بررسی و مقایسه عملکرد سامانه‌های آبیاری بارانی ویل موو و کلاسیک ثابت در استان سمنان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار پژوهش، بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان سمنان (شاهرود)، سازمان تحقیقات،

2 دانشیار موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی،کرج،ایران.

چکیده

با توجه به بحران منابع آب در استان سمنان استفاده از سامانه­های آبیاری بارانی موردتوجه قرار گرفته است. ارزیابی سامانه­های آبیاری بارانی برای شناخت اشکالات موجود و افزایش کارایی آن‌ها ضروری است. این پژوهش باهدف بررسی و مقایسه عملکرد سامانه­های آبیاری ویل موو و کلاسیک ثابت در استان سمنان در سال 1396 انجام شد. برای این منظور ضریب یکنواختی (CU)، یکنواختی توزیع (DU)، راندمان پتانسیل کاربرد (PELQ)، تلفات تبخیر و باد و حجم آب مصرفی تعیین شد. اجرای سامانه­های آبیاری بارانی به‌طور متوسط 42 درصد مصرف آب را کاهش داده بود لکن سطح زیرکشت به‌طور متوسط 22 درصد افزایش یافته بود. نتایج مقادیر راندمان پتانسیل کاربرد آب، ضریب یکنواختی و یکنواختی توزیع در سامانه‌های ویل‌موو به ترتیب برابر 8/53، 5/70، 5/65 و درصد و در سامانه‌های کلاسیک ثابت 8/48، 7/66 و 7/60 درصد به دست آمد. تعویض آبپاش­های فرسوده و استفاده مناسب از سامانه ویل موو در شرایط باد در مزرعه 9 از عوامل عملکرد بهتر این سامانه بود. در سیستم کلاسیک ثابت با آبپاش متحرک فاصله نامناسب آبپاش­ها، فشار پایین و کار کردن تعداد آبپاش­های بیشتر از حد مجاز طراحی بر روی لترال باعث کاهش کارایی این سامانه شده بود که با رفع آن‌ها می­توان کارایی آن را ارتقا بخشید. همچنین نتایج نشان داد جلوگیری از نشت آب در سامانه­ها، آموزش مناسب بهره­برداران و استفاده از جدول برنامه­ریزی آبیاری باعث بهبود عملکرد سامانه­های آبیاری بارانی موردمطالعه خواهند شد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Evaluation and comparison of the performance of wheel move and classic sprinkler irrigation systems in Semnan province

نویسندگان [English]

  • Nader Naderi 1
  • Mahdi Akbari 2
1 Assistant Professor, Department of Agricultural Engineering Research, Agriculture and Natural Resources Research and Education Center of Semnan (Shahrood), Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Shahrood, Iran.
2 Associate Professor, Agricultural Engineering Research Institute (AERI), Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran.
چکیده [English]

Due to the water resources crisis in Semnan province the use sprinkler irrigation systems in this province, has been considered. It is necessary to evaluate the performance of sprinkler irrigation systems in order to identify the problems and increase their efficiency. The purpose of this study was to investigate and compare the performance of wheel move and classic systems with portable sprinkler irrigation systems in Semnan province in 2017. For this purpose, uniformity coefficient (CU), distribution uniformity (DU), application potential efficiency (PELQ), evaporation and wind losses and water volume were determined. The implementation of sprinkler irrigation systems had reduced water consumption by an average of 42%, but the area under cultivation had increased by an average of 22%. Potential application efficiency, uniformity and distribution coefficients for wheel move systems were 53.8%, 70.5% and 65.5% respectively and for classic systems with portable sprinkler were 48.8, 66.7 and 60.7% respectively. Replacing worn sprinklers and proper use of the wheel move system in windy conditions in farm No. 9 were factors in the better performance of this system. In classic systems with portable sprinkler, improper spacing of the sprinklers, low pressure of sprinklers and using the number of sprinklers more than the design limits on lateral had reduced the efficiency of this system, which can be improved by eliminating them. The results also showed that preventing water leakage in the systems, proper training of users and use of irrigation planning table will improve the performance of sprinkler irrigation systems.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Efficiency
  • Sprinkler
  • Uniformity
  • Volume of water consumption

مراجع

برادران هزاوه، پ.، برومندنسب، س.، بهزاد، م.، و محسنی موحد ا. 1385. ارزیابی فنی سیستم‌های آبیاری بارانی اجراشده در شهرستان اراک. مجموعه مقالات همایش ملی مدیریت شبکه‌های آبیاری و زهکشی. دانشگاه شهید چمران اهواز. دانشکده مهندسی علوم آب. اهواز. اردیبهشت ماه. 
بهرامی، م.، خواجه­ای، ف.، دیندارلو، ع. و دستورانی، م. 1396. ارزیابی فنی سامانه­های آبیاری بارانی اجرا شده در برخی از دشت­های استان فارس. نشریه پژوهش­های حفاظت آب و خاک. 24(1): 311-317.
سالمی، ح.ر. و رضوانی، س.م. 1395. ارزیابی فنی سامانه آبیاری بارانی در شرایط زارعین (استان اصفهان و همدان). نشریه پژوهش­های حفاظت آب و خاک. 23(3): 345-350.
سی و سه مرده، م. و بایزیدی، م. 1390. ارزیابی فنی سامانه­های آبیاری بارانی کلاسیک ثابت در مطالعه موردی استان آذربایجان غربی- مهاباد. مجله مهندسی منابع آب. 4(1): 63-70.
علیزاده، ا. 1385. طراحی سیستم‌های آبیاری تحت‌فشار. دانشگاه امام رضا.
کاظمی، س.، برومند نسب، س. و ایزدپناه، ز. 1398. ارزیابی فنی سامانه­های آبیاری بارانی کلاسیک ثابت با آبپاش متحرک در شهرستان اقلید- فارس. مجله علوم و  مهندسی آبیاری. 4(1): 181-196.
کیانی، ع.ر.، شاکر، م. و طبرسا، ر. 1396. بررسی کارایی سامانه­های آبیاری بارانی اجرا شده در استان گلستان. نشریه پژوهش­های حفاظت آب و خاک. 24(6): 270-257.
میربلوچ، م.ح.، دلبری، م. و پیری، ح. 1399. ارزیابی عملکرد سامانه­های آبیاری بارانی کلاسیک ثابت با آبپاش متحرک در شهرستان خاش. مجله مدیریت آب و آبیاری. 10(1): 31-44.
ASAE Sprinkler Irrigation Committee. 1995. ASAE
Standards 1995. P:750-751.
Haman, D. and Yeagar, T. 2005. Field Evaluation of Container Nursery Irrigation Systems: Uniformity of water application in sprinkler systems. The University of Florida. Institute of Food and Agricultural Sciences (UF/IFAS).
Keller, J. and Bliesner, R. 1990. Sprinkler and trickle irrigation. Avi Book Co. Ltd. New York.
Ley, T. 2003. Irrigation System Evaluation. Washington State University Cooperative Extension.
Merriam, J.L. and Keller, J. 1978. Farm irrigation system evaluation: A guide for management. Department of Agricultural and Irrigation Engineering, United States University, Logan. PP: 271.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار