بررسی تاثیر آبیاری با پساب صنعتی توأم با تنش کمبود آب بر عملکرد و اجزای عملکرد جو

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری آبیاری و زهکشی. دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان. ایران

2 دانشیار گروه علوم و مهندسی آب، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران

چکیده

به­منظور بررسی اثر آبیاری با پساب کارخانه قند بر عملکرد دانه و اجزای عملکرد در محصول جو (Hordeum vulgare)، یک آزمایش مزرعه­ای به-صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار در شهرستان تربت‌حیدریه در سال زراعی 93-1392 اجرا شد. فاکتورهای آزمایشی شامل، آب چاه (100% آب معمولی) (I1)، پساب کارخانه قند (I2)، ترکیب آب چاه و پساب (پساب 5/12% و 5/87% آب معمولی) (I3) در دو سطح آبیاری کامل (S1) و اعمال 75 درصد تنش آبی (S2) بودند و تیمار آب معمولی (I1S1)، به­عنوان شاهد انتخاب شد. نتایج نشان داد تغییرات تیمار تنش آبی (S2)، در سطح 1 درصد بر عملکرد دانه، وزن هزار دانه، وزن کاه و کلش و تعداد خوشه تأثیر معنی­داری داشت. وزن هزار دانه در تیمارهای I3S1 و I2S1 به ترتیب بیش­ترین و کم­ترین مقدار را با وزن 4/9 و 6/7 گرم را داشت. تیمار I2S1 در عملکرد کاه و کلش با وزن 2545 کیلوگرم در هکتار و تعداد خوشه برابر با 2/82، بیش­ترین مقدار را در بین سایر تیمارها نشان داد. هم­چنین تغییرات نوع آب آبیاری در سطح 1 درصد بر عملکرد کیفی محصول جو همچون ارتفاع گیاه، پروتئین دانه و عملکرد دانه تأثیر معنی­داری داشت. به‌طورکلی، نتایج این تحقیق نشان داد که استفاده از پساب کارخانه قند برخلاف تنش آبی، ضمن افزایش عملکرد دانه جو، تأثیر منفی بر عملکرد زیستی و کیفی گیاه نداشته بلکه باعث صرفه­جویی در هزینه­ها و مصرف کودهای شیمیایی می­شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigating the influence of Irrigation with industrial Wastewater Combined with Water Deficit Stress on Yield and Yield Components of Barley

نویسندگان [English]

  • yahya choopan 1
  • Abbas Khashei-Siuki 2
  • Ali Shahidi 2
1 PhD Student in Irrigation and Drainage, Water Engineering Department, Gorgan Agricultural Sciences and Natural Resources University, Gorgan, Iran
2 Assistant professor Department of Water Engineering University of Birjand, Birjand,Iran
چکیده [English]

To investigate the effect of irrigation with sugar factory wastewater on seed yield and yield components of barley (Hordeum vulgare), a factorial field experiment was performed in a randomized complete block design with three replications in Torbat-Heydarieh in 2013-2014. The experimental treatments included well water (100% water) (I1), sugar factory wastewater (I2), the combination of well water and wastewater (12.5% wastewater and 87.5% water) (I3) at two levels of full irrigation (S1) and applying 100% water stress (S2) and water treatment (I1S1) were selected as control. Results of the studied traits showed that the variation of water stress (S2) at 1% level was significant on seed yield, 1000 seed weight, straw weight, and straw number. The straw weight and straw number in I2S1 treatment with 2545 kg/ha and the number of panicles equal to 82.2 showed the highest amount among other treatments. As well as changes of irrigation water in the level of %1 on the quality of the barely product, such as plant height, grain protein yield, and grain yield had a significant effect. In general, the results of this study showed that the use of sugar factory wastewater, in contracts to water stress, dosen't have a negative effect on grain yield and quality of barely, but also saves costs and consume s chemical fertilizers.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Grain Yield
  • Qualitative Yield
  • Unconventional Water
  • Water Stress

مراجع

باقری، ع.،  و حیدری شریف‌آباد، ه. 1386. تأثیر تنش خشکی بر عملکرد و اجزای عملکرد و محتوای یون در جو. مجله علوم کشاورزی نوین، 3 (7): 1-15.
بدیع، ا. کار اندیش، ف.، و طباطبایی، س. م. 1395. تأثیر آبیاری با فاضلاب خام و تصفیه‌شده شهری بر عملکرد گندم و خصوصیات میکروبی خاک و پوشش گیاهی. مجله آب‌وخاک، 26 (2): 215-228.
تدین، م،. 1385. تأثیر فاضلاب خام کارخانه قند بر قطعات هوایی، عملکرد و اجزای عملکرد دو رقم گندم. مجله آب‌وخاک اصفهان، 45: 489-498.
جوادی، ح. ر.، لیاقت، ع. ا، و حسن اقلی، ر. 1395. بررسی تغییرات کیفی فاضلاب تصفیه‌شده با عبور از ستون خاک برای آبیاری محصولات کشاورزی. مجله تحقیقات آب در کشاورزی، 30 (3): 417-429.
چوپان، ی. 1394. بررسی تأثیر آبیاری با فاضلاب خام کارخانه قند و تنش آب بر عملکرد و اجزای عملکرد جو. کارشناسی ارشد پایان‌نامه، دانشگاه بیرجند، 96 صفحه.
 
چوپان، ی.، خاشعی سیوکی، ع.، و شهیدی، ع. 1395. اثر آبیاری استفاده مجدد آب کارخانه قند و تنش آبی بر کمیت و عملکرد کیفیت جو (رقم یوسف). مجله آب‌وخاک اصفهان، 21 4.99-109.
چوپان، ی.، خاشعی سیوکی، ع.، و شهیدی، ع.1396. بررسی تأثیر آبیاری با فاضلاب تصفیه‌شده شهری تربت‌حیدریه بر عملکرد مورفولوژیکی پنبه ورامین. مجله تحقیقات آب در کشاورزی، 32 (1): 67-77.
حسن‌پور، ج.، کافی، م. میر هادی، س. م. ج. 1387. تأثیر تنش خشکی بر عملکرد و برخی از خصوصیات فیزیولوژیکی جو. علوم کشاورزی ایران. 1(39): 165-177.
حسین‌پناهی، ف.، کافی، م.، پارسا، م.، نصیری محلاتی، م.، و بناییان.م. 1390. ارزیابی عملکرد انواع گندم حساس به مقاومت در برابر تنش رطوبت با استفاده از مدل  پنمن- فائو-مونتیت. تنش‌های محیطی در علوم زراعی، 4(1):63-47.
خوش‌گفتار منش، ا.، و سیادت. ح. 1381 تغذیه معدنی سبزیجات و محصولات باغی در شرایط شور. مرکز آموزش و آموزش کشاورزی. کرج، ایران، 87 صفحه.
ذونعمت‌کرمانی، م،. اسدی، ر،. و دهقانی سنجانی، ح. 1394. تأثیر مقادیر مختلف فاضلاب شهری بر آبیاری قطره‌ای. مجله تحقیقات آب در کشاورزی، 1: 63-75.
صیاد منش، ی.م،. قاجار سپانلو، م،. و بهمن‌یار، ا. 1394. بررسی میزان برخی عناصر سنگین در خاک و گیاه شلغم در مزارع آبیاری با فاضلاب شهری صنعتی آمل. مجله تحقیقات آب در کشاورزی، 29(2):155-141.
صنوبر، ع.، طباطبایی، ا.، و دهقانی. ف. 1389. تأثیر فاصله آبیاری بر عملکرد، اجزای عملکرد و شاخص برداشت ژنوتیپ‌های گندم نان در منطقه یزد. تنش‌های محیطی در علوم زراعی، 3(2):104-95.
علی نژاد، ع.، و مالکی، ا. 1392. ارزیابی کارایی مصرف آب و عملکرد ذرت در آبیاری با فاضلاب شهری در هوای خشک و سرد. اولین کنفرانس ملی چالش‌های آب درزمینه آب و
       کشاورزی. دانشگاه اسلامی خوراسقان.
کافی، م،. حق نیا، غ.ح،. زمانی، ر،. و رستمی، م. 1389. بررسی میزان جذب تنش شوری و تغذیه مواد معدنی بر عملکرد و اجزای ناخوشایند. مجله کشاورزی، 91: 105-110.
فیضی. ح،. و رضوانی‌مقدم، پ. 1387. استفاده از فاضلاب تصفیه‌شده شهری برای تولید گندم، سخت و تریتیکاله. سومین کنگره بازیافت و استفاده از منابع آلی تجدید پذیر در کشاورزی. دانشگاه آزاد اسلامی خوراسقان. 24-26 آوریل.
لیلی، م،. سماعی، م. ر،. و دهستانی، س. 1389. مدیریت فاضلاب شهری. انتشارات اندیشه رفیع، 293 صفحه، تهران.
یزدانی، ع،. صفری، م و رنجبر، ح. 1396. تأثیر آبیاری با فاضلاب تصفیه‌شده شهری بر عملکرد و تجمع فلزات سنگین در ژنوتیپ‌های بذر. علوم زراعی ایران، 4: 284-296.
Ali Dinar, H. M., Ebert, G. Ludders P. 1999. Growth, chlorophyll content, photosynthesis and water relations in guava (Psidium guajava L.) under salinity and different nitrogen supply. Gartenbauwissenschaft, 64: 54-59.
Ali, M. R., Uddin, M. S. Bagum S. A. 2007. Identification of salt tolerant barley genotypes for coastal region of Bangladesh. Botany, 36 (2): 151-155.
Al-Sanafy, M. Akba R. K. 2012. Effects of Irrigation with Treated Wastewater on the Physical and Chemical Properties of Soil in Kuwait. International Journal of Science and Technology, 4: 139-151.
Dolatpanah, T., Roostaei, M., Ahakpaz, F. and Mohebalipour, N. 2013. Effect of Drought Stress on Grain Yield and Yield Components of winter and Facultative Barley Genotypes in Maragheh Region. Breed seedlings and seeds. 29(2): 257-275.
 Gonzalez, A., Martin, I., and Ayerbe, L. 1999. Barley yield in water- stress conditions. The influence of precocity, osmotic adjustment and stomatal conductance. Field Crops Res. 62: 23-34.
 
Hayssam, M. A., Siddiqui, M., Khamis, M. H., Hassan, F. A., Salem, M. Z. M. Ei- mahrouk S. M. 2013. Performance of forest tree Khaya senegalensis (Desr.) A. Juss. Under sewage effluent irrigation. Ecological Engineering, 61: 117-126.
Millero F J, Feistel R, Wrightand D J and McDougall T J. 2008. The composition of Standard Seawater and the definition of the Reference-Composition Salinity Scale. Deep Sea Research, 55(1): 50-72.
Sammak, S., Kazemeini, S. A. and Tavakol, E. 2014. Evaluation of yield and yield components of barley cultivars in response to drought stress. 13th Iranian Conference on Agriculture and Plant Breeding and 3rd Iranian Conference on Seed Science and Technology. Iranian Association of Agricultural Sciences and Plant Breeding, Karaj, Iran.
 
Singh, P. K., Deshbhratar, P. B. Ramteke D. S. 2012. Effects of sewage wastewater irrigation on soil properties yield and environment. Agricultural water management, 103: 100- 104
.Tesfamriam, E.H., Annandale, J. G. and Steyn, J.M. 2010. Water stress effects on winter canola growth and yield. Agronomy Journal. 102. 658–666.
Todorovic, M., Albrizio, R., Zivotic, L., Abi, S., Stockle, C. and Steduto, P. 2009. Asswssment of AQUACROP, cropsyst, and wofost models in the simulation of sunflower growth under different water regimes. Agronomy Journal. 101. 509-521.
Vigit, M. F., Nielsen, D. C., Haivorson, A., and Beard, B., 1993. Dry land canola production: variety selection, nitrogen response and water use in the central great plains. ARS Central Great Plains Research Station. USDA. Akron. Colorado. USA.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار