ORIGINAL_ARTICLE
راهبردهای مدیریت خشکسالی کشاورزان گندمکار در شهرستان کرمانشاه
کشور ما در کمربند خشک جغرافیایی واقع شده، و از مناطق آب و هوایی کم باران جهان بهشمار میرود. بنابراین خشکسالی به عنوان یک واقعیت اقلیمی در کشور ما قلمداد میگردد. لذا بکارگیری راهبردهای مدیریت خشکسالی میتواند به عنوان یک ابزار کارآمد در این زمینه ایفای نقش نماید. از اینرو یکی از فعالیتهای مهم، شناسایی راهبردهای مدیریت خشکسالی کشاورزان است تا بدین طریق بتوان مقاومت آنان را نسبت به این پدیده ارتقاء بخشیده و توان سازگاری آنان را افزایش داد. در این پژوهش، با بررسی راهبردهای مدیریتی که کشاورزان در رویارویی با خشکسالی به کار میگیرند، میتوان زمینه را برای توسعه برنامههای توانمندسازی کشاورزان و خانواده آنان در برابر این بلای طبیعی فراهم آورد. جامعه آماری در این مطالعه، گندمکاران شهرستان کرمانشاه بودند که طی سالهای 1386 لغایت 1390 در معرض خشکسالی قرار گرفته بودند. در این تحقیق نمونهگیری طبقهای چندمرحلهای به عنوان روش نمونهگیری انتخاب شد. حجم نمونه 370 نفر برآورد شد که از این میان، 248 پرسشنامه در بین گندمکاران توزیع شد و دادهها از طریق آمار توصیفی تحلیل شد. نتایج این تحقیق نشان داد که مهمترین راهبردهایی که کشاورزان جهت مدیریت خشکسالی از آن بهره میگیرند، شامل دعا و نیایش، امیدواری به بهبود اوضاع، درد و دل کردن با دیگران، استفاده از تجارب قبلی کشاورز، رعایت زمان مناسب کاشت، کاهش هزینههای غیر ضروری، قرض گرفتن از خویشاوندان و دوستان، از بین بردن علفهای هرز، استفاده از دانش بومی در پیشبینی هواشناسی، و تماس با کارشناسان مراکز خدمات کشاورزی هستند. همچنین نتایج حاکی از آن است که کشاورزان برای کسب اطلاعات مورد نیاز خود در مورد راهبردهای مقابله با خشکسالی از منابع اطلاعاتی و کانالهای ارتباطی متعدی بهره میگیرند. مهمترین این منابع اطلاعاتی عبارتند از سایر کشاورزان در روستا، کارشناسان مراکز خدمات، دوستان و همسایگان هستند.
https://wmaj.iaid.ir/article_88437_406d1e025734f042e2a945f50e8be9f8.pdf
2014-08-23
1
12
بلایای طبیعی
سازگاری
مدیریت ریسک
مقابله
لیدا
شرفی
1
دانشجوی دکتری توسعه کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه رازی کرمانشاه
AUTHOR
کیومرث
زرافشانی
2
دانشیار دانشکده کشاورزی دانشگاه رازی کرمانشاه و عضو مرکز پژوهشی تحقیقات توسعه اقتصادی– اجتماعی توسعه روستایی
LEAD_AUTHOR
- امیرخانی، س.، و چیذری، م. 1388. بررسی عوامل موثر در نوع مدیریت گندمکاران شهرستان ورامین در زمینه خشکسالی. همایش سومین کنگره علوم ترویج وآموزش کشاورزی و منابع طبیعی ایران. ص 118-107.
1
- حسینی، م.، شریفزاده، ا.، غلامرضایی، س. 1388. روایتی از آسیبپذیری جوامع روستایی و عشایری در نتیجه بحران خشکسالی در استان کرمان، اولین همایش ملی توسعه پایدار. ص 12-1.
2
- زرافشانی، ک. 1384. مطالعه راهبردهای مقابله روانی با بلای خشکسالی بین روستاییان فارس، پایاننامه دکتری در رشته ترویج وآموزش کشاورزی، دانشگاه شیراز، دانشکده کشاورزی.
3
-کرمی، ع. 1388. مدیریت خشکسالی و نقش نظام دانش و اطلاعات، همایش ملی مسائل و راهکارهای مقابله با خشکسالی. ص 65-40.
4
- کشاورز، م.، کرمی، ع. 1387. سازههای اثرگذار بر مدیریت خشکسالی کشاورزان و پیامدهای آن: کاربرد مدل معادلات ساختاری، علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی، سال دوازدهم، (43): 267-283.
5
- گراوندی، ش. 1388. واکاوی راهبردهای مدیریت ریسک در بین کشاورزان ذرتکار شهرستان کرمانشاه ، پایاننامه کارشناسی ارشد در رشته توسعه روستایی، دانشگاه رازی، دانشکده کشاورزی.
6
-Bartlett, J. E., Koterlik, J. W and Higgins, Ch. C. 2001. Organizational research: Determining appropriate sample size in survey research.Information Technology, Learning, and Performance Journal, 19(1), 43-50.
7
-Campbel, D., Barker, D., & McGregor, D. 2011. Dealing with drought: Small farmers and environmental hazards in southern St. Elizabeth, Jamaica, Applied Geography, 31: 146-158.
8
-Carver, Ch. S., Scheier, M. F. & Weintraub, J. K. 1989. Assessing coping strategies: A theoretically based approach,Journal of Personality and Social Psychology, 56(2): 267-283.
9
-Cooper, P. J. M., Dimes, J., Rao, K. P. C., Shapiro, B., Shiferaw, B. & Twomlow, S. 2008. Coping better with current climatic variability in the rain- fed farming systems of sub-Saharan Africa: An essential first step in adapting to future climate change?, Journal of Agriculture Ecosystems & Environment, 126: 24- 35.
10
-Enfors, E. I., & Gordon, L. J. 2008. Dealing with drought: The challenge of using water system technologies to break dryland poverty traps, Global Environmental Change, 18: 607-676.
11
-Eriksen, S. & Silva, J. A. 2009. The vulnerability context of a savanna area in Mozambique: household drought coping strategies and responses to economic change, Journal of Environmental Science & Policy, Elsevier, P 33-52.
12
-Folkman, S. 1984. Personal control and coping processes: A theoretical analysis, Journal of Personality and Social Psychology, 46 (4): 839-852.
13
-George, D. A., Clewett, J. F., Wright, A. H., Birch, C. J., Allen, W. R. 2007, Improving farmer knowledge and skills to better manage climate variability and climate change, Journal of International Agricultural and Extention Education, 14 (2): 5-18.
14
-Gillard, M. & Paton, D. 1999. Disaster stress following a hurricane: the role of religious differences in the Fijian Islands, The Australasian Journal of disaster and Trauma Studies, (2). Retrieved 2004 from the World Wide Web: http://www.massey.ac.nz/~trauma/issues/1999-2/gillard.htm
15
-Heppner, P. P. & Cook, S. W. 1991. An investigation of coping styles and gender differences with farmers in career transition, Journal of Counseling Psychology, 38(2): 167-174.
16
-Ifeanyi-obi, C. C., Etuk, U. R., & Jike-wai, O. 2012. Climate change, effects and adaptation strategies; Implication for agricultural extension system in Nigeria, Greener Journal of Agricultural Sciences, 2(2): 53-60.
17
-Kapoor, S. & Ojha, R. K. 2006. Vulnerability in rural areas: potential demand for microinsurance, International Journal of Rural Management, 2(1): 64-83.
18
-Kinsey, B., Burger, K. & Gunning, J. W. 1998. Coping with drought in Zimbabwe: survey evidence on responses of rural households to risk, World Development, 26(1): 89-110.
19
-Knutson, G. L., Blomstedt, M. L. & Slaughter, K. 2001. Result of a rapid appraisal study: Agricultural producers' perceptions of drought vulnerability and mitigation-Howard County, Nebraska.
20
-Knutson, C., Hayes, M., Philips, T. 1998. How to reduce drought risk. Preparedness and mitigation working group. Western drought coordination Council. Retrieved from World Wide Web: http://www. enso. Unl. Edu/handbook/ risk. pdf. Htm.
21
-Mengistu, D. K. 2011. Farmers perception and knowledge of climate change and their coping strategies to the related hazards: Case study from Adiha, central Tigray, Ethiopia, Agricultural Sciences, 2 (2): 138-145.
22
-Paul, B. K. 1995. Farmers' and public responses to the 1994-95 drought in Bangladesh: a case study. Retrieved 2009 from the World Wide Web. http://www Colorado. Edu/hazards/qr/qr 76. Html
23
-Schults, B. 1997. Humboldt county Needs assessment: Crop production. Cooperative extension. Universiy of NEVADA.
24
-Sengestam, L. 2009. Division of capitals- What role does it play for gender-differentiated vulnerability to drought in Nicaragua?, Community Development, 40: 154-176.
25
-Shewmake, Sh. 2008. Vulnerability and the impact of climate change in South Africa's Limpopo river Basin, International food policy research institute.
26
-Simelton, E., Fraser, E. D. C., Termansen, M., Forster, P. M. & Dougill, A. J. 2009. Typologies of crop-drought vulnerability: an empirical analysis of the socio-economic factors that influence the sensitivity and resilience to drought of three major food crops in China 1961-2001, Environmental Science & policy, 12: 438-452.
27
-Stringer, L. C., Dyer, J. C., Reed, M. S., Dougill, A. J., Twyman, Ch., & Mkwambisi, D. 2009. Adaptations to climate change, drought and desertification: local insights to enhance policy in southern Africa, Environmental Science & Policy, Elsevire, 12: 748-765.
28
-Vento, J. Ph., Reddy, V. R., & Umapathy, D. 2010. Coping with drought in irrigated South India: Farmers’ adjustments in Nagarjuna Sagar, Agricultural Water Management, Elsevier, p 1434-1442
29
-Zarafshani, K., Sharafi, L., Azadi, H., Hosseininia, Gh., De Maeyer, Ph., & Witlox, F. 2012. Drought vulnerability assessment: The case of wheat farmers in Western Iran, Global and Planetary Change, Elsevire, 98-99: 122–130.
30
ORIGINAL_ARTICLE
مزیت کاربرد آبیاری قطرهای (نواری) زیر سطحی در کشت گوجهفرنگی تحت مدیریتهای مختلف آبیاری
سامانههای آبیاری تحت فشار از اقتصادیترین روشها در بکار بردن آب، کود و سایر مواد شیمیایی در زمان و مقدار مناسب است. با توجه به کمبود منابع آب، بهرهگیری از شیوههای نوین آبیاری در کشاورزی امری اجتناب ناپذیر است. امروزه روند بهبود، تکامل و استفاده از شیوه آبیاری قطرهای به عنوان یکی از پیشرفتهترین روشها در آبیاری اراضی زراعی در حال افزایش میباشد. نظر به ابعاد جهانی کم آبی به ویژه در مناطق خشک و نیمهخشک جهان، آخرین توصیه کمیته بینالمللی آبیاری و زهکشی (ICID) که در هشتمین کنگره بینالمللی آبیاری میکرو سال 2011 در ایران، بر توسعه روشهای آبیاری قطرهای زیرسطحی به عنوان یک جهتگیری جهانی توصیه شد. اخیرا روش آبیاری قطرهای زیرسطحی به دلیل وجود خشکی و بروز خشکسالیهای متعدد در کشور، مورد توجه کشاورزان، کارشناسان و محققان قرار گرفته است. این تحقیق با استفاده از طرح آماری کرتهای دو بار خرد شده در قالب بلوکهای کامل تصادفی اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل مقادیر آب در سه سطح 60، 80 و 100 درصد آب مورد نیاز کامل گیاه در پلات اصلی و روش آبیاری قطرهای در دو سطح زیرسطحی و سطحی در پلات فرعی بودند. نتایج نشان داد که اثر میزان آب آبیاری و روش آبیاری روی عملکرد و کارآیی مصرف آب در سطح احتمال 1 درصد معنیدار بود. عملکرد گوجهفرنگی در سه سطح آبیاری 60، 80 و 100 درصد به ترتیب 31، 55 و 62 تن در هکتار به دست آمد که با هم اختلاف معنیدار داشتند. همچنین، مقدار عملکرد در دو روش آبیاری قطرهای سطحی زیرسطحی به ترتیب برابر با 43 و 55 تن در هکتار بود که با هم اختلاف معنیدار داشتند. از مزیتهای مهم این روش آبیاری کاهش و یا حذف تلفات تبخیر از سطح خاک و رواناب سطحی و نیز کاهش نفوذ عمقی آب و همچنین کاهش رشد علفهای هرز و نیز انجام عملیات داشت حتی در زمان آبیاری است. یکی از مشکلات پیش رو در توسعه سامانه آبیاری قطرهای زیرسطحی، ایجاد مکش در موقع توقف پمپ، ورود خاک به داخل قطرهچکان و نهایتا گرفتگی آنها میباشد. استفاده از پوشش در اطراف قطرهچکانها میتواند باعث کاهش مشکل فوق شود، ولیکن نگرانیهائی در خصوص تغییر پیاز رطویتی خاک وجود دارد.
https://wmaj.iaid.ir/article_91198_94e0354e425b7e6ef3b5cadc025c7b82.pdf
2014-08-23
13
20
آبیاری قطرهای زیرسطحی
گوجهفرنگی
مقادیر آب
محمد
جلینی
1
استادیار پژوهش بخش تحقیقات فنی و مهندسی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی
LEAD_AUTHOR
علیرضا
سبحانی
2
استادیار پژوهش بخش تحقیقات نهال و بذر مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی
AUTHOR
محمد
کریمی
karimi.irri@gmail.com
3
ربی پژوهش بخش تحقیقات فنی و مهندسی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی
AUTHOR
باغانی ج. بیات ح. 1378 .بررسی و مقایسه دو روش آبیاری شیاری و قطرهای بر عملکرد و کیفیت گوجهفرنگی. نشریه شماره 129 .مؤسسه تحقیقات فنی و مهندسی. صفحه .82
1
شاهین رخسار، پ. 1385 .افزایش کارآیی مصرف آب با استفاده از آبیاری قطرهای زیرسطحی . اولین همایش ملی مدیریت شبکههای آبیاری و زهکشی، 12 الی 14 اردیبهشت ماه 1385 .دانشگاه شهید چمران اهواز.
2
مجیدی، ا.، ق. زارعی، ع. کشاورز و حجازی ، س. م. 1388. بررسی کارآیی آبیاری انواع محصولات (باغات پسته، باغات انار و سبزی و سیفیجات) با استفاده از لوله های تراوای سفالی. گزارش پژوهشی شماره 281 /88 سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی.
3
ناصری، ا و زارعی ق ، . 1385 . ها قابلیت و محدودیتها و کاربردهای آبیاری قطرهای زیرسطحی. دومین کارگاه فنی خردآبیاری. دوم آذرماه 1385 .کمیته ملی آبیاری و زهکشی. صفحات 140 -132.
4
نورجو ،.ا زمردی ش و . امامی ع. 1380 .بررسی اثرات سطوح مختلف آبیاری در زراعت گوجهفرنگی. مجموعه مقالات اولین کنفرانس ملی بررسی راهکارهای مقابله با بحران آب ، جلد سوم، زابل، دانشگاه زابل، 1380.
5
Lamm, F.R. and Trooien, T.P. 2003 Subsurface drip irrigation for corn production. A review of to years of research in Kansas. Irrigation Science, 22: 195- 200.
6
Rahman, S.M., Nawata, L. and Sakuratani, E. 1998. Effects of water stress on yield and related morphological characters among tomato (Lycopersicon esculentum Mill.) cultivars. Thai Journal of Agricultural Science, 31(1): 60-78.
7
Rummun, K., Teeluck, M., Muthy, N.K. and Ahkoon, P.D. 2003. Yield response of fresh market tomato (Lycopersicon esculentum Mill.) to deficit irrigation. AMAS 2003. Food and Agriculture Research Council, Reduit, Mauritius, 103- 108.
8
Shrivastava, P.K., Parikh, M.M., Sawani, N.G. and Raman, S. 1994. Effect of drip irrigation and mulching on tomato yield. Agricultural Water Management, 25(2): 179-184.
9
Stein, L., White, K. and Dainello, F. 1995. Drip irrigation and plastic mulch conserve water while maintaining cantaloupe yield and quality. Texas A & M Agricultural Research & Extension Center at Uvalde.
10
Thorburn, P.J., Cook, F.J. and Bristow, K.L. 2003. Soil– dependent wetting from trickle emitters: Implication for system design and management. Irrigation Science. 22: 121-127.
11
Tiwari, K.N., Mal, P.K. and Singh, R.M. 1998. Response of okra (Abelmoschus escullentus L. Moench) to drip irrigation under mulch and no mulch conditions. Agricultural Water Management, 38: 91-95.
12
ORIGINAL_ARTICLE
کاربرد مدل Aquacrop در شرایط کم آبیاری و مدیریتهای مختلف کشت ذرت دانهای تحت آبیاری قطرهای
در این مطالعه مدل Aquacrop برای پیشبینی عملکرد دانه و کارآیی مصرف آب محصول ذرت دانهای در شرایط اقلیمی میاندوآب، واسنجی و اعتبارسنجی شد. آزمایش مزرعهای روی ذرت دانهای رقم SC704 در قالب طرح کرتهای خرد شده بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار، تحت سه تیمار آبیاری (آبیاری به میزان 80، 100 و120 درصد نیاز آبی)، با سه تراکم کاشت (75، 90 و 105 هزار بوته در هکتار) و به صورت کشتهای یک و دو ردیفه، تحت سیستم آبیاری قطرهای نواری طی سالهای 1384 و 1385 انجام گرفت. مدل بر اساس دادههای سال 1384 واسنجی و سال 1385، اعتباریابی شد. نتایج واسنجی و اعتبارسنجی نشان داد که مدل Aquacrop به صورت مناسبی عملکرد دانه و کارآیی مصرف آب را برای ذرت دانهای پیشبینی میکند. مقدار NRMSE عملکرد و کارایی مصرف آب برای اعتبارسنجی مدل به ترتیب 92/1 و 82/1 درصد و کارایی مدلسازی نش- ساتکلیف (EF) برای عملکرد دانه و کارایی مصرف آب برای اعتبارسنجی مدل به ترتیب 5/82 و 7/97 درصد محاسبه شد که نشان دهنده مدلسازی با اعتبار مناسب و دقت بالا میباشد. مدل Aquacropبراساس ضرایب واسنجی شده این مطالعه، برای اعمال مدیریتهای مختلف آبیاری و تراکمهای مختلف و نوع کشت (یک و دو رویفه) ذرت دانهای قابل استفاده و کاربرد میباشد.
https://wmaj.iaid.ir/article_91199_89ff70b03a1cb3ae81ff41d476086019.pdf
2014-08-23
21
30
ارزیابی
تراکم کشت
کمآبیاری
ذرت دانهای
مدلسازی گیاهی
وحیدرضا
وردی نژاد
rezaverdinejad@gmail.com
1
استادیار گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه
LEAD_AUTHOR
مهران
دوستی رضایی
2
پژوهشگر مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان غربی
AUTHOR
سینا
بشارت
3
استادیار گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه
AUTHOR
حسین
رضایی
4
دانشیار گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه
AUTHOR
جمال
احمد آلی
5
پژوهشگر مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجانغربی
AUTHOR
احمدآلی، ج. 1388 .بررسی کارآیی مصرف آب آبیـاری سیسـتم هـای نشتی و میکرو در کشت یک و دو ردیفـه ذرت دانـه ای. گـزارش نهایی، موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی.
1
بابـازاده .، ح و تبریـزی . م، 1391 . ارزیـابی مـدل AquaCrop تحـت شرایط مدیریت کـم آبیـاری سـویا. نشـریه آب و خـاک (علـوم و 339. -329 26(2 : ،) (غذایی صنایع
2
De Wit, C.T., Brouwer, R. and Penning, F.W.T. 1970. The simulation of photosynthetic systems. In: Setlik, I. (Ed.), Prediction and measurement of photosynthetic productivity. Proceeding IBP/PP Technical Meeting Trebon. Pudoc, Wageningen, the Netherlands, pp. 47-50.
3
Heng, L.K., Evett, S.R., Howell, T.A. and Hsiao, T.C. 2009. Calibration and testing of FAO Aquacrop model for maize in several locations. Agronomy Journal, 101: 488–498.
4
Hsiao, T.C., Heng, L.K., Steduto, P., Raes, D., and Fereres, E. 2009. Aquacrop-Model parameterization and testing for maize. Agronomy Journal, 101: 448–459.
5
Raes, D., Steduto, P., Hsiao, T.C. and Fereres, E. 2009. Aquacrop-The FAO crop model for predicting yield response to water: II. Main algorithms and software description. Agronomy Journal, 101: 438–447.
6
Ritchie, J.T. 1972. Model for predicting evaporation from a row crop with incomplete cover. Water Resources Research, 8(5): 1204-1213.
7
Salemi H., Mohd Soom, M.A., Mousavi, S.F., Ganji, A., Shui Lee, T., Yusoff M.K. and Verdinejad, V.R. 2011. Irrigated silage maize yield and water productivity response to deficit irrigation in arid regions. Polish Journal of Environmental Studies, 20(5): 1295-1303.
8
Steduto, P., Hsiao, T.C. Raes, D. and Fereres, E. 2009. Aquacrop-The FAO crop model to simulate yield response to water: I. Concepts and underlying principles. Agronomy Journal, 101: 426–437.
9
Todorovic, M., Albrizio, R., Zivotic, L., Abi Saab, M., Stِckle, C. and Steduto, P. 2009. Assessment of Aquacrop, CropSyst, and WOFOST models in the simulation of sunflower growth under different water regimes. Agronomy Journal, 101: 509–521.
10
Ulger, A.C., H. Ibrikci, B. Cakir, and N. Guzel. 1997. Influence of nitrogen rates and row spacing on corn yield, protein content, and other plant parameters. Journal of plant nutr. 20: 1697-1709.
11
ORIGINAL_ARTICLE
مدیریت بهرهبرداری و نگهداری سامانههای آبیاری میکرو
آبیاری میکرو به طور وسیعی برای بهبود میزان آب کاربردی و کارایی مصرف آب آبیاری در محصولات مختلف از جمله زراعتهای سبزی و صیفی و باغات استفاده شده است. سامانههای آبیاری میکرو در مقایسه با سایر سامانههای آبیاری دارای بیشترین یکنواختی توزیع آب میباشند و میتوانند آب و مواد غذایی را به طور دقیق و با تناوب کنترل شده مستقیما در ناحیه ریشه گیاه تحویل دهند. گرفتگی قطرهچکانها، سبب کاهش یکنواختی توزیع آب و مواد غذایی خواهد شد و به عنوان مهمترین عامل عدم موفقیت سامانههای آبیاری میکرو شناخته شده است. از دیگر عوامل عدم موفقیت این سامانهها میتوان به طراحی و بهرهبرداری نادرست از تجهیزات بخش کنترل مرکزی، تجهیزات تصفیه آب و کوددهی، عدم اعمال مدیریت بهرهبرداری مناسب از جمله کنترل فشار در سامانه آبیاری، قطع و وصل صحیح شیرها، شستشوی به موقع فیلترها، عدم کنترل مداوم شبکه توزیع آب در مزرعه جهت پیشبینیهای لازم پیش از وقوع گرفتگی در قطرهچکانها، عدم اعمال مدیریت صحیح استفاده از کود اشاره کرد. مهمترین عامل گرفتگی در این سامانهها، تلفیق عوامل فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی در منبع آب آبیاری است. از دیگر عوامل گرفتگی قطره چکانها و روزنهها، میتوان به عدم دقت در انتخاب نوع قطرهچکان با توجه به کیفیت آب آبیاری اشاره کرد. با توجه به اینکه پیشگیری بهترین راه مبارزه و کاهش مشکلات فوق الذکر است، طراحی مناسب و مدیریت صحیح بهرهبرداری از تجهیزات فیلتراسیون میتواند نقش مؤثری در بهبود و توسعه روشهای آبیاری تحت فشار و به طور اخص روش آبیاری میکرو ایفا نماید. جهت تشخیص و اطمینان از عملکرد صحیح فیلترها، نصب کنتور و فشارسنج در بخشهای مختلف سامانه آبیاری ضروری است. پایش میزان جریان خروجی در طول زمان بهرهبرداری از سامانه میتواند نقش مؤثری در بهبود عملکرد سامانه داشته باشد. همچنین به منظور جلوگیری از گرفتگی قطرهچکانها، شستشوی متناوب بخشهای مختلف سامانه آبیاری لازم و در صورتی که سامانه به تجهیزات تزریق کود و مواد شیمیایی مجهز باشد، استفاده از شیرهای یکطرفه برای جلوگیری از جریان برگشتی ضروری است.
https://wmaj.iaid.ir/article_91200_86f97e9342aad24c3d686526336160f3.pdf
2014-08-23
31
42
آبیاری میکرو
گرفتگی قطرهچکان
مدیریت بهرهبرداری و تجهیزات فیلتراسیون
مهدی
اکبری
1
دانشیار پژوهش موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی
LEAD_AUTHOR
اکبـری ،م. ، صـدرقائن ،ح. ، دهقـانی سـانیج ، ح. و زارعـی .ق ، 1389 . بهرهبرداری از سامانههای آبیاری میکرو. نشریه فنـی شـماره ، 25 موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی.
1
اکبری ، م. و دهقـانی سـانیج .ح ، 1386 .نقـش تحقیقـات در بهبـود و توسعه روشهای آبیاری میکرو. اولین سمینار طـرح ملـی آبیـاری تحت فشار و توسعه پایدار، کمیته ملی آبیاری و زهکشـ ی ایـران، موسسه تحقیقات فنی و مهندسـی کشـاورزی، معاونـت صـنایع و امور زیربنایی وزارت کشاورزی.
2
دهقانی سانیج ، ح و اکبری ، م. 1385 .بررسی نقش مدیریت آبیاری بر عملکرد سامانههای آبیاری قطـره ای. مجموعـه مقـالات دومـین کارگاه فنی خرد آبیاری (چشم انداز و توسعه).
3
رئیسی ،.ف ، پارسی ،نژاد م. و مشعل ، م. 1385 .ارزیابی میدانی گرفتگی شیمیایی سامانههای آبیاری قطـره ای در منـاطق مختلـف ایـران. مجموعه مقالات دومین کارگاه فنی خـرد آبیـاری (چشـم انـداز و توسعه).
4
زارعی ،ق. ، نخجوانی مقدم ، م. و ذوالفقـاران ا. ، 1385 .بررسـی علـل گرفتگی قطرهچکانه ا در شرایط اقلیمی ایران. مجموعه مقـالات دومین کارگاه فنی خرد آبیاری (چشم انداز و توسعه).
5
یارقلی ، ب. و هانی ه. ، 1381 .آبیاری قطـره ای بـا پسـاب برکـه هـای تثبیت فاضلاب و حل مشکل گرفتگی قطرهچکانها. مجلـه آب و 50. 57- 37 : .فاضلاب
6
Anon. 2001. Safety devices for chemigation. ASAE Standards. EP409.1. 48th Ed. St. Joseph. Mi. USA.
7
Dazhuang, Y., Zhihui, B., Rowan, M., Likun, G., Shumei, R. and Peiling, Y. 2009. Biofilm structure and its influence on clogging in drip irrigation emitters distributing reclaimed wastewater, China. Environmental Science. 21, 834-841.
8
Liu, H. and Huang, G. 2009. Laboratory experiment on drip emitter clogging with fresh water and treated sewage effluent. Agriculture Water Management. 96, 745-756.
9
Ribeiro, T. A. P., Paterniani, J. E. S. and Coletti, C. 2008. Chemical Treatment To Unclogg Dripper Irrigation Systems Due To Biological Problems. Science Agriculture (Piracicaba, Braz.) 65(1):1-9.
10
Wu, F., Fan, Y., Li, H., Guo, Z., Li, J. and Li, W. 2004. Clogging of emitter in subsurface drip irrigation system. Transection of ASAE. 20(1):80–83.
11
ORIGINAL_ARTICLE
مناسبترین الگوی زراعی در منطقه جیرفت بر اساس شاخص کارایی مصرف آب
به منظور انتخاب مناسبترین محصول زراعی، آزمایشی روی محصولات عمده زراعی منطقه جیرفت (سیبزمینی، گندم, چغندرقند و ذرتدانهای) طی دو سال زراعی 1389 و 1390 انجام شد. روش تحقیق در این مطالعه بر اساس مطالعات میدانی استوار بود و شامل برآورد حجم آب مصرفی، عملکرد محصول، کارایی مصرف آب، درآمد خالص و کارایی اقتصادی آب در تولید محصولات مذکور بود. نتایج به دست آمده در طول دو سال تحقیق نشان داد که حداکثر و حداقل کارایی مصرف آب در بین چهار محصول مورد بررسی به ترتیب در چغندرقند و گندم به مقدار 2/5 و 49/0 کیلوگرم بر مترمکعب بود. سیبزمینی با درآمد خالص در حدود 53 میلیون ریال، بیشترین و گندم با درآمد خالص در حدود 10 میلیون ریال، کمترین میزان را به خود اختصاص دادند. همچنین میانگین کارایی اقتصادی آب سیبزمینی نسبت به چهار محصول دیگر بیشترین مقدار بود سوددهی بیشتری نسبت به سایر محصولات داشت. بنابراین با توجه به نتایج حاصل از نظر کارایی مصرف آب، درآمد خالص و کارایی اقتصادی آب میتوان گفت، کشت سیبزمینی بر کشت سایر محصولات مورد بررسی ارجحیت دارد و قابل توصیه برای برنامهریزان و بهرهبرداران میباشد.
https://wmaj.iaid.ir/article_91202_d6870a3b27d84820f21f05d03240759b.pdf
2014-08-23
43
53
آبیاری قطرهای
کارایی اقتصادی آب
کارایی مصرف آب
مناسبترین محصول
محمد
ذونعمت کرمانی
1
استادیار گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر کرمان
AUTHOR
حسین
دهقانی سانیج
dehghanisanij@yahoo.com
2
دانشیار پژوهش، دیسیپلین آبیاری و زهکشی، موسسه تحقیقات فنی و مهندسـی کشاورزی
AUTHOR
رسول
اسدی
3
گروه کشاورزی دانشگاه پیام نور، کرمان
LEAD_AUTHOR
اخوان ، س. موسـوی ، س. ف. مصـطفی ،زاده ب. و قـدمی ، ع. 1386 . بررسی آبیاری تیپ و شیاری از لحاظ عملکرد و کـارایی مصـرف آب زراعت سیبزمینی. مجله علـوم و فنـون کشـاورزی و منـابع 27. 15- 41 : .طبیعی
1
اسلامی ا. شفیعی ، ل. و حیدری ، ن. 1387 .تعیین اولویتهای کشـت محصولات مختلف زراعی بـر اسـاس محاسـبه شـاخص کـارایی ریالی مصرف آب در سیستم آبیاری دوار مرکزی در منطقه بردسیر کرمان. مجله آبیاری و زهکشی. : 2 115. -
2
121 امیری ، س. نورمحمدی ، س. جعفری ، ع. و چوگان ر. ، 1388 .تجزیه و تحلیل همبستگی، رگرسیون و علیت برای عملکرد دانه و اجـزای آن در هیبریدهای زودرس ذرت دانهای. مجله پژوهشهای تولیـد 122. 99- 16 : .گیاهی
3
بینام. 1390 .گزارش دفتر آمار و برنامهریزی جهاد کشـاورزی اسـتان کرمان، 81 ص.
4
چیذری ، ا. ح. و میرزایی خلیلآبادی ، ح. 1378 .روش قیمـت گـذاری و تقاضـای آب کشـاورزی بـاغهـای پسـته شهرسـتان رفسـنجان. فصلنامه اقتصاد کشاورزی و توسعه. : 26- 99. 113
5
خلیلیـان ، ص. و زارعمهرجـردی ، م. ر. 1384 .ارزشگـذاری آبهـای زیرزمینــی در بهــرهبــرداریهــای کشــاورزی: مطالعــه مــوردی گندمکاران شهرستان کرمان. فصلنامه اقتصاد کشاورزی و توسعه. 22. 51 :1-
6
سپه ،وند م. 1388 .مقایسه نیاز آبی، بهرهوری آب و بهرهوری اقتصادی آب در گندم و کلزار در غرب کشور در سالهای پر بـاران. مجلـه پژوهشی آب ایران. : 3- 63. 68
7
سلطانی ر. .غ ، 1372 .اقتصاد مهندسی. دانشگاه شیراز. 79 ص.
8
شـمسالـدینی ، ا. محمـدی ، ح. و رضـایی ، م. ر. 1389 .تعیـین ارزش اقتصادی آب در زراعت چغندرقند در شهرستان مرودشـت. مجلـه 103. 93- 26 : .چغندرقند
9
شهوالی ، ا. و ترکمنی ، ج. 1384 .تعیین مدل بهینه کشت محصـولات زراعی (مطالعه موردی: شهر مرودشت). مجموعه مقالات پنجمین کنفرانس اقتصاد کشاورزی ایران.
10
صابری ، ع. مظاهری ، د. و حیدری ، ح. 1385 .بررسـی تـ أثیر تـراکم و آرایش کاشت و برخی از خصوصیات زراعی ذرت تری وی کراس 647 .مجله علوم کشاورزی و منایع طبیعی. : 13- 67. 76
11
عبدالهی عزت آبادی ، م. و جوانشاه ا. ، 1386 .بررسی اقتصـادی امکـان اســتفاده از روشهــای نــوین عرضــه و تقاضــای آب در بخــش کشاورزی: مطالعه موردی مناطق پسته کـاری رفسـنجان. مجلـه پژوهش و سازندگی در زراعت و باغبانی. : 75 113. -126
12
فرزام ،نیـا م. و زارعـی ، ق. 1387 .مـدیریت کـم آبیـاری چغندرقنـد بـا اسـتفاده از آبیـاری قطـرهای نـواری. مجموعـه مقـالات دومـین همایش ملی مدیریت شبکههای آبیاری و زهکشی دانشگاه شهید چمران اهواز.
13
کرباسی ع. ، شمسالدینی ، س. و رستگاری ،پور ف. 1388 .تعیین مزیت نسبی محصولات عمده زراعی در اسـتان کرمـان. مجلـه اقتصـاد کشاورزی و توسعه. -1 :65. 15
14
کریم ،زاده م. 1381 .بررسی تـأثیر آبیـاری قطـره ای، بـارانی و نشـتی سنتی بر کارایی مصرف آب در عملکرد کمی و کیفـی چغندرقنـد. پایاننامه کارشناسی ارشد زراعت، دانشـکده کشـاورزی، دانشـگاه فردوسی مشهد.
15
کریمی ، م. و گرمکچی ا. ، 1387 .بررسی عملکرد و کارایی مصرف آب آبیاری ذرت دانهای در کشت یک و دو ردیفه در سیسـتم آبیـاری قطــرهای. مجموعــه مقــالات دومــین همــایش ملــی مــدیریت شبکههای آبیاری و زهکشی.
16
مرودشــ ،تی م. و فرجــود ، م. 1386 .تخمــین قیمــت آب در شــهر سروستان. مجله علمی پژوهشی توسعه آب. : 14 131. -138
17
موســوی ، ح. خلیلیــان ، ص. و وکیــلپــور ، م. 1386 . اثــر اســتفاده از سیستمهای آبیاری تحـت فشـار بـر کـارایی فنـی تولیدکننـدگان محصول سیبزمینی (مطالعه موردی: شهرستان شهرکرد). مجلـه پژوهش و سازندگی در زراعت و باغبانی. : 76 171. -179
18
میرزائی ، ی. و خدادادی ، م. 1387 .بررسی اثرات روشهـای مختلـف تولید بر برخی از صفات سه رقم پیا در قالب طرح استمرار تولید در منطقه جیرفت. مجله پژوهش و سـازندگی در زراعـت و باغبـانی. 76. 69- 80 :
19
Cakir, R. 2004. Effect of water stress at different development stages on vegetative and reproductive growth of corn. Field Crops. 89: 1- 16.
20
Peji, P. Gvozdanovi, J. and Mili, M. 2011. Effect of irrigation schedules on yield and water use of onion. African Journal of Biotechnology. 14: 2644-2652.
21
Sharmasarkar, F. Sharmasarkar, S. and Miller, S. D. 2001. Assessment of drip and flood irrigation on water and fertilizer use efficiencies for sugar beets. Agricultural Water Management, 46: 242- 251.
22
Yuan, B. Nishiyama, S. and Kang, Y. 2003. Effects of different drip irrigation regimes on the growth and yield of drip- irrigated potato. Agricultural Water Management. 63: 153-167.
23
Zwart, S. J. and Bastiansen, W. 2004. Review of measured crop water productivity values for irrigated wheat, rice, cotton, and maize. Agricultural Water Management. 69:115-133.
24
ORIGINAL_ARTICLE
نقش آبیاری نوین بر بهرهوری و کارآیی تولید انگورکاران استان خراسان رضوی
از دیرباز مصرف آب در بخش کشاورزی، به عنوان بزرگترین متقاضی آب ذهن خیلی از دست اندکاران حوزههای اقتصادی، اجتماعی و سیاسی را به خود مشغول کرده است. پژوهش در این زمینه بلاخص مسائل پیرامون بهرهوری و کارآیی آب از اهمیت ویژهای برخواردار است. یکی از اهداف مهم آبیاری نوین، افزایش کارآیی و بهبود بهرهوری آب است. از طرفی رشد فزاینده جمعیت جهان و محدودیت منابع، ضرورت و اهمیت بذل توجه بیشتر به ارتقای بهرهوری عوامل تولید در فرایند توسعه را بیش از پیش آشکار ساخته است و بسیاری از کشورها از رهگذر این امر به توفیقات قابل ملاحظهای دست یافتهاند. بنابراین اندازهگیری کارآیی و بهرهوری و چگونگی تخصیص نهادههای کشاورزی بلاخص آب در بهرهبردارانی که از آبیاری نوین و سنتی استفاده میکنند، از جمله اهداف این پژوهش است. آمار و اطلاعات لازم به وسیله 89 پرسشنامه از طریق انگورکاران استان خراسان رضوی در سال 1391 تکمیل و جمعآوری شد. برای محاسبه بهرهوری عوامل تولید و کارآیی فنی، به ترتیب از روش برآورد تابع تولید و روش حداکثر راستنمایی استفاده شده است. نتایج این تحقیق حاکی از آن است که متوسط کارآیی فنی بهرهبردارانی که از آبیاری نوین استفاده کردهاند 81 درصد و گروهی که از آبیاری سنتی استفاده کردهاند 59 درصد بوده است. از لحاظ آماری نیز اختلافی معنیدار بین دو گروه مشاهده شد. همچنین بهرهوری عوامل تولید در گروه اول بیشتر بوده و به طور کلی این گروه در استفاده از نهادهها منطقیتر عمل کردهاند. لازم به ذکر است در نهایت، الگوی مطلوب و بهینه مصرف که تلفیقی از تجربه کشاورز و دانش رسمی مروجان و محققان میباشد، از کشاورزان کارا استخراج و به کشاورزان ناکارا ترویج میشود.
https://wmaj.iaid.ir/article_91203_8b6bf5a209531e2200f0a30593d3f6dc.pdf
2014-08-23
53
60
آبیاری نوین
انگورکاران
بهرهوری
کارآیی
مرتضی
اشرفی
1
دانشجوی دکتری اقتصاد واحد بین الملل دنشگاه فردوسی مشهد
LEAD_AUTHOR
مصطفی
عربی
2
دانشجوی دکتری اقتصاد واحد بین الملل دنشگاه فردوسی مشهد
AUTHOR
علی
نادری
3
دانش آموخته کارشناسی ارشد اقتصاد کشاورزی (کارشناس بانک کشاورزی)
AUTHOR
امامی میبدی، ع. 1379 . اصول اندازهگیری کارآیی و بهرهوری (علمی، کاربردی). موسسه مطالعات و پژوهشهـای بازرگـانی. انتشـارات شابک .
1
پزشکی راد، غ و کیانی مهر، ح. 1380 .نقش شرکتهای تعـاونی تولیـد روستایی در بهبود وضعیت فنی و اقتصـادی کشـاورزان گنـدمکار شهرستان سبزوار . اقتصاد کشاورزی و توسعه 1380 شماره 34
2
جعفری، ع. م. و سلطانی، غ. 1378 .افزایش بهرهوری آب کشـاورزی: مطالعــه مــوردی اســتان همــدان. مقــالات منتخــب بهــره وری کشاورزی، انتشارات مؤسسه پژوهشهای برنامـه ریـزی و اقتصـاد .87 99- ،کشاورزی
3
چیـذری،م و عمـانی، ا. 1381 .تـاثیر آمـوزش و تـرویج بـر سـطح فنـی گندمکاران استان خوزسـتان .مجله جهاد شماره 252.صفحات 18 تـا 27.
4
چیذری، ا و میرزایـی . ح ، 1378 .روش قیمـت گـذاری و تقاضـای آب کشاورزی باغهای پسته رفسنجان . اقتصـاد کشـاورزی و توسـعه، سال هفتم . شماره .26 صفحات 112. – 99
5
حسنپور، ب. 1381 . تحلیل اقتصاد تولید انگورو بـرآورد کـارآیی فنـی انگورکاران در کهکیلویه و بویر احمد. فصلنامه اقتصاد کشاورزی و توسعه . شماره .38 صفح ات 112. - 83
6
سـیدان، س. م. 1379 . تحلیــل بهـرهوری عوامــل تولیـد در زراعــت چغندرقند. مطالعـه مـوردی مقایسـه مـزارع کوچـک و بـزرگ درشهرستان همدان . اقتصاد کشاورزی و توسعه . شماره . 37 صفحات 107. – 132
7
عزیزی، ج. 1380 . پایداری آب کشاورزی . فصلنامه اقتصاد کشـاورزی و توسعه . شماره .36 صفح ات 135. – 113
8
مهرابی بشر آبادی، ح و موسینـژاد ، م. ق. 1375 . بررسـی بهـره وری عوامل تولید پسته در شهرستان رفسنجان. مجموعه مقالات اولین کنفرانس اقتصـاد کشـاورزی ایـران. دانشـکده کشـاورزی زابـل . 14-1. صفحات.
9
میرزایــی، ح. 1376 .بررســی اقتصــاد آب کشــاورزی در شهرســتا ن رفسنجان . پایاننامه کارشناسی ارشد اقتصاد کشاورزی. دانشـکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس .
10
Alshi, M. and Kumar, R. 1988. Technological change and factor shares in cotton: a case study of akoala cotton farms. Indian Journal of Agricultural Economics, 407-415.
11
Battese, GE. And T.J. Coelli(1992). Frontier production functions .technicalia efficiency and panel data: with application to puddy farmers in india, Journal of productive analysis, 3: 153-169.
12
Baure LL, Hancok CR (1975) The productivity of agricultural research and extension in the southeast, S. J., Agricultural Economics
13
ekbom, A.1998. some determinants to agriculture productivity: an application to the kenyan highlands. Word conference of Enveromental Economics, Venice.
14
Kaliragan, K. and Folinn, J. C. 1983. The measurement of farm speeitic technical effiecncy akistan. Journal of Applid Economic, 2: 167-180.
15
ORIGINAL_ARTICLE
راهکارهای توسعه بهکارگیری فناوریهای مدیریت آب کشاورزی از دیدگاه کشاورزان شهرستان فلاورجان
هدف از این تحقیق، بررسی ادراک کشاورزان نسبت به راهکارهای توسعه بهکارگیری فناوریهای مدیریت آب کشاورزی در شهرستان فلاورجان واقع در استان اصفهان بود. این تحقیق از نوع پیمایشی بوده و برای جمعآوری اطلاعات از ابزار پرسشنامه که پایایی مقیاس اصلی آن از طریق آلفای کرونباخ مورد تأیید قرار گرفت (7/0<)، استفاده شد. روایی محتوایی پرسشنامه با استفاده از نظرات اعضای هیئتعلمی گروه ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه تهران، متخصصان و کارشناسان شرکت مهندسی مشاور مهاب قدس، کمیته ملی آبیاری و زهکشی و مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان فلاورجان بررسی، اصلاح و تأیید شد. جامعه آماری این تحقیق 20156 نفر و حجم نمونه به تعداد 205، از روش نمونهگیری طبقهای با انتساب متناسب به دست آمد. بر اساس نتایج «از بین بردن گیاهان در طول مسیر کانال»، «برقی کردن پمپاژ آب از چاهها»، «جلوگیری از هدر رفتن آب از دریچههای توزیع آب در طول مسیر»، «آشنایی کشاورزان با نگهداری و بهرهبرداری صحیح از موتور چاه (افزایش مهارت و اطلاعات کشاورزان در زمینه سرویس و نگهداری ایستگاههای پمپاژ)» و «رعایت کردن فاصله بین چاهها» به ترتیب بهعنوان اولویتهای اول تا پنجم راهکارهای توسعه به کارگیری فناوریهای مدیریت آب کشاورزی شناخته شدند. همچنین نتایج حاصل از تحلیل عاملی راهکارهای توسعه مدیریت آب کشاورزی، حاکی از وجود پنج عامل راهکارهای آموزشی، راهکارهای بهبود فنی شبکه، راهکارهای تسهیل پذیرش فناوری، راهکارهای بهینه بهرهبرداری و مصرف، راهکارهای توسعهای بود که در مجموع 28/65 درصد از کل واریانس را تعیین کردند.
https://wmaj.iaid.ir/article_91204_e376c3a5402388b91253af9f093b1770.pdf
2014-08-23
61
67
آموزش
آبیاری
بهرهبرداری و نگهداری
پرسشنامه
سمیرا
نبی افجدی
1
دانشجوی دکتری توسعه کشاورزی دانشگاه یاسوج
LEAD_AUTHOR
حسین شعبانعلی
فمی
2
دانشیار گروه توسعه کشاورزی دانشگاه تهران
AUTHOR
احمد
رضوانفر
3
دانشیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه تهران
AUTHOR
اقری و بختیاری. 1378 .فرهنگ پذیریش مدیریت آب کشاورزی، روستای قاهان، روابط عمومی آبفای استان تهران .
1
وزارت نیرو، 1389 . چالشهای اساسی پروژههای توسعه مـدیریت آب کشـــــــاورز ی، قابـــــــل دســـــــتیابی در ســـــــایت: http://news.moe.org.ir/vdcb8sb8.rhb8apiuur.htm
2
زارعیان جهرمی، مجتبی؛روحاالله تقیزاده؛ شهلا محمودی؛ احمد حیدری (1386 .(ارزیابی روشهای زمینآماری جهت پیشبینی پراکنش مکانی شوری آبهای زیرزمینی (دشت یزد - اردکان)، مجموعه مقالات چهارمین همایش ملی علوم و مهندسی آبخیزداری با محوریت مدیریت حوضهی آبخیز، 2و 1 اسفند. دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران.
3
Mesri, N; Mesri, T. and Sarani, S. 2009. Water resources management and them receptions. 1st International of Water .
4