ارائه برنامه ساده آبیاری مزارع سیب زمینی استان فارس در سامانه آبیاری قطره ای

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار پژوهشی، بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شیراز، ایران

2 استادیار پژوهشی، موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

3 استادیار پژوهشی، بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شیراز، ایران

چکیده

به‌منظور تولید بیشترین میزان محصول به ازای کمترین میزان آب آبیاری، لازم است آبیاری مزارع با برنامه‌ریزی آبیاری انجام شود. در برنامه‌ریزی آبیاری زمان شروع و خاتمه آبیاری به صورت علمی و دقیق تعیین می‌شود. استان فارس یکی از استان‌های پیشرو در تولید محصول سیب‌زمینی در کشور است. در این بررسی سعی شده است برنامه‌ای ساده و کاربردی برای آبیاری مزارع سه شهرستان آباده، اقلید و خرمبید که از نظر تولید سیب‌زمینی در استان فارس مهم می‌باشند، ارائه شود. در این برنامه‌ریزی با برآورد نیاز آبی گیاه سیب‌زمینی به کمک داده های هواشناسی 10 ساله 1388 تا 1398، بر اساس توصیه فائو از روش پنمن مانتیث، داشتن خصوصیات فیزیکی خاک و مشخصات سیستم آبیاری قطره‌ای، برنامه آبیاری شامل تعداد دفعات آبیاری در هر هفته و مدت زمان هر آبیاری برآورد شد. نتایج نشان داد در یک مزرعه با بافت خاک لوم، راندمان آبیاری 70 درصد، فاصله قطره چکان 30 سانتی متر، دبی قطره چکان 4/2 لیتر بر ساعت، مدت زمان هر آبیاری 124 دقیقه خواهد بود. بیشترین تعداد دفعات آبیاری در مرداد ماه بوده که در شهرستان آباده هر روز و در شهرستان‌های خرمبید و اقلید 6 بار در هفته آبیاری نیاز به آبیاری خواهد بود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A simple irrigation program for potato farms under drip irrigation system in Fars province

نویسندگان [English]

  • Mohammad Ali Shahrokhnia 1
  • Javad Baghani 2
  • Amir Eslami 3
1 Associate Professor, Agricultural Engineering Research Department, Fars Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Shiraz, Iran
2 Assistant Professor, Agricultural Engineering Research Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran
3 Assistant Professor, Agricultural Engineering Research Department, Fars Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Shiraz, Iran
چکیده [English]

Irrigation scheduling is necessary to obtain more crop yield per water. Irrigation scheduling gives the start and the end time of irrigation more accurate and scientific. Fars province is one the main potato cultivation area in Iran. In the present study, a simple and applicable irrigation schedule was obtained for the potato farms in three Fars province cities, Abadeh, Khorrambid, and Eghlid. The potato water requirement and the irrigation time were estimated using physical soil properties, drip irrigation systems properties and FAO Pennman-Montieth equation for 2009-2019. For a loamy soil texture, and supposing an irrigation efficiency of 70 percent, dripper distance of 30 centimeters, dripper flow rate of 2.4 liter per hour, the irrigation time will be 124 minutes. The irrigation frequency for Eghlid, Khorrambid and Abadeh will be 6, 6, and 7 times per a week, respectively. The four irrigation program tables can help farmers and engineers to obtain a suitable potato yield and decrease the used water.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Drip irrigation
  • Irrigation scheduling
  • water requirement
احمدی، ک.، عبادزاده، ح.ر.، حاتمی، ف.، حسین پور، ر. و عبدشاه، ه. 1398. آمارنامه کشاورزی سال 1397، جلد سوم: محصولات باغبانی، وزارت جهاد کشاورزی، معاونت برنامه‌ریزی و اقتصادی، مرکز فناوری اطلاعات و ارتباطات.
باغانی، ج.، کیانی، ع.ر.، قدمی فیروزآبادی، ع.، شاهرخ نیا، م.ع.، جلینی، م.، خسروی، ح.، علیمحمدی نافچی، ر.، معیری، م.، بهراملو، ر.، اخوان، ک.، سالمی، ح.ر.، مقبلی، ا.، نیکانفر، ر.، عباسی، م. 1399. تعیین آب مصرفی سیب‌زمینی در کشور. گزارش نهایی پروژه تحقیقاتی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شماره ثبت: 57967.
 
باغانی، ج. 1389. اثربخشی سیستم‌های جدید آبیاری بر منابع آب زیرزمینی، عملکرد و کارایی مصرف آب آبیاری گیاهان زراعی در دشت مشهد (مطالعه موردی). گزارش پژوهشی نهایی موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، شماره ثبت 890/990.
خیری شلمزاری، ک.، برومندنسب، س.، سلطانی محمدی، ا.، حقیقتی بروجنی، ب. 1399. اثر مدیریت‌های آبیاری در سامانه‌های آبیاری قطره‌ای سطحی و زیرسطحی بر عملکرد و بهره‌وری آب سیب‌زمینی. نشریه آبیاری و زهکشی ایران، 1، 14، 310-320.
رضوانی، س. م.، قدمی فیروزآبادی، ع.، سلطانی، ه.، جعفری، ع.م. 1398. تأثیر آرایش کشت‌های مختلف سیب‌زمینی بر میزان عملکرد و بهره‌وری مصرف آب تحت شرایط آبیاری بارانی و قطره‌ای. نشریه آبیاری و زهکشی ایران. 13 (5): 1316-1307.
شاهرخ نیا، م.ع. و کرمی، م.ج. 1399. برنامه آبیاری تاکستان‌های یاقوتی در خاک‌های با بافت متوسط تا سبک در استان فارس. مجله ترویجی انگور. 2: 14-7.
کاظمی، م. و میرهاشمی، س.م. ۱۳۹۶. سیب‌زمینی، فناوری تولید، امنیت غذایی. انتشارات تحقیقات و آموزش کشاورزی.
Allen, R. G., Pereira, L. S., Raes, D. and Smith, M. 1998. Crop evapotranspiration, guidelines for computing crop water requirements. FAO Irrigation and Drainage Paper 56, FAO, Rome.
FAO.2019. (http://www.fao.org/faostat/en/#data/QC)