسی عملکرد برنج تحت رژیم های مختلف آبیاری در یک دوره آمار هواشناسی طولانیمدت با مدل CropSyst
نرجس
زارع
محمدرضا
خالدیان
نادر
پیرمرادیان
مجتبی
رضایی
مدل CropSyst ازجمله مدلهای گیاهی است که در سالهای اخیر موردتوجه محققین قرارگرفته است. از ویژگیهای منحصربهفرد مدل CropSyst امکان شبیهسازی عملکرد چند گیاه طی چند سال آماری است که امکان ارزیابی عملکرد گیاه در طولانیمدت را فراهم کرده است. این مدل پسازآنکه برای سالهای 1384 تا 1386 در منطقه رشت، برای برنج مورد واسنجی و اعتبارسنجی قرار گرفت و دقت آن در رده عالی قرار گرفت (مقادیر بهدستآمده Crm و nRMSE در سال اعتبارسنجی مربوط به عملکرد دانه گیاه برنج، به ترتیب 11/0 و 7/9 درصد بودند) بهعنوان ابزاری برای یک ارزیابی بلندمدت آمار هواشناسی در مکان موردمطالعه مناسب دیده شد. پس از جمعآوری دادههای طولانیمدت و معرفی آنها به مدل، نتایج اجرای مدل ارائه شد. در این مطالعه، آبیاریهای مختلفی توسط مدل شبیهسازی شد و مقدار محصول بهدستآمده در طی سالهای موردمطالعه تعیین شد. ازجمله عوامل مورد ارزیابی مقادیر بهرهوری مصرف آب بر اساس تبخیر-تعرق بهدستآمده است. بر اساس نتایج بهدستآمده، مشخص شد که بهرهوری مصرف آب برای تمامی تیمارهای آبیاری، از 42/0 تا 01/1 کیلوگرم در مترمکعب متغیر بوده است. پس از بررسی خروجیهای بهدستآمده از مدل، تیمار آبیاری سهروزه بهعنوان تیمار بهینه معرفی شد.
آنالیز طولانیمدت
برنج
شبیهسازی
تیمارهای آبیاری
2015
08
23
49
56
https://wmaj.iaid.ir/article_87630_f023f13dd89f378c9560833fa67ce613.pdf
مدیریت آب در کشاورزی
2476-4531
2476-4531
1394
2
1
مروری بر حسگرها و فناوری شبکه حسگر بیسیم در بهینهسازی مصرف آب و نهادههای کشاورزی
حسین
باقر پور
حسنا
محمدی منور
سعید
مینایی
حسگرها و فناوریهای نوین در بخش صنعت رشد قابلتوجهی داشتهاند و در سالهای اخیر نیز با ورود به بخش کشاورزی دقیق، تغییرات شگرفی را در این حوزه ایجاد کردهاند. این ابزارها و سامانهها توانستهاند با جمعآوری اطلاعات بیشتر از مزارع و شرایط محیطی اطلاعات بیشتری را در اختیار کشاورزان قرار داده و امکان کنترل بهینه مصرف آب و نهادهها را فراهم کنند. با توجه به قابلیت خوب فناوری شبکه حسگرهای بیسیم در جمعآوری اطلاعات و کنترل عملگرها، این فناوری توانسته جایگاه خوبی در بخشهای نظامی، صنعتی و خانگی پیدا کند. اما به دلیل نبود اطلاعات کافی در مورد حسگرها و فناوریهای نوین در حوزه کشاورزی، ممکن است کاربرد آنها در بخش کشاورزی ایران موردتوجه واقع نشده و دیرتر بکار گرفته شوند. بنابراین این مقاله سعی دارد حسگرها و سامانههای نوین موجود در بخش کشاورزی را معرفی کرده و فناوری مهم حسگر بیسیم، مزایا، محدودیتها و کاربرد آن در حوزه کشاورزی را بهطور مفصل موردبررسی قرار دهد.
حسگرهای بیسیم
سامانه موقعیتیاب جهانی فناوری نوین
کشاورزی دقیق
2015
08
23
57
70
https://wmaj.iaid.ir/article_87631_3901a24ae7401d13776ad406c6f64f6b.pdf
مدیریت آب در کشاورزی
2476-4531
2476-4531
1394
2
1
ملاحظات کشاورزی، زیستمحیطی و اقتصادی در تعیین عمق زهکشهای زیرزمینی در مناطق خشک و نیمهخشک - مطالعه موردی دشت آزادگان
مجید
شریفی پور
حمزه علی
علیزاده
عبد علی
ناصری
عبدالمجید
لیاقت
علیرضا
حسن اقلی
دیدگاههای گوناگونی در برآورد پارامترهای اساسی زهکشی بهویژه عمق نصب زهکشها وجود دارد. هرکدام از این دیدگاهها ملاحظات متفاوت کشاورزی (تهویه و کنترل شوری خاک)، زیستمحیطی (حجم و کیفیت زهاب) و اقتصادی (تراکم زهکشها در واحد سطح، راندمان ترنچر نسبت به عمق و هزینههای پمپاژ زهکشی) را مدنظر قرار میدهند و در نظر گرفتن هر یک از این ملاحظات ممکن است زهکشها را به سمت عمیق یا کمعمق شدن سوق دهد. این مقاله به معرفی دیدگاههای مختلف تعیین عمق نصب زهکشها و بررسی نتایج هر یک پرداخته است. سپس عمق نصب زهکشهای طرح زهکشی زیرزمینی اراضی دشت آزادگان که هماکنون در دست مطالعه و اجرا میباشد، با توجه به شرایط منطقهای برای هر یک از دیدگاهها تعیین میگردد. نتایج تحقیق نشان میدهد عمق نصب زهکشها در جهت رعایت مسائل زیستمحیطی کمترین و برای کنترل شوری بیشترین خواهد بود. همچنین نتایج نشان میدهد که در منطقه موردمطالعه استفاده از زهکشی کنترلشده برای بالا نگهداشتن تراز آب زیرزمینی در فصل آبیاری باهدف جلوگیری از زهکشی بیشازاندازه و پایین آوردن آن در فصل غیر آبیاری برای پیشگیری از صعود نمک در اثر تبخیر از آب زیرزمینی شور بهترین راهحل میباشد.
آب زیرزمینی
زهکشی کنترلشده
زهاب
شوری
موئینگی
2015
08
23
71
80
https://wmaj.iaid.ir/article_87632_338bbec4b44badb5bab7792a3d395ee1.pdf