بررسی اثر همه‌گیری Covid-19 بر امنیت آبی، امنیت غذایی و محیط‌زیست‌ در ایران

نوع مقاله : مقاله مروری

نویسندگان

1 گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.

2 استادیار، گروه اقتصاد، دانشکده علوم اداری و اقتصادی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.

3 استاد، گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

4 دانشجوی دکتری،گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی و محیط‌زیست، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

با توجه به گسترش سریع ویروس کرونا و میزان بالای مرگ‌ومیر ناشی از آن، نوشتار حاضر به بررسی ارتباط میان ویروس کرونا، امنیت آبی و غذایی و محیط‌زیست پرداخته است. همه‌گیری Covid-19 منجر به افزایش استفاده از آب در کشور شده است و در برخی از نقاط خشک کشور که از منظر شاخص فقر آبی و تأمین حقابه محیط‌زیست دارای امنیت آبی ضعیفی بوده و یا بعضاً با ناامنی آبی مواجه است، از منظر آب ناامن‌تر شده‌اند. همه‌گیری ویروس کرونا و اجرایی شدن مصوبات ستاد ملی مبارزه با ویروس کرونا، آثار مثبت زیادی بر روی محیط‌زیست داشته که می‌توان به کاهش آلودگی هوا در کلان‌شهرها، کاهش تولید گازهای گلخانه‌ای، کاهش آلودگی زیست‌بوم‌ها اشاره کرد. البته ذکر این مسئله نیز ضروری است که در خانه‌مانی مردم منجر به تولید پسماندهای بیشتری شده که در صورت عدم بازیافت این پسماندها، خود می‌تواند برای محیط‌زیست مخاطره‌آمیز باشد. از طرفی همه‌گیری Covid-19 بر روی اقتصاد و معیشت مردم اثر سوئی داشته و فعالیت‌های اقتصادی و امنیت شغلی مردم را به مخاطره انداخته است. همه‌گیری Covid-19 بر اساس سند ملی تغذیه و امنیت غذایی کشور (1399-1391) و پژوهش‌هایی که درگذشته برای تعیین امنیت غذایی استان‌های کشور انجام شده است، امنیت غذایی در کشور را نیز دچار مشکل کرده است. ویروس کرونا درس‌های زیادی را به جامعه بشری آموخته است که می‌توان به افزایش رعایت بهداشت فردی و مشارکت جمعی اشاره کرد؛ از طرفی برای پیشبرد اهداف مدیریتی و رفع بحران‌های موجود نظیر گرمایش جهانی و بحران آبی می‌توان از مشارکت جمعی بهره جست.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigation the effects of Covid-19 outbreak on water security, food security and environment in Iran

نویسندگان [English]

  • Saber Jamali 1
  • Narges Salehnia 2
  • Hossein Ansari 3
  • Fereshte Rahimi Aghcheshme 4
1 Water Science and Engineering Department, Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad (FUM), Mashhad, Iran.
2 Assistant Professor, Department of Economics, Faculty of Economics and Administrative Sciences, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran.
3 Professor, Water Science and Engineering Department, Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad (FUM), Mashhad, Iran.
4 Ph.D. Student, Department of Range and Watershed Management, Faculty of Natural Resources and Environment, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran.
چکیده [English]

The rapid spread of the coronavirus and its high mortality rate has caused serious and widespread damage to society and the economy. Therefore, the present study examines the correlation between Covid-19, water security, food security, and the environment. The Covid-19 outbreak has prompted an expansion in the utilization of water in the country. during the pandemic of coronavirus, some arid parts of the country, which have poor water security in terms of water poverty and environmental water supply, or sometimes face water insecurity, have become more unsafe in terms of water. the Covid-19 outbreak and implementation of the National Coronavirus Headquarters approvals have had many positive impacts on the environment including decreasing air pollution in the metropolitan, reducing greenhouse gas emissions, and reducing environmental pollution (such as rivers, forests, plains, and mountains). On the other hand, it is necessary to mention that staying at home has led to producing more waste, which can be dangerous for the environment if it is not recycled; Besides, the Covid-19 pandemic has damaged the economic activities and livelihood of the people and disturbed job and food security (based on the National Document on Nutrition and Food Security (2012-2020)). The coronavirus has shown many tenets to human society, including improving personal hygiene, using masks to reduce the spread of infectious diseases and social participation. Using social participation to advance goals and resolve existing crises such as global warming and water crises can be exploited.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Coronavirus
  • ecosystem
  • social participation
  • water and food insecurity
  • Water crisis

مراجع

ارشدی، ع. و کریمی، ع. 1392. بررسی وضعیت فقر مطلق در ایران در سال‌های برنامه اول تا چهارم توسعه. سیاست‌های راهبردی و کلان. 1(1): 23-42.
اکبری، ن.، معاون بهره‌برداری شرکت آب و فاضلاب استان اصفهان. 1398. کرونا ویروس مصرف آب در اصفهان را 10 درصد افزایش داد. https://www.isna.ir/news/98121310551.
باقر زاده آذر، ف.، رنج‌پور، ر.، کریمی تکانلو، ز.، متفکر آزاد، م.ع. و اسدزاده، ا. 1395. برآورد و مقایسه وضعیت امنیت غذایی و تأثیر متغیرهای اقتصادی بر آن در استان‌های ایران. نظریه‌های کاربردی اقتصاد. 3(4): 47-76.
تقی‌زاده خامسی، ق.، معاونت آب و آبفا وزارت نیرو. 1398. کرونا ویروس مصرف آب را 30 درصد افزایش داد. https://www.isna.ir/news/98121310268.
حسینی، س.س.، مهردانش، گ.، فرشاد، ل. 1399. تأثیر کرونا ویروس COVID-19‎ بر اقلیم و آب‌وهوای شهر و سلامتی شهروندان در برنامه‌ریزی شهری. جغرافیا و روابط انسانی. 3(2): 91-119.
رمضانی قوام‌آبادی، م.ح. 1399. بیماری همه‌گیر کرونا و صلح و امنیت بین‌المللی. تحقیقات حقوقی. 23 (ویژه‌نامه حقوق و کرونا ویروس): 181-200.
سلامی، ح. و طاهری ریکنده، ع. 1398. سنجش وضعیت امنیت آبی در استان‌های ایران. اقتصاد و توسعه کشاورزی. 33(1): 75-94.
سند ملی تغذیه و امنیت غذایی (1391-1399). 1391. دبیرخانه شورای عالی سلامت و امنیت غذایی کشور. 1-44.
سید مرتضی حسینی، ر. 1399. بحران کرونا ویروس و عدم امکان اجرای معاهدات بین‌المللی از سوی دولت‎ها. تحقیقات حقوقی. 23(ویژه‌نامه حقوق و کرونا ویروس): 437-457.
سینایی، و. 1390. هیدرپلیتیک، امنیت و توسعه همکاری‌های آبی در روابط ایران، افغانستان و ترکمنستان. فصلنامه روابط خارجی. 3(2): 185-211.
شریف‌زادگان، م.ح.، ندایی طوسی، س. و جمالی، ف. 1396. شناسایی موانع توسعه منطقه‌ای با به‌کارگیری شاخص فقر آبی (نمونه موردی: استان قزوین). جغرافیا و برنامه‌ریزی محیطی. 28(1): 151-170.
شهبازیان، آ.، شهیدی، ز.، عبداللهی، م.، عینیان، م.، کاویانی، ز. و ملانوری، م. 1399. میانگین کالری موردنیاز خانوارهای ایرانی. گزارش کارشناسی مرکز پژوهش‌های مجلس. 1-23.
طالب بیدختی، ن.، اسعدی تکمه داش، م.، رضایی توابع، ف. و سرتاج، م. 1399. ارزیابی اثرات زیست محیطی ویروس کووید 19. رهیافت. 79: 53-62.
شرکت آب و فاضلاب خراسان رضوی. 1399. مصرف آب در خراسان رضوی ۷.۵ درصد افزایش یافت. https://www.irna.ir/news/84147745.
کامران، ح.، یاری، ا. و عابدی، م. 1396. امنیت زیست‌محیطی و امنیت ملی ایران در بستر تحولات هیدروپلیتیک مرزی (مطالعه موردی: هریرود). جغرافیا. 52: 305-328.
کاویانی، ز. 1398. دلایل فقر پایدار در ایران و پیشنهادهایی برای خروج از فقر. گزارش کارشناسی مرکز پژوهش‌های مجلس. 1-5.
کاویانی‌راد، م.، ضرغامی، ا. ولی‌زاده، ح. 1396. جایگاه ذخیره راهبردی دریای خزر در امنیت آبی ایران. پژوهش‌های راهبردی سیاست. 53: 85-106.
کریمی مله، ع. 1397. مسائل سیاستی بدخیم و لزوم بازنگری راهبردی در الگو‌های سنتی روابط دولت ـ ملت در ایران. دولت‌پژوهی. 15(4): 1-39.
گزیده نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال 1395. مرکز آمار ایران. https://www.amar.org.ir
محمدجانی، ا. و یزدانیان، ن. 1393. تحلیل وضعیت بحران آب در کشور و الزامات مدیریت آن. روند. 21 (65-66): 117-144.
مرزبان، ح.، صدرایی جواهری، ا.، زیبایی، م.، ناظم السادات، س.م.ج. و کریمی، ل. 1398. بررسی وضعیت منابع و مصارف آب در ایران و راهکارهای بهبود وضعیت. مجله آب و فاضلاب. 30(4): 16-32.
مرکز آمار ایران. 1399. داده‌ها و اطلاعات آماری.
سازمان هواشناسی کشور. 1400. مرکز ملی پایش و هشدار خشکسالی.
مساح بوانی، ع. و مرید، س. 1384. اثرات تغییر اقلیم بر منابع آب و تولید محصولات کشاورزی مطالعه موردی: حوضه زاینده‌رود اصفهان. تحقیقات منابع آب ایران. 1(1): 40-47.
مظاهری، م. و عبدالمنافی، ن. 1396. بررسی بحران آب و پیامدهای آن در کشور. گزارش کارشناسی مرکز پژوهش‌های مجلس. 1-33.
مظاهری، م. و عبدالمنافی، ن. 1399. تأثیر کرونا ویروس بر منابع آب و فاضلاب. گزارش کارشناسی مرکز پژوهش‌های مجلس. 1-4.
معاونت نظارت بر بهره‌برداری شرکت آب و فاضلاب استان تهران. 1399. افزایش جهانی مصرف آب در گرمای کرونا ویروس. https://www.irna.ir/news/83841131.
ناظم‌السادات، س.م.ج.، سامانی، ن.، باری، ا. و مولایی نیکو، م. 1385. نیروی مؤثر پدیده النینیو-نوسانات جنوبی (ENSO) بر ایجاد تغییر اقلیم در ایران: با استفاده از تحلیل داده‌های بارش. علوم و تکنولوژی. 30(4): 555-565.
نیکویی، ع. و زیبایی، م. 1391. مدیریت منابع آب و امنیت غذایی حوضه زاینده‌رود: کاربرد روش تحلیل یکپارچه حوضه آبریز رودخانه. اقتصاد و توسعه کشاورزی. 26(3): 183-196.
Abdi, M. 2020. Coronavirus disease 2019 (COVID-19) outbreak in Iran: Actions and problems. Infection Control and Hospital Epidemiology. 41(6): 754-755.‏
Ahmadi, M., Sharifi, A., Dorosti, S., Ghoushchi, S. J. and Ghanbari, N. 2020. Investigation of effective climatology parameters on COVID-19 outbreak in Iran. Science of the Total Environment. 729: 138705.‏
Akseer, N., Kandru, G., Keats, E. C. and Bhutta, Z. A. 2020. COVID-19 pandemic and mitigation strategies: implications for maternal and child health and nutrition. The American journal of clinical nutrition. 112(2): 251-256.‏
Allan, A. 2001. “Water Security Policies and Global Systems for Water-Scarce Regions”, World Bank.
Balali, H. and Viaggi, D. 2015. Applying a System Dynamics Approach for Modeling Groundwater Dynamics to Depletion under Different Economical and Climate Change Scenarios. Water. 7: 5258-5271.
Broomandi, P., Karaca, F., Nikfal, A., Jahanbakhshi, A., Tamjidi, M. and Kim, J. R. 2020. Impact of COVID-19 event on the air quality in Iran. Aerosol and Air Quality Research. 20(8): 1793-1804.‏
Buurman, J. 2020. Water Security of Cities and Their Regions. In GSPP International Online Conference on Sustainable Development Goals in Central Asia and The Challenges of COVID-19 (GSPPCONF2020).‏
Chakraborty, I. and Maity, P. 2020. COVID-19 outbreak: Migration, effects on society, global environment and prevention. The Science of the total environment. 728: 138882.‏
Chen, N, Zhou, M., Dong, X., Qu, J., Gong, F., Han Y. and Zhang, p. 2020. Epidemiological and clinical characteristics of 99 cases of 2019 novel coronavirus pneumonia in Wuhan, China: a descriptive study. Lancet. 395(10223): 507-513.
Contreras, L. E. V., Perkins, K. M., Ellenbecker, M., Moure-Eraso, R. and Vega, N. E. M. 2020. COVID-19 pandemic lessons to facilitate future engagement in the global climate crisis. Journal of Cleaner Production. 125178.‏
Connor, R. 2015. The United Nations world water development report 2015: water for a sustainable world (Vol. 1). UNESCO publishing.‏
Cook, C. and Bakker K. 2012. Water security: debating an emerging paradigm. Global Environmental Change. 22: 94-102
Cooper, R. 2020. Water Security Beyond Covid-19. K4D Helpdesk report 803. Institute of Development Studies. Brighton. UK.
Corlett, R.T., Primack, R.B., Devictor, V., Maas, B., Goswami, V.R., Bates, A.E., Koh, L.P., Regan, T.J., Loyola, R. and Pakeman, R.J. 2020. Impacts of the coronavirus pandemic on biodiversity conservation. Biol. Conserv.
Dadson S., Hall J.W., Garrick D., Sadoff C., Grey D. and Whittington D. 2017. Water security, risk, and economic growth: Insights from a dynamical systems model. Water Resources Research. 53: 6425-6438.
Daryabeigi-Zand, A. and Vaezi-Heir, A. 2020. Environmental impacts of new Coronavirus outbreak in Iran with an emphasis on waste management sector. Journal of Material Cycles and Waste Management, 1-8.‏
Desai, A. N. and Aronoff, D. M. 2020. Food Safety and COVID-19. Jama, 323(19), 1982-1982.‏
Ezeh, C. U., Ragatoa, D. S., Sanou, C. L., Emeribe, C. N., Ezeh, C. U., Ragatoa, D. S. and Nnaemeka, C. 2020. A review of the Impacts of COVID-19: Lessons for Africa. Parana Journal of Science and Education, 6(4), 65-70.‏
Hepburn, C., O’Callaghan, B., Stern, N., Stiglitz, J. and Zenghelis, D. 2020. Will COVID-19 fiscal
 
recovery packages accelerate or retard progress on climate change?. Oxford Review of Economic Policy. 36.‏
Hoekstra, A. Y., Buurman, J., and van Ginkel, K. C. 2018. Urban water security: A review. Environmental research letters. 13(5): 053002.‏
Huang, J., Zhang, L., Liu, X., Wei, Y., Liu, C., Lian, X. and Yang, K. 2020. Global prediction system for COVID-19 pandemic. Science Bulletin. 65: 1884-1887.‏
Keulertz, M., Mulligan, M. and Allan, J. A. 2020. The impact of COVID-19 on water and food systems: flattening the much bigger curve ahead. Water International. 45(5): 430-434.‏
Laborde, D., Martin, W., Swinnen, J. and Vos, R. 2020. COVID-19 risks to global food security. Science. 369(6503): 500-502.‏
Lal, R. 2020. Home gardening and urban agriculture for advancing food and nutritional security in response to the COVID-19 pandemic. Food Security: The Science, Sociology and Economics of Food Production and Access to Food. 12(4): 871-876.‏
Lean, H. H. and Tang, C. F. 2009. New evidence from the misery index in the crime function. Economics Letters. 102: 112–115.
Liu, Y., Gayle, A.A., Wilder-Smith, A. and Rocklov, J. 2020. The reproductive number of COVID-19 is Higher compared to SARS coronavirus. Journal of Travel Medicine. 27 (2): 1-4.
Lucchese, M. and Pianta, M. 2020. The Coming Coronavirus Crisis: What Can We Learn? Intereconomics. 55: 98–104.
Madani, K., AghaKouchak, A., and Mirchi, A. 2016. Iran’s socio-economic drought: challenges of a water-bankrupt nation. Iranian studies. 49(6): 997-1016.‏
Nie, R.X., Tian Z.P., Wang J.Q., Zhang H.Y., and Wang T.L. 2018. Water security sustainability evaluation: applying a multistage decision support framework in industrial region. Journal of Cleaner Production. 196: 1681-1704.
Pereira, M. and Oliveira, A.M. 2020. Poverty and food insecurity may increase as the threat of COVID-19 spreads. Public Health Nutrition. 23(17): 3236-3240.‏
Salehnia, N., Zabihi, S. M. G., and Safarzaei, K. 2020. The impact of COVID-19 Pandemic on Tourism Industry: A Statistical Review in European Countries. In 2nd International Conference on Geography and Tourism Development and Sustainable Development.‏
Somani, M., Srivastava, A.N., Gummadivalli, S.K. and Sharma, A. 2020. Indirect implications of COVID-19 towards sustainable environment: an investigation in Indian context. Bioresource Technology Reports. 11: 100491.
Srinivasan, V., Konar, M., and Sivapalan, M. 2017. A dynamic framework for water security. Water Security. 1: 12-20.‏
Staddon, C., Everard, M., Mytton, J., Octavianti, T., Powell, W., Quinn, N., and Geere, J. 2020. Water insecurity compounds the global coronavirus crisis. Water International. 45(5): 416-422.‏
Sullivan, C.A., Meigh, J.R., Giacomello, A.M., Fediw, T., Lawrence, P., and Samad, M. 2003. The water poverty index: development and application at the community scale. In Natural Resources Forum. 27(3): 189-199.
Susskind, D. and Vines, D. 2020. The economics of the COVID-19 pandemic: an assessment. Oxford Review of Economic Policy. 36.(Supplement_1): 1-13.‏
Tanjena, R., and Islam, S.M. 2020. Environmental effects of COVID-19 pandemic and potential strategies of sustainability, Heliyon. 6 (9): e04965.
Tarazona, J. V., Martínez, M., Martínez, M. A., and Anadón, A. 2021. Environmental impact assessment of COVID-19 therapeutic solutions. A prospective analysis. Science of The Total Environment. 146257.‏
The 2nd World Water forum. 2000. Available at http://www.worldwatercouncil.org/en/hague-2000
The 3th World Water forum. 2003. Available at http://www.worldwatercouncil.org/en/kyoto-2003
 
UN-Water. 2019. Climate Change and Water: UN-Water Policy Brief. UN-Water Expert Group on Water and Climate Change. https://www.unwater.org/publications/un-water-policy-brief-on-climate-change-and-water/
Tomaz, P., Jepson, W., and Santos, J. de O. 2020. Urban Household Water Insecurity from the Margins: Perspectives from Northeast Brazil. The Professional Geographer. 72(4): 481-498.
Van der Voorn, T., Van den Berg, C., Bhattacharya, P. and Quist, J. 2020. Never waste a crisis: drawing first lessons from the COVID-19 pandemic to tackle the water crisis. ACS ESandT Water.‏
Vellingiri, B., Jayaramayya, K., Iyer, M., Narayanasamy, A., Govindasamy, V., Giridharan, B . and Ganesan, H. 2020. COVID-19: a promising cure for the global panic. Science of the Total Environment. 725: 138277.
Wang G.F., Lin N., Zhou X.X., Li Z.H. and Deng X.Z. 2018. Three-stage data envelopment analysis of agricultural water use efficiency: a case study of the Heihe River Basin. Sustainability. 10(2): 1-17.
 
Wang, Y.L., Zhou, R.P., Zhang, M. and Zhao, M.N. 2014. Analysis of water resources carrying capacity in Xianyang city under the background of the Xi'an-Xianyang integration. Applied Mechanics and Materials. 675: 787-793.
WHO. 2020. Coronavirus disease 2019 (COVID-19) Situation Report-100.
WHO Coronavirus Disease (COVID-19) Dashboard. 2020. Available at https://covid19.who.int/
World Water Assessment Program. 2015. Water for a sustainable world the united nations world water development report. Paris, France.
Young, S. L., Boateng, G., Jamaluddine, Z., Miller, J., Frongillo, E., Neilands, T., Collins, S., Wutich, A., Jepson, W. and Stoler, J. 2019. The Household Water InSecurity Experiences (HWISE) scale: Development and validation of a household water insecurity measure for low-income and middle-income countries. BMJ Global Health. 4(5): e001750.
Zambrano-Monserrate, M. A., Ruano, M. A. and Sanchez-Alcalde, L. 2020. Indirect effects of COVID-19 on the environment. Science of the Total Environment. 728: 1-4.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار