انجمن آبیاری و زهکشی ایران
مدیریت آب در کشاورزی
2476-4531
2676-4369
7
2
2021
02
19
ارزیابی مدلهای AquaCrop و WOFOST در شبیهسازی عملکرد سیبزمینی تحت شرایط مختلف تنش آبی
1
14
FA
محمد علی
انصاری
دانشجوی کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی، گروه علوم و مهندسی آب، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران.
m1370ansari@gmail.com
اصلان
اگدرنژاد
استادیار، گروه علوم و مهندسی آب، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران.
a_eigder@ymail.com
نیازعلی
ابراهیمی پاک
دانشیار، بخش آبیاری و فیزیک خاک، موسسه تحقیقات خاک و آب، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی،کرج، ایران
nebrahimipak@yahoo.com
با توجه به اهمیت گیاه سیبزمینی، شبیهسازی عملکرد آن تحت تنشهای آبی با استفاده از مدلهای شبیهسازی رشد گیاهی به محققان کمک میکند تا برنامهریزی بهتری برای آبیاری آن انجام دهند. بدینمنظور، این تحقیق برای ارزیابی دقت دو مدل آبمحور AquaCrop و کربنمحور WOFOST در شبیهسازی عملکرد سیبزمینی تحت شرایط کمآبیاری در مراحل مختلف رشد انجام شد. از اینرو، دادههای برداشتشده از یک مزرعه تحقیقاتی در چهارتخته شهرکرد در دو سال زراعی (1378-1377) مورد استفاده قرار گرفت. این دادهها شامل پنج سطح تنش آبی (E0، E1، E2، E3 و E4 به ترتیب نشاندهندهی 100، 85، 70، 50 و 30 درصد تأمین نیاز آبی) و سه زمان اعمال تنش (T1، T2 و T3 به ترتیب نشاندهندهی 50 روز رشد اول (استقرار بذر و رشد رویشی)، دوم (رشد کامل) و سوم (رسیدن گیاه) از کل دوره رشد گیاه بود. مقادیر آماره RMSE برای شبیهسازی عملکرد سیبزمینی توسط مدلهای AquaCrop و WOFOST به ترتیب برابر با 5/1 و 2/2 تن در هکتار بود. کارایی این دو مدل براساس آماره EF به ترتیب برابر با 95/0 و 98/0 بود. با توجه به آمارههای MBE و NRMSE، دقت مدل AquaCrop بهتر از مدل WOFOST بود. بنابراین با توجه به تعداد دادههای کمتر، دقت بهتر و واسنجی راحتتر مدل AquaCrop، کاربرد این مدل برای شبیهسازی سیبزمینی پیشنهاد میشود.
بهرهوری آب,کمآبیاری,مدل آبمحور,مدل کربنمحور,شبیهسازی رشد گیاهی
https://wmaj.iaid.ir/article_126119.html
https://wmaj.iaid.ir/article_126119_af3acd35f02fde32a25ae8c523d5d719.pdf
انجمن آبیاری و زهکشی ایران
مدیریت آب در کشاورزی
2476-4531
2676-4369
7
2
2021
02
19
ارزیابی پتانسیل توسعه آبیاری تحت فشار در دشت قزوین با روش تحلیل سلسله مراتبی و الگوریتم بهینه سازی کلونی مورچگان
15
30
FA
امید
رجا
0000-0002-4315-8663
دانشجوی دکتری گروه مهندسی آبیاری و آبادانی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران.
omid.raja@ut.ac.ir
فرهاد
میرزایی
0000000331681235
دانشیار گروه مهندسی آبیاری و آبادانی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران.
fmirzaei@ut.ac.ir
مسعود
پورغلام آمیجی
0000-0002-8691-000X
دانشجوی دکتری گروه مهندسی آبیاری و آبادانی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران.
mpourgholam6@ut.ac.ir
محمد
هوشمند
دانشجوی دکتری گروه مهندسی آبیاری و آبادانی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران.
hooshmand.m@ut.ac.ir
محمد
صالح
دانش آموخته کارشناسی ارشد گروه مهندسی آبیاری و آبادانی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران.
mohammadsaleh@ut.ac.ir
فرشته
بالوی
دانشجوی دکتری گروه مهندسی آبیاری و آبادانی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران.
fereshteh.balovi@ut.ac.ir
در این تحقیق به ارزیابی پتانسیل توسعه سیستم آبیاری تحتفشار در شبکه آبیاری و زهکشی دشت قزوین با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) پرداخته شد. ساختار سلسله مراتبی با توجه به هدف مورد مطالعه، شامل پنج بعد فنی، اقتصادی، اجتماعی-سیاسی، زیستمحیطی و مدیریتی بود که هرکدام از بعدها دارای چند زیرمعیار هستند. تعدادی پرسشنامه توسط کارشناسان خبره تکمیل شد و بعد از تکمیل پرسشنامهها، با استفاده از نرمافزار Expert Choice وزن معیارها و زیرمعیارها تعیین شد. در ادامه نرخ ناسازگاری برابر 0/084 به دست آمد که از مقدار (0/1) کمتر بود. بررسی وزندهی نهایی هرکدام از زیرمعیارها نشان داد که اولاً بعد فنی مهمترین عامل تأثیرگذار در توسعه سیستمهای آبیاری تحتفشار بوده و ثانیاً زیرمعیار تأمین نیاز آبی گیاه با وزن 0/129، امکان تحویل آب با وزن 0/099 و الگوی کشت با وزن 0/088 همگی از بعد فنی از مهمترین عواملی هستند که مورد توجه ویژه کارشناسان و متخصصان بوده است. به عبارتی از شش زیرمعیار برتر، پنج مورد از بعد فنی و تنها یک مورد از بعد اقتصادی بود. نتایج آنالیز حساسیت نیز وزن کلی معیارهای فنی، اقتصادی، اجتماعی-سیاسی، مدیریتی و زیستمحیطی را به ترتیب برابر با 0/43، 0/2، 0/18، 0/11 و 0/08 نشان داد که حاکی از تأثیرگذاری بیشتر معیار فنی و اتفاق نظر پژوهشگران مختلف است. همچنین تأثیر سناریوهای مختلف تأمین آب شبکه بر الگوی کشت توسط الگوریتمهای بهینهسازی کلونی مورچهها (ACO)، نتایج AHP را تأیید کرد.
آنالیز حساسیت,توسعه,سیستم آبیاری,نیاز آبی گیاه,expert choice
https://wmaj.iaid.ir/article_126121.html
https://wmaj.iaid.ir/article_126121_cec6d0116b18cc1aa11516daa16cbc1f.pdf
انجمن آبیاری و زهکشی ایران
مدیریت آب در کشاورزی
2476-4531
2676-4369
7
2
2021
02
19
بررسی اقتصادی کاربرد روش آبیاری نوارتیپ در زراعت گندم
31
46
FA
هادی
افشار
دانشآموخته دکتری زهکشی دانشگاه فردوسی مشهد، عضو هیئتعلمی بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران
afsharch@yahoo.com
حسین
شریفان
دانشیار گروه علوم و مهندسی آب، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران
h_sharifan@um.ac.ir
بیژن
قهرمان
استاد گروه علوم و مهندسی آب، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران
bijan.ghahraman@yahoo.com
محمد
بنایان اول
استاد گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
banayan@um.ac.ir
کمآبی در ایران یک واقعیت اقلیمی است و با توجه به روند روزافزون نیاز بخشهای مختلف به آب، مشکل کمبود آب در سالهای آینده حادتر خواهد شد. در سالهای اخیر به علت کمبود آب، اهمیت پژوهش در زمینه آبیاری گندم به روش آبیاری قطرهای (نوار تیپ) افزایش یافته است. این پژوهش بهمنظور بررسی اقتصادی کاربرد نوار آبیاری تیپ در زراعت گندم در دو مزرعه واقع در مشهد و تربتحیدریه- بخش جلگه رخ با بافت خاک به ترتیب لوم و لوم رسی، در سال زراعی 96-1395 انجام شد. این آزمایش شامل سه مقدار آب آبیاری ( 100، 75 و 50 درصد نیاز آبی) در هر دو روش آبیاری قطرهای و شیاری بود و علاوه بر آن روش قطرهای دارای سه فاصله نوار(تیپ) 50، 75 و 100 سانتیمتر نیز بود. برای مقایسه اقتصادی تیمار های مختلف، درآمد خالص اولیه هریک از تیمارها از تفاضل درآمدها و هزینه ها محاسبه گردید و درآمد خالص نهایی نیز از محاسبه افزایش سود حاصل از درآمد آب صرفه جویی شده به اضافه درآمد خالص اولیه بدست آمد. نتایج این پژوهش نشان داد که بیشترین درآمد خالص نهایی در مشهد (18183222 ریال) و در تربت حیدریه ( بخش جلگه رخ) ( 15828426 ریال) از تیمار فاصله نوار 100 سانتیمتر (روش قطرهای) با در نظر گرفتن یارانه بدست آمد. لذا فاصله نوار 100 سانتیمتر اقتصادی ترین تیمار در این پژوهش بود.
آب مصرفی,آبیاری قطرهای,عملکرد اقتصادی
https://wmaj.iaid.ir/article_128012.html
https://wmaj.iaid.ir/article_128012_38a1d998c6e95b1ab6a13a4da2a2988f.pdf
انجمن آبیاری و زهکشی ایران
مدیریت آب در کشاورزی
2476-4531
2676-4369
7
2
2021
02
19
مزایا، کاربردها و چالشهای مربوط به اینترنت اشیاء در آبیاری
47
66
FA
مسعود
پورغلام آمیجی
0000-0002-8691-000X
دانشجوی دکتری، گروه مهندسی آبیاری و آبادانی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران.
mpourgholam6@ut.ac.ir
اینترنت اشیا، فناوری جدیدی است که بهعنوان یک شبکه جهانی از ماشینآلات و دستگاههای قادر به تعامل با یکدیگر، تصور میشود. همچنین اینترنت اشیاء بهعنوان یکی از مهمترین زمینههای فناوری آینده شناخته شده و مورد توجه بسیاری از صنایع قرار گرفته است. ایــن سیســتم کــه احســاس، هــوش و توانایــی فکر کردن، بهخاطرســپردن، تصمیمگرفتــن و واکنـش بـه محیـط فیزیکـی را از مغـز انسـان الهـام میگیـرد، از سـه قسـمت انواع حسگرها، شــبکه ارتباطــی واحدهــای پــردازش اطلاعــات و درگاههـای هوشـمند و واحـد مدیریـت داده و پـردازش تشکیل شـده اسـت. این پژوهش که با استفاده از مطالعه کتابخانهای وسیع و با استفاده از اطلاعات معتبر بینالمللی به انجام رسیده، از پیشینه تا کاربردهای اینترنت اشیاء را دنبال کرده و تمامی اجزای کوچک تا بزرگ مربوط به این رویکرد در مزرعه را مورد بررسی قرار داده است. سپس کاربرد این مفهوم در علوم آبیاری بهویژه در خودکارسازی و هوشمندسازی سامانههای آبیاری در مزرعه بررسی شده است. در نهایت ابزارهای رایج نظیر حسگرهای درون مزرعهای، شبکه حسگرهای بیسیم، ماهوارهها و استفاده از پهپادها که بهعنوان یک وسیله در جهت نیل به هدف ارتباط بین اینترنت اشیاء و سامانههای هوشمند آبیاری در مزارع به شمار میروند، معرفی و مزایا، کاربردها و چالشهای پیش روی فعلی و آتی اینترنت اشیاء در آبیاری بیان شد.
آبیاری هوشمند,کشاورزی دقیق,مدیریت زنجیره تأمین,امنیت شبکه و دادهها,ماهواره و پهپاد
https://wmaj.iaid.ir/article_128249.html
https://wmaj.iaid.ir/article_128249_b392e941c29771e0babb6d2af66d74d5.pdf
انجمن آبیاری و زهکشی ایران
مدیریت آب در کشاورزی
2476-4531
2676-4369
7
2
2021
02
19
بررسی کارایی فنی و اقتصادی هوشمندسازی چاههای کشاورزی در شهرستان-های قروه و دهگلان از استان کردستان
67
82
FA
مریم
امینی
دانشجوی دکترا، گروه اقتصاد کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
amini.maryam@ut.ac.ir
سعید
یزدانی
استاد گروه اقتصاد کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
syazdani@ut.ac.ir
حامد
رفیعی
استادیار گروه اقتصاد کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
hamedrafiee@ut.ac.ir
ازآنجاکه یکی از عوامل اصلی و محدودکنندهی توسعهکشاورزی نهادهآب میباشد، شناسایی شیوههای مدیریتمنابعآب و تدوین سیاستهای صحیح دراینبخش امری اجتنابناپذیر است. مطالعهی حاضر بهبررسی اقتصادی هوشمندسازی چاههای کشاورزی و نقش آن در صرفهجویی مصرفآب در شهرستانهای دهگلانوقروه واقع در استانکردستان پرداختهاست. دادههایموردنیاز مربوط بهسالزراعی 97-1396، بوده و از طریق مصاحبه و تکمیل پرسشنامه جمعآوری شدهاست. باتوجه به اهداف پژوهش، شاخصهای کارایی فنی، تخصیصی، اقتصادی و بهرهوری کلی و جزئی عوامل تولید کشاورزان مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج تحقیق نشان داد که تنها 8/23 و 4/11 درصد بهترتیب گروه هوشمند و غیرهوشمند از کارایی فنی واحد برخوردارمیباشند. نتایج کارایی تخصیصی و اقتصادی نشان داد که 1/3 و 9/2 درصد به ترتیب از گروه هوشمند و غیرهوشمند کارایی تخصیصی و اقتصادی واحد دارند. به عبارت دیگر نتایج مطالعه نشانداد که بیشتر کشاورزان در مقیاس نامناسب تولیدی خود قراردارند. نتایج نشانداد که به طور متوسط بین بهرهوری کلی اختلاف معناداری در گروه هوشمند و غیرهوشمند وجودندارد. با توجه بهنتایج تحقیق پیشنهاد میشود چنانچه هوشمندسازی بااهداف صرفهجویی منابع آبی مورد تأکیدباشد لازم است تأثیر آن در بهرهوری نهادههای تولید و کاهش سایر هزینهها به غیر از نهادهآب و یا در فروش محصول (بهعنوان مثال اولویت خریدتضمینی ازاین محصولات) دیدهشود و یا اینکه با واقعیسازی قیمت آب از کشاورزان خارج از هوشمندسازی مالیات برمازاد استفاده از منابع آبی اخذشود. باتوجه به نتایج بدستآمده، میزان مصرف آب در هکتار برای کشاورزان دارای چاههای هوشمند نسبت به کشاورزانی که چاههای آنها هوشمند نیستند 48/12 درصد کاهش یافته است اما در بلندمدت باتوجه به عدم وجود منافع اقتصادی و حتی وجود زیان اقتصادی در هوشمندسازی کشاورزی این صرفهجویی در منابع آبی به دلیل مخاطرات اخلاقی پیشرو نمیتواند تضمینشود.
هوشمندسازی چاه,کارایی,بهرهوری کل عوامل تولید,گندم,قروه-دهگلان
https://wmaj.iaid.ir/article_128766.html
https://wmaj.iaid.ir/article_128766_cf501e661da6de46790e8fd640381b0a.pdf
انجمن آبیاری و زهکشی ایران
مدیریت آب در کشاورزی
2476-4531
2676-4369
7
2
2021
02
19
ارائه برنامه ساده آبیاری مزارع سیب زمینی استان فارس در سامانه آبیاری قطره ای
83
90
FA
محمدعلی
شاهرخ نیا
دانشیار پژوهشی، بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شیراز، ایران
mashahrokh@yahoo.com
جواد
باغانی
استادیار پژوهشی، موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
baghani37@gmail.com
امیر
اسلامی
استادیار پژوهشی، بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شیراز، ایران
amireslami.50@gmail.com
بهمنظور تولید بیشترین میزان محصول به ازای کمترین میزان آب آبیاری، لازم است آبیاری مزارع با برنامهریزی آبیاری انجام شود. در برنامهریزی آبیاری زمان شروع و خاتمه آبیاری به صورت علمی و دقیق تعیین میشود. استان فارس یکی از استانهای پیشرو در تولید محصول سیبزمینی در کشور است. در این بررسی سعی شده است برنامهای ساده و کاربردی برای آبیاری مزارع سه شهرستان آباده، اقلید و خرمبید که از نظر تولید سیبزمینی در استان فارس مهم میباشند، ارائه شود. در این برنامهریزی با برآورد نیاز آبی گیاه سیبزمینی به کمک داده های هواشناسی 10 ساله 1388 تا 1398، بر اساس توصیه فائو از روش پنمن مانتیث، داشتن خصوصیات فیزیکی خاک و مشخصات سیستم آبیاری قطرهای، برنامه آبیاری شامل تعداد دفعات آبیاری در هر هفته و مدت زمان هر آبیاری برآورد شد. نتایج نشان داد در یک مزرعه با بافت خاک لوم، راندمان آبیاری 70 درصد، فاصله قطره چکان 30 سانتی متر، دبی قطره چکان 4/2 لیتر بر ساعت، مدت زمان هر آبیاری 124 دقیقه خواهد بود. بیشترین تعداد دفعات آبیاری در مرداد ماه بوده که در شهرستان آباده هر روز و در شهرستانهای خرمبید و اقلید 6 بار در هفته آبیاری نیاز به آبیاری خواهد بود.
آبیاری قطرهای,برنامهریزی آبیاری,نیاز آبی
https://wmaj.iaid.ir/article_126120.html
https://wmaj.iaid.ir/article_126120_976bd6ed9f428e9635257eca79f17641.pdf
انجمن آبیاری و زهکشی ایران
مدیریت آب در کشاورزی
2476-4531
2676-4369
7
2
2021
02
19
اثر توأم رژیمهای آبیاری و عمق کارگذاری لولههای قطرهچکاندار بر بهرهوری آب کلزا
91
102
FA
نادر
کوهی چله کران
استادیار پژوهش، بخش تحقیقات فنی و مهندسی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج
nakch71@yahoo.com
حمید
نجفی نژاد
3. استادیار پژوهش، بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی کرمان، سازمان تحقیقات، آموزش
hnajafinezhad@yahoo.com
الهه
کنعانی
دانشجوی دکتری، گروه مهندسی آب، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)، قزوین، ایران
el.kanani92@gmail.com
غزل
دهقانی سانیج
دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت منابع آب، گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران
ghazal.sanij@gmail.com
هدف از این طرح بررسی اثر توأم رژیمهای آبیاری و عمق کارگذاری لولههای قطرهچکاندار بر بهرهوری آب کلزا بود. اثر رژیمهای مختلف آبیاری (I) در همه صفات مورد بررسی در کلزا (عملکرد دانه، وزن هزار دانه، تعداد غلاف، طول غلاف، تعداد شاخه فرعی) و بهرهوری آب تاثیر معنیداری داشت (P <0.01). افزایش عمق لوله قطرهچکاندار تاثیر منفی در عملکرد و اجزای عملکرد کلزا و بهرهوری آب داشت، بهطوری که بیشترین میزان هر کدام از صفات نامبرده در عمق D1 (30 سانتیمتر) مشاهده شد. نتایج به دست آمده در هر دو سال پژوهش نشان داد که تیمار 100 درصد نیاز آبی، بیشترین عملکرد را در بین تیمارهای رژیمهای مختلف آبیاری به خود اختصاص داد. اختلافهای 21 و 59 درصدی در سال اول و 22 و 8/58 درصدی در سال دوم بین تیمارهای 75 و 50 درصد نیاز آبی با تیمار 100 درصد نیاز آبی گویای این برتری میباشد. بیشترین بهرهوری آب در هر کدام از اعماق کارگذاری لوله قطرهچکاندار به تیمار 75 درصد نیاز آبی اختصاص یافت. به نظر میرسد علیرغم مصرف کمتر حجم آب در تیمار 75 درصد نیاز آبی، عملکرد حاصل شده از این تیمار باعث بالا رفتن بهرهوری آب نسبت به تیمار 100 درصد نیاز آبی گشته است. با توجه به اینکه عمقهای 30 و 40 سانتیمتری لولههای قطرهچکاندار زیرسطحی تأثیر زیادی بر صفات مورد مطالعه نداشتند، اما با در نظر گرفتن این نکته که با قرار دادن قطرهچکاندار زیرسطحی در عمق 40 سانتیمتری میتوان عملیات شخم را به اعماق گسترش داد، انتخاب بهتری میباشد.
آب مصرفی,بهرهوری آب,عملکرد کلزا,قطرهای زیرسطحی,کمآبیاری
https://wmaj.iaid.ir/article_126122.html
https://wmaj.iaid.ir/article_126122_18c4671dc37ae78e48c908ca5a688220.pdf
انجمن آبیاری و زهکشی ایران
مدیریت آب در کشاورزی
2476-4531
2676-4369
7
2
2021
02
19
بررسی اثر بروز رسانی ماده خشک حاصل از مشاهدات زمینی و ماهوارهای بر دقت شبیهسازی عملکرد برنج رقم هاشمی با استفاده از مدل SWAP
103
118
FA
آدینه
عبدی
دانشآموخته کارشناسی ارشد، گروه علوم خاک، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران
adinehabdi@yahoo.com
صفورا
اسدی کپورچال
استادیار، گروه علوم خاک، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران
safoora.asadi@yahoo.com
مجید
وظیفه دوست
استادیار، گروه مهندسی آب، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت. ایران
majid.vazifedoust@yahoo.com
مجتبی
رضایی
0000-0002-5539-2131
استادیار پژوهش، مؤسسه تحقیقات برنج کشور. سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، رشت، ایران
mrezaeii@yahoo.com
پیشبینی عملکرد گیاه پیش از برداشت با استفاده از مدلهای شبیهساز و فناوری سنجش از دور در مدیریت کشاورزی پایدار بسیار حائز اهمیت است. پژوهش حاضر با هدف کاربرد تصاویر ماهوارهای سنتینل 2 در بهبود دقت مدلSWAP برای شبیهسازی عملکرد برنج رقم هاشمی در یکی از مزراع تحقیقاتی مؤسسه برنج کشور انجام شد. بدین منظور شاخصهای گیاهی LAI، NDVI و SAVI برای دوره رشد گیاه برنج از تصاویر ماهوارهای استخراج شدند. همچنین شاخص سطح برگ بهطور مستقیم و هفتگی در سطح مزرعه اندازهگیری و با شاخصهای استخراجی از تصاویر ماهوارهای جهت ارائه بهترین معادله برای تخمین مقدار ماده خشک مقایسه شد. سپس با استفاده از معادله رگرسیون خطی چند متغیره مقدار ماده خشک از تصاویر ماهوارهای برآورد و در مدل SWAP بهعنوان پارامتر ورودی داده شد. در نهایت عملکرد اندازهگیری شده با مقادیر شبیهسازی توسط مدل SWAP با و بدون استفاده از تصاویر ماهوارهای مقایسه شد. نتایج نشان داد خطای مدل در حالتیکه مقدار ماده خشک اندازهگیری شده بهعنوان ورودی مدل در نظر گرفته شد 93/3 درصد معادل 88/396 kg/ha بوده و مدل از دقت قابل قبولی (95/0= R2) برخوردار بوده است. لیکن زمانی که مقدار ماده خشک برآورد شده از تصاویر ماهوارهای بهعنوان ورودی مدل داده شد، مدل مقدار عملکرد شلتوک را با R2 برابر با 99/0 و خطای 04/2 درصد معادل 20/241 kg/ha شبیهسازی کرد. در نهایت بر اساس نتایج بهدست آمده بهروز رسانی مدل SWAP با استفاده از تصاویر ماهوارهای سبب بهبود دقت شبیهسازی شده و مدل با دقت بالاتری توانست عملکرد برنج را شبیهسازی کند.
سنجش از دور,شاخصهای گیاهی,شبیهسازی,ماده خشک گیاه
https://wmaj.iaid.ir/article_126123.html
https://wmaj.iaid.ir/article_126123_a66c7c425673c517f3ae7000d9562df1.pdf
انجمن آبیاری و زهکشی ایران
مدیریت آب در کشاورزی
2476-4531
2676-4369
7
2
2021
02
19
REWAS ابزاری در جهت ارزیابی صرفهجویی واقعی آب کشاورزی
119
134
FA
حسین
دهقانی سانیج
دانشیار، مؤسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
dehghanisanij@yahoo.com
سالومه
سپهری
استادیار، مؤسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، البرز، ایران
sepehri_saloome@yahoo.com
الهه
کنعانی
دانشجوی دکتری، گروه علوم و مهندسی آب، دانشگاه بینالمللی امام خمینی (ره)، قزوین، ایران
el.kanani92@gmail.com
کمبود آب به عنوان یک تهدید جدی برای کشاورزی و امنیت غذایی جهانی مطرح است، بنابراین، صرفهجویی در مصرف آب کشاورزی مهم-ترین مسئله برای غلبه بر کمبود منابع آب است. راهحلهای غلبه بر بحران آب با تکیه بر بهینهسازی مصرف آب در بخش کشاورزی ساده نبوده و عدمتوجه و آگاهی از چرخه آب باعث شده تا تعاریف ناقص و ناصحیح توسعه یافته و بعضاً برنامهریزیها و سرمایه گذاریهای را تحتالشعاع قرار دهد. چالش اصلی در این رابطه عدمدسترسی به اطلاعات کافی و واقعی در بخش کشاورزی است. بهدست آوردن دادههای اندازه-گیری شده و مشاهدهای از مصرف و به تبع آن صرفهجویی واقعی آب در مزارع، نیاز به جمعآوری اطلاعات در سطحی وسیع دارد. شواهد نشان میدهد که در اکثر قریب به اتفاق موارد، صرفهجویی ظاهری در مصرف آب در مقیاس مزرعه هنگامی که در مقیاس بزرگتر ارزیابی شود، افزایش مصرف آب را به دنبال داشته است. لذا بکارگیری هر نوع ابزار ساده و عملی برای ارزیابی تأثیر مداخلات به کار گرفته شده در مقیاس مزرعه و مقیاسهای بزرگتر میتواند اثرات قابلتوجهای را بر رفتار ما در مقابل منابع آبی و مصرف آن داشته باشد. ابزار REWAS که بر اساس مفاهیم حسابداری و بهرهوری آب توسط سازمان خوار و بار جهانی فائو توسعه یافته است، برای ارزیابی سریع اثرات مداخلات بهکار گرفتهشده در مقیاس میدانی بر میزان صرفهجویی واقعی آب در مقیاس حوضه معرفی کرده است.
جریان برگشتی,جریان قابلبازیافت,صرفهجویی ظاهری آب,صرفهجویی واقعی آب,مصرف مفید
https://wmaj.iaid.ir/article_130022.html
https://wmaj.iaid.ir/article_130022_0875802344452a0611389800cac5e2b4.pdf
انجمن آبیاری و زهکشی ایران
مدیریت آب در کشاورزی
2476-4531
2676-4369
7
2
2021
02
19
بررسی اثر رژیمهای مختلف آبشور بر خواص مورفولوژیکی و رشدی کینوا
135
148
FA
صابر
جمالی
0000-0003-0524-3346
دانشجوی دکتری، گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.
saber.jamali@mail.um.ac.ir
حسین
انصاری
استاد، گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
ansary@um.ac.ir
بهمنظور بررسی اثر آبیاری با روش تلفیق آبشور و آب شهری بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه کینوا آزمایشی در قالب طرح کامل تصادفی با 5 تیمار (آب شهری، آبشور، اختلاط 50:50 آبشور با آب شهری، آبیاری یکدرمیان با آبشور و آب شهری، آبیاری زیرسطحی آبشور) تحت شرایط گلخانهای در دانشگاه فردوسی مشهد با سه تکرار در زمستان سال 1396 اجرا شد. دانههای گیاه کینوا در این تحقیق در عمق 5/2 سانتیمتری کاشته شد. پس از گذشت 70 روز گیاهان برداشتشده و وزن تر و خشک بوته، تعداد برگ، ارتفاع بوته، شاخص سبزینگی، سطح برگ، تعداد شاخه فرعی، وزن خشک اندام هوایی، قطر ساقه و بهرهوری مصرف آب اندازهگیری گردید. در انتها تحلیل آماری صفات موردبررسی با استفاده از نرمافزار SAS (ver 9.4) انجام گرفت. مقایسه میانگینها نیز با استفاده از آزمون LSD در سطح 5 درصد انجام شد. نتایج نشان داد که رژیمهای مختلف آبیاری بر تعداد برگ، وزن تر اندام هوایی، ارتفاع بوته، شاخص سبزینگی و سطح برگ در سطح احتمال یک درصد معنیدار بوده ولی بر تعداد شاخه فرعی، وزن خشک اندام هوایی، قطر ساقه و بهرهوری مصرف آب در سطح احتمال پنج درصد معنیدار بود. آبیاری با آبشور منجر به کاهش کلیه صفات شد. آبیاری زیرسطحی با آبشور منجر به کاهش وزن تر و خشک بوته به میزان 4/14 و 2/17 درصدی شد. آبیاری یکدرمیان با آبشور و شهری نیز منجر به کاهش وزن تر و خشک بوته به میزان 8/22 و 8/39 درصدی شد. در پژوهش حاضر روی گیاه دارویی کینوا، نتایج نشان داد که میتوان نتیجه گرفت که با اعمال مدیریت مناسب در مزرعه، استقرار این گیاه را در شرایط وجود آبوخاک شور تضمین نمود.
آب نامتعارف,تلفیق آبشور و شهری,شرایط گلخانهای,کینوا,متناوب یکدرمیان
https://wmaj.iaid.ir/article_130042.html
https://wmaj.iaid.ir/article_130042_895f17ad1fcb2a63703a7d53a0be0f80.pdf
انجمن آبیاری و زهکشی ایران
مدیریت آب در کشاورزی
2476-4531
2676-4369
7
2
2021
02
19
تاثیر آب مغناطیسی بر خصوصیات رشدی ریحان تحت کم آبیاری و آبیاری ناقص ریشه
149
158
FA
طاهره
حیدری
دانشجوی کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی، گروه علوم و مهندسی آب،
دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران
tahere.heidari@yahoo.com
بهاره
شاهدی
دانشجوی کارشناسی ارشدگروه علوم و مهندسی آب- دانشکده کشاورزی-دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
bahareh.shahedi@gmail.com
حسین
بانژاد
دانشیار گروه علوم و مهندسی آب . دانشکده کشاورزی. دانشگاه فردوشی مشهد. مشهد ایران
hossein_banejad@yahoo.com
پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر آب مغناطیسی بر خصوصیات رشدی گیاه ریحان ( Ocimum basilicum L.) تحت شرایط کم آبیاری تنظیم شده و آبیاری ناقص ریشه (PRD) در شرایط گلخانهای به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. تیمارها شامل سه سطح آب مغناطیسی (آب معمولی به عنوان تیمار شاهد، آب مغناطیسی با شدت 3/0 تسلا، آب مغناطیسی با شدت 6/0 تسلا) و سه سطح کم آبیاری (آبیاری 100 درصد به عنوان تیمار شاهد، کمآبیاری 50 درصد نیاز آبی، کمآبیاری ناقص ریشه به میزان 50 درصد نیاز آبی) بود. نتایج نشان میدهد که استفاده از آب مغناطیسی باعث افزایش عملکرد گیاه ریحان میشود، به طوری که نتایج حاکی از افزایش 5 درصدی وزن تر اندام هوایی، 13 درصدی شاخص سطح برگ، 28 درصدی وزن خشک ریشه و 24 درصدی حجم ریشه در آب مغناطیسی 6/0 تسلا بود. نتایج همچنین نشان میدهد که کمآبیاری باعث کاهش تمامی صفات مورد بررسی شده و بیشترین عملکرد در تیمار آبیاری کامل مشاهده شد. نتایج بهرهوری مصرف آب نیز در آبیاری100 درصد بیشترین میزان را نشان داد اما با وجود کاهش 50 درصد میزان حجم آب آبیاری در تیمار کمآبیاری ناقص ریشه تنها 10 درصد کاهش بهرهوری مصرف آب مشاهده شد. نتایج حاصل از مقایسه کمآبیاری تنظیم شده و کمآبیاری ناقص ریشه نیز تفاوت معنیداری را در صفات مورد بررسی نشان نداد
بهرهوری مصرف آب,ریحان,کمآبیاری,میدان مغناطیسی
https://wmaj.iaid.ir/article_130043.html
https://wmaj.iaid.ir/article_130043_e65d9e2ed105b0b344fa54f1d7ec06d6.pdf
انجمن آبیاری و زهکشی ایران
مدیریت آب در کشاورزی
2476-4531
2676-4369
7
2
2021
02
19
پاسخ فیزیولوژیک اسطوخودوس به کاربرد پساب خام و تصفیه شده در دو روش آبیاری سطحی و زیرسطحی با لولههای تراوا
159
170
FA
اصغر
عالم زاده
کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی، گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه اردکان
asgharalemzadeh@gmail.com
سمیه
سلطانی گردفرامرزی
0000-0002-7806-2602
استادیار، گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه اردکان
ssoltani@ardakan.ac.ir
نجمه
یرمی
استادیار، گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه اردکان
nyarami@ardakan.ac.ir
مریم
دهستانی اردکانی
استادیار، گروه علوم و مهندسی باغبانی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه اردکان
mdehestani@ardakan.ac.ir
بحران آب یکی از مسائل اساسی مناطق خشک و نیمه خشک مانند ایران است. این وضعیت در سالهای اخیر بهدلیل وقوع پدیدۀ خشکسالی حادتر شده است. بنابراین دو راهکار برای مقابله با این چالش استفاده از آبهای نامتعارف و مدیریت خاص آبیاری میتواند بهعنوان یک استراتژی در مناطق خشک و بی آب منظور گردد. یکی از منابع آبهای نامتعارف، فاضلاب شهری است که علاوهبر تأمین آب میتواند نیاز غذایی گیاه را نیز تأمین نماید. این پژوهش بهمنظور بررسی تأثیر فاضلاب خام و تصفیهشده بر برخی خصوصیات گیاه داروئی-صنعتی اسطوخودوس (<em>Lavandula angustifolia </em>L<em>.</em>) با روش آبیاری سطحی و زیرسطحی، بهصورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار، در مزرعه تحقیقاتی واقع در شهر تفت استان یزد اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل نوع آب آبیاری (آب چاه، فاضلاب خام و فاضلاب تصفیهشده) و روش آبیاری (زیرسطحی با استفاده از لولههای تراوا و سطحی) بود. نتایج نشان داد که اثر برهمکنش نوع آب آبیاری و روش آبیاری بر صفت شاخص SPAD در سطح احتمال پنج درصد و بر صفت نشت یونی در سطح احتمال یک درصد معنیدار شد. بر اساس نتایج بیشترین شاخص SPAD و راندمان کاربرد آب در گیاه اسطوخودوس با کاربرد فاضلاب خام به روش زیرسطحی حاصل شد. با توجه به مشکلات زیست محیطی و بیماری های احتمالی ناشی از استفاده از فاضلاب خام، همچنین با توجه به نتایج بهدست آمده در این پژوهش، استفاده از فاضلاب شهری به روش زیرسطحی جهت آبیاری گیاهان فضای سبز توصیه میشود.
آبهای نامتعارف,اسطوخودوس,بحران آب,صفات فیزیولوژیک,لولههای تراوا
https://wmaj.iaid.ir/article_130044.html
https://wmaj.iaid.ir/article_130044_88fa3006f685b4ea0886b3b85763f9c5.pdf
انجمن آبیاری و زهکشی ایران
مدیریت آب در کشاورزی
2476-4531
2676-4369
7
2
2021
02
19
تاثیرریزوبیوم و میکوریزا برکارآیی مصرف آب، غلظت عناصرغذایی کممصرف و عملکرد لوبیا چیتی تحت رژیمهای متفاوت آبیاری
171
180
FA
اکبر
همتی
استادیار بخش تحقیقات خاک و آب مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی فارس، سازمان تحقیقات ، اموزش و ترویج کشاورزی، شیراز، ایران
a.hemati@areeo.ac.ir
جهت بررسی اثرات ریزوبیوم و میکوریزا بر عملکرد و غلظت عناصر غذایی دردانه لوبیا در شرایط تنش خشکی این آزمایش به صورت کرتهای خرد شده به مدت دو سال اجرا گردید. در سطوح اصلی، آبیاری در دامنههای 100-95، 80-75 و 60-55 درصد آب قابل استفاده و در سطوح فرعی ، تلقیح بذر با ریزوبیوم سویهی 177،تلقیح بذر با ریزوبیوم سویهی 160، تلقیح بذر با هر دو سویهی ریزوبیوم 177و 160، تلقیح خاکی میکوریزا آربوسکولار، تلقیح ترکیبی هر دو سویهی ریزوبیوم و میکوریزا ونهایتاً تیمار شاهد (عدم تلقیح) قرار داشت. اثرات کودهای زیستی و آبیاری در عملکرد و غلظت عناصر غذایی کم مصرف آهن، روی، منگنز و مس اختلاف معنیداری در سطح پنج درصد داشتند. بیشترین عملکرد دانه (2371 کیلوگرم در هکتار) در تیمار آبیاری 80-75 درصد آب قابل استفاده و تلقیح با ریزوبیوم سویهی 160 بود. بیشترین غلظت عناصر غذایی کم مصرف نیز در تیمار آبیاری80-75 درصد آب قابل استفاده و مصرف تلفیقی کودهای زیستی بهدست آمد. این افزایش غلظت برای آهن 4/21، منگنز 7/5 ، روی 5/3 و مس 3/3 درصد بود. نتایج نشان داد استفاده از ریزوبیوم و میکوریزا علاوه بر افزایش عملکرد، باعث افزایش پایداری گیاه به خشکی از طریق افزایش غلظت عناصر غذایی در لوبیا میشود.
تنش خشکی,ریزوبیوم,عناصر غذایی,لوبیا,میکوریزا
https://wmaj.iaid.ir/article_130045.html
https://wmaj.iaid.ir/article_130045_5bccf08202560e50b8ac7d884661ed9d.pdf
انجمن آبیاری و زهکشی ایران
مدیریت آب در کشاورزی
2476-4531
2676-4369
7
2
2021
02
19
طراحی، ساخت و اجرای آزمایشگاه استاندارد تست هیدرولیکی لوله های سفالی تراوا
181
190
FA
شهرام
اشرفی
استادیار مؤسسه تحقیقات فنی و مهندسی و کشاورزی، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
shah1343@yahoo.com
برای بررسی و مطالعه دقیق قطعات سفالی، نیاز به ابزارهای دقیق آزمایشگاهی و مزرعهای میباشد که تا این تاریخ وسیله استانداردی تعریف نشده است. ساخت و توسعه دستگاههای استاندارد برای اندازهگیری میزان انتشار کپسولهای رسی متخلخل هدف اصلی این تحقیق بود. در این پروژه ابتدا اقدام به ساخت یک دستگاه بیست واحده اندازهگیری تراوش، با رعایت استاندارد پیشنهادی ISO 6775 تست قطرهچکانها، شده است. مقدار تراوش از هر واحد این دستگاه، در فشار هیدرواستاتیک 2 متر، در حد 1/0 الی 5/0 لیتر در ساعت میباشد. حداکثر فشار هیدرولیکی در سیستم کمتر از 5 متر و از نوع هیدرو استاتیک انتخاب شده است. دومین دستگاهی که در این تحقیق ساخته شده، دستگاه تک واحده قابلحمل در مزرعه برای اندازهگیری تراوش سفال میباشد. با این دستگاه، بدون اینکه سفال از خاک بیرون آورده شود، اندازهگیری تراوش در مزرعه انجام میپذیرد. برای تست راست آزمائی دستگاههای مذکور، از روش بار هیدرولیکی ثابت با استفاده از سیفون ماریوت برای اندازهگیری تراوش استفاده شده است. در بار هیدرولیکی ثابت، از مولد فشار هیدرو استاتیک که مجهز به سیفون ماریوت میباشد استفاده شده است. نتایج حاصل از آزمایشات تراوش با دستگاههای ساختهشده با نتایج حاصل از روشهای بار هیدرولیکی ثابت، بر روی بیست عدد سفال، با یکدیگر مقایسه شده است. مقایسه مقادیر بهدستآمده از ضریب تغییرات در دستگاههای آزمایشگاهی و صحرایی با سیفون ماریوت نشان میدهد که تفاوت ضریب تغییرات محاسبهشده در دستگاههای مذکور با سیفون ماریوت در حد 0039/0 و 00053/0 میباشد که بسیار ناچیز و قابلاغماض میباشد؛ بنابراین میتوان با اطمینان کامل از دستگاههای ساختهشده برای اندازهگیری مقدار تراوش از گسیلندهها در شرایط آزمایشگاهی و صحرایی در طرحهای تحقیقاتی و همچنین آزمون گسیلندههایی که توسط شرکتهای مختلف ساخته میشوند استفاده نمود.
آبیاری زیرسطحی,بار هیدرولیکی,تراوش آب و سفال,کپسول رسی متخلخل
https://wmaj.iaid.ir/article_134695.html
https://wmaj.iaid.ir/article_134695_d0bb2d04b076ec80b649e25a2ca7f00d.pdf
انجمن آبیاری و زهکشی ایران
مدیریت آب در کشاورزی
2476-4531
2676-4369
7
2
2021
02
19
بررسی عملکرد میوه و کارایی مصرف آب زردآلو تحت سامانههای آبیاری قطرهای سطحی، زیرسطحی و ستون شن
191
202
FA
شهرام
اشرفی
استادیار مؤسسه تحقیقات فنی و مهندسی و کشاورزی، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
shah1343@yahoo.com
یکی از اهداف مهم آبیاری، استفاده حداکثری از واحد حجم آب در شرایط محدود منابع آب میباشد. آبیاری قطرهای زیرسطحی این امکان را فراهم میکند که آب کاربردی در ناحیه ریشه درختان در پروفیل خاک ذخیره شده و تلفات تبخیر از سطح خاک به حداقل مقدار برسد. در این شرایط راندمان کاربرد آب و همچنین کارایی مصرف آب به حداکثر مقدار ممکن میرسد. با توجه به مزایای بسیار زیاد از جمله کارایی بالای مصرف آب در سامانه آبیاری زیرسطحی، این بررسی بهمنظور عملی نمودن ایده آبیاری زیرسطحی بدون اینکه قطرهچکانها در زیر سطح خاک قرار گیرند انجام پذیرفته است. این تحقیق بر روی درختان 10 ساله زردآلو در باغ معاونت آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی در کرج انجام شده و در مجاورت هر درخت 4 قطرهچکان کار گذاشته شده است. اندازهگیری عملکرد محصول و صفات مورفولوژیکی هر تیمار بهطور جداگانه تعیین و سپس تجزیهوتحلیل آماری بر روی آنها با نرمافزارهایMSTATC و SPSSانجام شده است. نتایج بهدستآمده از دو سال تحقیق نشان داد که نفوذ ریشه در داخل قطرهچکانها در آبیاری قطرهای زیرسطحی و همچنین تجمع ریشه در زیر لولههای هادی در آبیاری زیرسطحی با استفاده از ستون شن و قطرهچکانهای سطحی باعث انسداد مسیر آب از قطرهچکانها و لولههای هادی به پروفیل خاک میشود. هر چند که کارایی مصرف آب در سامانههای آبیاری زیرسطحی با استفاده از ستون شن، قطرهای زیرسطحی و قطرهای سطحی در این تحقیق به ترتیب 21/1، 09/1 و 58/0 کیلوگرم بر مترمکعب بهدستآمده و ارجحیت آبیاری زیرسطحی را نسبت به آبیاری قطرهای سطحی نمایان میکند، ولی نفوذ ریشه به داخل گسیلنده قطرهای و لولههای هادی در سامانههای زیرسطحی ایده آبیاری زیرسطحی را با شکست مواجه کرده است.
آبیاری زیرسطحی,تجمع ریشه,ستون شن,کارایی مصرف آب
https://wmaj.iaid.ir/article_135444.html
https://wmaj.iaid.ir/article_135444_be8ba56a572c9e1b058cac87bb422b7b.pdf