انجمن آبیاری و زهکشی ایران
مدیریت آب در کشاورزی
2476-4531
2676-4369
3
2
2017
02
19
عوامل مؤثر بر پذیرش آبیاری بارانی بین گندم کاران شهرستان کنگاور استان کرمانشاه
1
12
FA
فائزه
طاهرآبادی
دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی کشاورزی-توسعه روستایی دانشگاه گیلان
محمد کریم
معتمد
دانشیار گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه گیلان
محمدرضا
خالدیان
دانشیار گروه مهندسی آب، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان
شناسایی عوامل مؤثر در پذیرش آبیاری بارانی توسط گندمکاران شهرستان کنگاور استان کرمانشاه برای توسعه روشهای آبیاری تحتفشار دارای اهمیت است. جامعه آماری این تحقیق کلیه کشاورزان گندمکار آبی در روستاهای شهرستان کنگاور میباشد که به تعداد 1100 نفر بودند که از بین گندمکاران آبیاری بارانی، تعداد 140 نفر و از بین گندم کاران آبیاری سطحی، 170 نفر با استفاده از فرمول کوکران بهعنوان حجم نمونه آماری تعیین شد با استفاده از روش تصادفی ساده این تعداد افراد از بین روستاهای شهرستان کنگاور استان کرمانشاه انتخاب گردیدند. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه بوده است که برای تعیین روایی آن از نقطه نظرات 10 تن از اعضای هیات علمی، کارشناسان ترویج کشاورزی و آبیاری استفاده شد. ضریب آلفای کرونباخ برای پایایی ابزار تحقیق مقدار 78/0 به دست آمد. نتایج نشان داد که بین متغیرهای مستقل تحصیلات، سابقه کشاورزی، کاهش علف هرز، کاهش هزینه برق مصرفی، صرفهجویی در مقدار آب مصرفی، مقدار آب در دسترس، مقدار درآمد سالیانه و مساحت زیر کشت گندمکاران با متغیر وابسته پژوهش، پذیرش روش آبیاری بارانی همبستگی در سطح 95 درصد و بین متغیر مستقل عملکرد در واحد سطح با متغیر وابسته پژوهش، روش آبیاری بارانی همبستگی در سطح 99 درصد همبستگی وجود دارد. همچنین نتایج نشان داد که همبستگی بین متغیرهای مستقل سن، تعداد افراد خانوار، کاهش آفات با متغیر وابسته در این پژوهش وجود ندارد.
صرفهجویی,آب مصرفی,گندم,توسعه روشهای آبیاری تحتفشار
https://wmaj.iaid.ir/article_87318.html
https://wmaj.iaid.ir/article_87318_1150699f5cc43e07f3e56370c68c77f3.pdf
انجمن آبیاری و زهکشی ایران
مدیریت آب در کشاورزی
2476-4531
2676-4369
3
2
2017
02
19
پهنه بندی تغییرات رطوبت خاک در شوریهای متفاوت آب آبیاری تحت منبع خطی
13
22
FA
فیروزه
جوادزاده
دانشجوی کارشناسی ارشد گروه مهندسی آب دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان
محمدرضا
خالدیان
دانشیار گروه مهندسی آب دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان و گروه پژوهشی مهندسی آب و محیط زیست، پژوهشکده حوزه آبی دریای خزر
مریم
نوابیان
دانشیار گروه مهندسی آب دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان و گروه پژوهشی مهندسی آب و محیطزیست، پژوهشکده حوزه آبی دریای خزر
پریسا
شاهینرخسار
عضو هیات علمی بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گیلان،سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، رشت، ایران
با توجه به محدودیت منابع آب کشور استفاده بهینه از منابع آب نامتعارف، موردتوجه قرارگرفته است. هدف این پژوهش، بررسی تغییرات رطوبت خاک تحت یک منبع خطی با شوریهای متفاوت آب در یک خاک سنگین لایهدار است. بدین منظور آبیاری با زمانهای 2، 3 و 4 ساعت برای حجمهای 10، 15 و 20 لیتر و شوریهای 279/1، 5/2 و 5 دسیزیمنس بر متر در سه تکرار اعمال شد. بهمنظور بررسی تغییرات رطوبت خاک، مقادیر آن با دستگاه TDR قرائت، و با نرمافزار SURFER به روش کریجینگ پهنهبندی شد. متوسط رطوبت حجمی خاک با افزایش حجم آبیاری، افزایش یافت. بیشترین میزان میانگین رطوبت حجمی در تیمار با شوری dSm<sup>-1</sup> 5 با مقدار 84/39 درصد و کمترین آن در تیمار با شوری dSm<sup>-1</sup> 279/1 با مقدار 49/37 درصد بود. با توجه به خروجیهای SURFER و متوسط رطوبت حجمی، در تیمار با شوری dSm<sup>-1</sup> 5 مقدار رطوبت در لایههای سطحی زیاد بوده که این امر بهعلت کاهش نفوذپذیری و هدایت هیدرولیکی خاک با افزایش شوری بوده است. با توجه بهقرار گرفتن متوسط رطوبت حجمی خاک در محدوده ظرفیت زراعی خاکهای رسسیلتی، میتوان گفت سامانه آبیاری قطرهای نواری در شرایط محدودیت منابع آب باکیفیت مناسب از کارایی لازم برخوردار میباشد.
آبیاری قطرهای نواری,تغییرات رطوبت خاک,TDR
https://wmaj.iaid.ir/article_87319.html
https://wmaj.iaid.ir/article_87319_5e48279a4ce25066ffa1360c52d80752.pdf
انجمن آبیاری و زهکشی ایران
مدیریت آب در کشاورزی
2476-4531
2676-4369
3
2
2017
02
19
چشمانداز نمکزدایی آب برای مصارف کشاورزی
23
38
FA
قاسم
زارعی
دانشیار موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
مرتضی
خان احمدی
دانشیار پژوهش پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی ایران، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، اصفهان، ایران.
با رشد روزافزون جمعیت و تشدید تغییرات اقلیمی، کمبود آب به مانع اصلی کشاورزی پایدار در جهان تبدیلشده است. در این راستا، برآوردهای تقریبی نشان میدهند که در سال 2030 میلادی، کشور ما سالانه به حدود 40 میلیارد مترمکعب آب اضافی نیازمند خواهد بود. سفرههای آبشور و آب دریا، یک منبع بیپایان و قابلاعتماد آب هستند که برای استفاده در اکثر فعالیتهای کشاورزی، نیازمند نمکزدایی میباشند. در حال حاضر کشت اکثر محصولات کشاورزی با آب نمکزدایی شده به دلیل هزینههای زیاد انرژی و سرمایه اولیه موردنیاز، سودآور نیست. هماکنون مصرف انرژی در فرآیند نمکزدایی حدود 5 کیلووات ساعت بر مترمکعب است که هنوز بسیار بیشتر از مقدار حداقل تئوری 1 کیلووات ساعت بر مترمکعب است. در این مقاله؛ روشهای مختلف در دست تحقیق برای کاهش هزینههای نمکزدایی بررسیشدهاند. کاربردهای موردی از سامانههای نمکزدایی آب در کشتهای گلخانهای کشور بهصورت کمی ارائه گردیدهاند.. روشهای نوآورانه مبتنی بر نانوتکنولوژی و بیوتکنولوژی برای کاهش اتلاف انرژی در غشاهای اسمز معکوس، غشاهای حاوی نانولولههای کربنی یا پروتئینهای استخراجشده از گیاهان شور دوست در این رابطه تشریح شدهاند. ترکیب مناسب روشهای اسمز معکوس و اسمز مستقیم بدین منظور معرفیشدهاند. به بازطراحی واحدهای نمکزدایی برای افزایش بازیابی انرژی اشارهشده است و استفادۀ درحالتوسعه از انرژی خورشیدی در نمکزدایی نیز بهعنوان یک راهکار معرفیشده است.
کشاورزی,نمکزدایی,آب دریا,انرژی,هزینه,تولید محصول
https://wmaj.iaid.ir/article_87321.html
https://wmaj.iaid.ir/article_87321_1c868fde9dd16ffdab2e5db679025dbc.pdf
انجمن آبیاری و زهکشی ایران
مدیریت آب در کشاورزی
2476-4531
2676-4369
3
2
2017
02
19
کاربرد سیستم آبیاری قطره ای زیرسطحی و پارامترهای مدیریت آن در زراعت ذرت
39
52
FA
حسین
دهقانی سانیج
دانشیار پژوهشی مؤسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
الهه
کنعانی
کارشناس ارشد گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا همدان
مجید
حمامی
استاد دانشکده محیطزیست، البرز، کرج، ایران
روش آبیاری قطرهای زیرسطحی یک روش بسیار کارآمد برای استفاده بهینه از آب با به حداقل رسانیدن تلفات آب از طریق تبخیر از سطح خاک، کاهش نفوذ عمقی و درنتیجه کمک به حفظ ذخیره آب و حفظ مواد مغذی مورداستفاده گیاه است. این روش آبیاری در نقاط مختلفی از جهان بر روی محصولات مختلف ردیفی (ازجمله ذرت)، باغی و سبزیجات ارجحیت نسبتاً بالایی نسبت به سایر روشهای آبیاری قطرهای سطحی، بارانی و سطحی به خود اختصاص داده است. همچنین در محصولات پرمصرف در کشور ایران مثل ذرت که از سطح زیر کشت بالایی نیز برخوردار است و میتواند نقش مؤثری در بیلان آب کشور داشته باشد دارای بازده قابلقبولی بوده است. در این مقاله هدف معرفی مزایا و محدودیتهای روش آبیاری قطرهای زیرسطحی برای زراعت ذرت و ارائه توصیههای فنی برای طراحی، اجرا و بهرهبرداری از این سیستم در زراعت ذرت میباشد. به این منظور مطالعاتی بر روی نتایج تحقیقات انجامشده در خصوص عملکرد گیاه ذرت و بهرهوری آب تحت سیستم آبیاری قطرهای زیرسطحی انجام شد. نتایج ارائهشده از مطالعات صورت گرفته نشان داد با توجه به بافت خاک ک عمق لولههای قطرهچکاندار در محدوده عمق 0.15 تا 0.45 متر متغیر بود. همچنین فاصله لوله های قطرهچکاندار برابر 1/5 متر برای ذرت کشتشده بافاصله ردیفهای 76/0 متر مقرونبهصرفه بود. همچنین نتایج نشان داد که عملکرد دانه ذرت، بیوماس گیاه و جذب کود نیتروژن گیاه با استفاده از کودآبیاری در طول فصل رشد تحت سیستم آبیاری قطرهای زیرسطحی دارای افزایش بیشتری بود. بهطورکلی زمانی که با شرایط کمبود آب و تنش آبی محصول مواجه هستیم، کاربرد سیستم آبیاری قطرهای زیرسطحی میتواند با طراحی و مدیریت صحیح باعث افزایش سطح تولید، افزایش عملکرد و اجزای عملکرد گیاه ذرت و همچنین بالا بردن بهرهوری آب آبیاری شود.
بهره وری آب,ذرت,عملکرد,قطره ای زیرسطحی,مدیریت آبیاری
https://wmaj.iaid.ir/article_87322.html
https://wmaj.iaid.ir/article_87322_a21435758427de1a06356b4d83067e2e.pdf
انجمن آبیاری و زهکشی ایران
مدیریت آب در کشاورزی
2476-4531
2676-4369
3
2
2017
02
19
استفاده از تصاویر ماهواره لندست در برآورد شاخص سطح برگ برنج در سطوح وسیع
53
60
FA
مجتبی
رضایی
موسسه تحقیقات برنج کشور سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، رشت، ایران
مجید
وظیفه دوست
استادیار گروه مهندسی آب دانشکده کشاورزی دانشگاه گیلان
ناصر
دواتگر
موسسه تحقیقات برنج کشور سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، رشت، ایران
نادر
پیرمرادیان
استادیار گروه مهندسی آب دانشکده کشاورزی دانشگاه گیلان
شیوا
مختاری
دانشآموخته گروه مهندسی آب دانشگاه گیلان
علی
شاه نظری
استاد دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
محمود
رائینی سرجاز
استادیار دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
ابراهیم
امیری
استاد گروه مهندسی آب دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد لاهیجان
محاسبه دقیق شاخص سطح برگ(LAI) نقش مهمی در افزایش دقت برآورد تبخیر-تعرق و میزان تأثیر تنشهای محیطی مانند خشکی بر گیاهان دارد. اندازهگیری این شاخص مهم در سطح وسیع بسیار هزینهبر و وقتگیر است. فناوری سنجشازدور امکان اندازهگیری آسان LAI را در این شرایط فراهم نموده است. این پژوهش باهدف بررسی دقت استفاده از تصاویر ماهوارهای برای اندازهگیری LAI برنج با استفاده از دادههای LAI اندازهگیری شده در 10 مزرعه طی 4 مرحله زراعی در سال 1389 در سطح شهرستان فومن استان گیلان انجام گردیده است. نتایج نشان داد دقت این روش بسته به میزان پوشش گیاهی متغییر است ولی در مرحله پوشش کامل از دقت بالایی برخوردار است (85/0R<sup>2</sup>>). در دوره ابتدایی رشد(پنجهزنی) نمایه NDVI و در مرحله پوشش کامل استفاده از نمایه SAVI منجر به رابطه خطی بهتری با شاخص سطح برگ شده است.
LAI,NDVI,SAVI,شالیزار,سنجشازدور
https://wmaj.iaid.ir/article_87335.html
https://wmaj.iaid.ir/article_87335_2f4885bd2e470236347ac2b3235fa59e.pdf
انجمن آبیاری و زهکشی ایران
مدیریت آب در کشاورزی
2476-4531
2676-4369
3
2
2017
02
19
اثر کم آبیاری بر عملکرد سه رقم گوجهفرنگی در دشت مرودشت
61
68
FA
عبدالمطلب
علیان غیاثی
دانشآموخته کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد فیروزآباد
محمدعلی
شاهرخ نیا
استادیار پژوهشی بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شیراز، ایران
اثر تنش آب آبیاری بر ارقام گوجهفرنگی در دشت مرودشت فارس این آزمایش با سه رقم سوپر اوربانا، سوپر چف،کینگستون، دریکی از مزارع روستای فتحآباد واقع در شهرستان مرودشت موردبررسی قرار گرفت. آبیاری در5 سطح (مدیریت زارع ، 60، 80، 100 و120درصد آب موردنیاز گیاه از روش پنمن مانتیث) اعمال شد. عملیات کاشت، داشت و برداشت، بهجز آبیاری توسط کشاورز و بهطور یکسان در تیمارهای آزمایش انجام شد. نتایج نشان داد اثر تیمارهای آبیاری بر عملکرد محصول معنیدار است. تیمارهای 120 و 60 درصد نیاز آبی به ترتیب با 8840 و 4420 مترمکعب در هر هکتار، دارای بیشترین و کمترین مقدار آب مصرفی بودند. بیشترین کار آیی مصرف آب در تیمار80 درصد نیاز آبی و کمترین مقدار آن در تیمار60 درصد نیاز آبی به ترتیب 15/8 و10/7 کیلوگرم به ازای هر مترمکعب آب در هکتار به دست آمد. بنابراین تیمار نیاز آبی80 درصد بهعنوان تیمار برتر پیشنهاد شد.
آبیاری,تنش آبی,کار آیی مصرف آب,گوجهفرنگی
https://wmaj.iaid.ir/article_87340.html
https://wmaj.iaid.ir/article_87340_f2db323f0873add8275a748b1558c9d3.pdf
انجمن آبیاری و زهکشی ایران
مدیریت آب در کشاورزی
2476-4531
2676-4369
3
2
2017
02
19
عامل ناپیوستگی در نفوذ از جویچه تحت جریان ناپیوسته
69
78
FA
ابوالفضل
ناصری
دانشیار پژوهشی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تبریز، ایران.
داود
نیکنژاد
مربی پژوهشی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تبریز، ایران.
علیرضا
حسناقلی
دانشیار موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
یکی از روشهای افزایش راندمان کاربرد آب در اراضی فاریاب، استفاده از جریان ناپیوسته است. شبیهسازی و طراحی صحیح این روش آبیاری، نیازمند برآورد دقیق ضرایب معادلات نفوذ است. تعدد اندازهگیریهای مزرعهای و صرف زمان نسبتاً زیاد برای برآورد نفوذ در نقاط موردنظر از طول جویچه، از مطلوبیت روش مرسوم در برآورد ضرایب معادله نفوذ در جریان ناپیوسته میکاهد. بنابراین، بهمنظور ارزیابی عامل ناپیوستگی در نفوذ از جویچه تحت جریان ناپیوسته در نوبتهای مختلف آبیاری و معرفی نحوه کاربرد روش جویچه مسدود برای اندازهگیری نفوذ از جوچه تحت جریان ناپیوسته آزمایشی با کاربرد جریان ناپیوسته با زمان وصل 30 دقیقه و نسبت سیکل یکدوم با چهار بار جریان ناپیوسته، در دو نوبت آبیاری اول و دوم و در سه تکرار انجامشده است. برای انجام آزمایشهای نفوذپذیری، از روش جویچههای مسدود سازگار یافته با جریان ناپیوسته استفاده شد. کاربرد جریان ناپیوسته دارای توانائی و پتانسیل کاهش در نفوذ تجمعی با اعمال موجهای مختلف دارد. کاهش نفوذ در اثر کاربرد آبیاری ناپیوسته، درنهایت موجب کاهش نفوذ عمقی و بهبود وضعیت پیشروی جریان در جویچه شده و درنتیجه، موجب افزایش راندمان آبیاری و یکنواختی توزیع آب خواهد شد. با افزایش نوبت آبیاری، مقدار نفوذ تجمعی کاهش مییابد. نفوذ تجمعی در انتهای زمان وصل 30 دقیقه اول برای نوبت اول آبیاری (با مقدار 9363 میلیلیتر بر متر) بیشتر از نوبت بعدی (با مقدار 5858 میلیلیتر بر متر) بود. تفاوت سرعت نفوذ در موجهای دوم تا چهارم معنیدار نبود. کاربرد جریان با بیشتر از سه موج، موجب تغییر در سرعت نفوذ و بهبود کارآئی آبیاری نشد. پارامترهای معادله نفوذ کوستیاکف (k و a) در موجهای مختلف از آبیاری اول و دوم با تحلیل رگرسیون به دست آمد. توان معادله برابر43/0 بود. مقادیر پارامتر k در آبیاری اول، بیشتر از مقادیر آن در آبیاری دوم بود. عامل ناپیوستگی برای موجهای مختلف از آبیاریهای اول و دوم ارزیابی گردید. از عاملهای ناپیوستگی میتوان برای پیشبینی نفوذ تجمعی در موجهای آبیاری اول و دوم بر مبنای نفوذ تجمعی موج اول استفاده نمود.
آبیاری ناپیوسته,نفوذ تجمعی,جویچه مسدود,جویچه آبیاری
https://wmaj.iaid.ir/article_87342.html
https://wmaj.iaid.ir/article_87342_ee4d42e0a50d77f9aef98b160d2d62ad.pdf
انجمن آبیاری و زهکشی ایران
مدیریت آب در کشاورزی
2476-4531
2676-4369
3
2
2017
02
19
تحلیل کارآئی مصرف آب باران در تولید گندم دیم
79
84
FA
علی
سالک زمانی
بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات، آموزش کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تبریز، ایران
برای بررسی واکنش کارآئی مصرف آب باران و تک آبیاری گندیم دیم سبلان نسبت به زمان کشت، مجموعه آزمایشهایی در ایستگاه تحقیقات دیم مراغه به مدت سه سال انجام شد. زمان کشت گندم دیم اول، دهم، بیستم و سیام مهرماه هرسال بود. نتایج نشان داد عملکردانه از تیمارهای زمان کشت تأثیرپذیر بود. تیمار اول مهر با یک آبیاری در زمان کشت با دریافت بارندگی به میزان 504 میلیمتر بیشترین عملکرد (برابر 3422 کیلوگرم در هکتار) را تولید نمود. مدلی رگرسیونی بین عملکرد دانه و میزان آب دریافتی از باران و آبیاری با ضریب همبستگی 96/0 به دست آمد. کارآئی مصرف آب باران و تک آبیاری بین 32/0 تا 68/0 کیلوگرم بر مترمکعب بود. تیمار زمان کشت اول مهر با تک آبیاری بیشترین عملکرد و کارآئی مصرف آب را تولید نمود. بر اساس یافتههای این تحقیق، برای داشتن بیشترین عملکرد و کارآئی مصرف آب باران و تک آبیاری، کشت گندم سبلان در اول و دهم مهرماه در شرایط آب هوائی مراغه و اقلیمهای مشابه میتواند قابل توصیه باشد.
کارآئی مصرف آب باران,کارآئی مصرف آب,گندم دیم,عملکرد گندم
https://wmaj.iaid.ir/article_87343.html
https://wmaj.iaid.ir/article_87343_bff9be290cafab563e336741a6b87783.pdf