ارزیابی اقتصادی عملکرد ذرت دانه ای در شرایط کم آبیاری موجی و یک در میان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری آبیاری و زهکشی، دانشکده مهندسی آب و محیط زیست، دانشگاه شهید چمران اهواز

2 گروه آبیاری و زهکشی، دانشکده مهندسی آب و محیط زیست، دانشگاه شهید چمران اهواز

3 عضو هیات علمی دانشگاه تهران

4 استاد کروه آبیاری و زهکشی، دانشکده مهندسی علوم آب، دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

به منظور ارزیابی اقتصادی رفتار گیاه ذرت دانه‌ای نسبت به استراتژی کم‌آبیاری موجی و یک در میان، پژوهشی در دشت جایدر شهرستان پلدختر طی سال زراعی 1400-1399 انجام شد. طرح آماری پژوهش، طرح فاکتوریل در قالب بلوک کامل تصادفی بود که شامل دو فاکتور در پنج و سه سطح بود: فاکتورA (پنج روش آبیاری جویچه‌ای) شامل آبیاری معمولی یا سنتی (C)، آبیاری موجی با نسبت قطع و وصل جریان یک به یک تا زمان تکمیل پیشروی (S_1)، آبیاری موجی با نسبت قطع و وصل جریان دو به یک تا زمان تکمیل پیشروی (S_2)، آبیاری یک در میان ثابت (FF) و آبیاری یک در میان متغیر (AF) و همچنین فاکتورB (سه رژیم آبیاری) شامل 100 درصد نیاز آبی (I_100)، 80 درصد نیاز آبی (I_80) و 60 درصد نیاز آبی (I_60) است. لذا تعداد تیمارهای آزمایشی 15 و تعداد تکرارها نیز 3 تکرار بود. نتایج نشان داد در روش‌های آبیاری، بیش‌ترین سود ناخالص و خالص نسبت به مقدار آب مصرفی، مربوط به روش آبیاری موجی s_1 به ‌ترتیب با مقادیر 24/20 و 87/9 هزار ریال بر متر‌مکعب است. در رژیم‌های مختلف آبیاری، بیش‌ترین سود ناخالص و خالص نسبت به مقدار آب مصرفی به‌ ترتیب مربوط به (I_80) با مقدار 46/19 هزار ریال بر متر‌مکعب و (I_100) با مقدار 29/8 هزار ریال بر متر‌مکعب تعیین شد. نهایتا برای تیمارهای مختلف آبیاری، بیش‌ترین سود ناخالص و خالص نسبت به مقدار آب مصرفی مربوط به تیمار آبیاری S_1 I_60 به ترتیب با مقادیر 53/22 و 7/10 هزار ریال بر متر‌مکعب بود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Economic evaluation of grain maize yield in surge and alternate deficit irrigation conditions

نویسندگان [English]

  • Akbar Mehri 1
  • amir soltani mohammadi 2
  • Hamed Ebrahimian 3
  • saeid boromandnasab 4
1 Ph.D student, Faculty of Water and Environmental Engineering, Shahid Chamran University of Ahvaz
2 Irrigation Department, Faculty of Water and Environmental Engineering, Shahid Chamran University of Ahvaz
3 Associate professor in University of Tehran
4 Professor of Irrigation and Drainage, Faculty of Water Sciences Engineering, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran
چکیده [English]

in order to determine the economic evaluation of Grain Maize crop behavior in relation to Surge and alternate Deficit irrigation strategy, a research in Jaydar plain of Poldokhtar city during the year 2021-2022 was done. The statistical design of the research was Factorial design in a randomized complete block design Which has two factors at 5 and 3levels. Factor A (five furrow irrigation methods) including conventional irrigation (C), Surge irrigation with one-to-one flow wave cycle ratio until advance time is complete (S_1), Surge irrigation with two-to-one flow wave cycle ratio until advance time is complete (S_2) , fixed alternate irrigation (FF) and variable alternate irrigation (AF) as well as factor B (three irrigation regimes) including 100% water requirement (I_100), 80% water requirement (I_80) and 60% water requirement (I_60). The number of experimental treatments was 15 and the number of replications was 3 replications. The results showed that in irrigation methods, the highest gross and net profit in relation to the amount of water consumed is related to the s_1 surge irrigation method respectively with values of 20.24 and 9.87 thousand Rials per cubic meter. In different irrigation regimes, the highest gross and net profit in relation to the amount of water consumed respectively is related to the (I_80) with the amount of 19.46 thousand Rials per cubic meter and (I_100) with the amount of 8.29 thousand Rials per cubic meter was determined. Finally for different irrigation treatments, the highest gross and net profit in relation to the amount of water used was related to the treatment S_1 I_60 respectively is 22.53 and 10.7 thousand Rials per cubic meter.

کلیدواژه‌ها [English]

  • furrow irrigation
  • gross and net profit
  • deficit irrigation
  • water requirement

مراجع

بهداروندی، ح.، برومند نسب، س. و اسلامی، ح. 1395. تأثیر روش‌های آبیاری جویچه‌ای یک‌درمیان متغیر بر روی راندمان کاربرد و حجم مصرف آب در کشت ذرت دانه‌ای در شمال خوزستان، ششمین همایش سراسری کشاورزی و منابع‌طبیعی پایدار، تهران.
پارسا، س.، خزایی‌تبار، ح.، شهیدی، ع. و محمودی، س. 1400. تأثیر روش‌های مختلف کم‌آبیاری بر صفات فیزیولوژیکی ذرت دانه‌ای. مجله تنش‌های محیطی در علوم زراعی. 4 (2): 321-330.
تاندون، اچ. ال. اس. 1381. روش‌های تجزیه خاک‌ها، گیاهان، آب‌ها و کودها. ترجمه توللی، ح. و سمنانی، ا. انتشارات دانشگاه شهید چمران اهواز. 219 ص.
جعفری، م. س.، نوری، ح.، ابراهیمیان، ح.، لیاقت، ع. و سوهانی، ی. 1400. بررسی تأثیر توأمان مقادیر مختلف آب آبیاری و کود نیتروژن بر عملکرد و بهره‌وری ذرت در آبیاری قطره‌ای. مجله مدیریت آب و آبیاری. 11(4): 682-669.
حیدری، ن.، دهقانی‌سانیج، ح. و علائی‌تفتی، م. 1395. مدیریت تقاضا و مصرف آب کشاورزی در ایران. انتشارات کمیته ملی و آبیاری زهکشی ایران، تهران.
دهقانی، م. و پناهی، م. 1396. اثر آبیاری یک‌درمیان جویچه‌ای ثابت بر روی ذرت در اصفهان. پانزدهمین کنگره علوم خاک ایران، اصفهان.
سیدان، س. م. و متقی، م. 1398. تعیین بهره‌وری فیزیکی و اقتصادی آب در زراعت ذرت تحت سامانه‌های آبیاری سنتی و مدرن در استان همدان. نشریه آب و توسعه پایدار. 1: 8-1.
صدرالدینی، س. ع. ا.، منعم، م. ج. و ناظمی، ا. ح. 1385. بهینه‌سازی آبیاری موجی با روش جستجو ممنوع. علوم کشاورزی ایران 37 (1): 129-117.
عالی نژادیان بیدآبادی، ا.، جورونی، ا.، برزگر، ع. و ملکی، ع. 1395. تأثیر سطوح مختلف آبیاری بر کارایی مصرف آب بر اساس دانه ذرت و تغییرات رطوبتی خاک، مجله مدیریت آب و آبیاری. شماره 47 :59-47.
کریمی، ع.، قبادی، م. ا. و نصرتی، ا. 1398. بررسی اثر قطع آبیاری بر عملکرد دانه و خصوصیات فیزیولوژیکی ذرت. نشریه تنش‌های محیطی در علوم زراعی 1204: 1163-1151.
کشاورز، ع. و دهقانی‌سانیج، ح. 1391. شاخص بهره‌وری آب و راهکار آتیه کشاورزی کشور. فصلنامه راهبرد اقتصادی. 1(1): 233-199.
ملکوتی، ج.، غیبی، م. ن. 1379. تعیین حد بحرانی عناصر غذایی مؤثر در خاک، گیاه و میوه در راستای افزایش عملکرد کمی و کیفی محصولات استراتژیک کشور، نشر آموزش کشاورزی.11: 45-38.
میرشکارنژاد، ب.، پاکزاد، ف.، امیری، ا.، اردکانی، م. ر. و ایلکایی، م. ن. 1399. تأثیر تاریخ کاشت و رژیم‌های مختلف آبیاری بر عملکرد و راندمان مصرف آب در ذرت دانه‌ای. نشریه تنش‌های محیطی در علوم زراعی. 1302: 557-547.
ناصری، ا. و دهقانی‌سانیج، ح. 1396. راهنمای مدیریت آبیاری ذرت دانه‌ای در شرایط اقلیمی مغان. نشریه شماره 52748 مرکز اطلاعات و مدارک علمی کشاورزی.
ناصری، ع. ع.، ترکمان‌سهرابی، ر.، برومند نسب، س. و صیادی‌شهرکی، ع. 1399. تعیین میزان بهره‌وری آب ذرت در دو شیوه مدیریت آبیاری جویچه‌ای با دبی پیوسته و کاهش دبی تحت سطوح مختلف نیتروژن. مجله علوم و مهندسی آبیاری. 2 (43): 34-19.
ناظمی، ا. ح.، پرندین، م. ا.، صدرالدینی، ع. ا. و قمرنیا، ه. 1398. اثرات آبیاری موجی بر راندمان کاربرد و بهره‌وری آب ذرت دانه‌ای در ایستگاه اسلام آباد غرب. پژوهش آب در کشاورزی. 33 (3): 369-353.
نادری، م.، شایان‌نژاد، م.، حقیقی، ب.، کریمی، س. و حیدری، س. 1396. بهینه‌سازی اقتصادی طراحی آبیاری جویچه‌ای در شرایط کم‌آبیاری جویچه‌ای برای ذرت علوفه‌ای در شهرکرد. نشریه علوم آب و خاک. شماره 3 پاییز 1396.
مشعل، م.، وراوی‌پور، م.، نوری، س. ا. و زارع زیرک، ا. 1387. بهینه‌سازی عمق آب مصرفی ذرت با کم‌آبیاری (مطالعه مورد: ورامین). مجله پژوهش کشاورزی 8 (4): 134-123.
Allen, R.G., Preira, L.S., Raes, D. and Smith, M. 1998. Crop Evapotranspiration Guidelines for Computing Crop Water Requirement. FAO Irrigation and Drainage Paper, No. 56, Rome, Italy.
Ayana, M., 2011. Deficit irrigation practices as alternative means of improving water use efficiencies in irrigated agriculture: case study of maize crop at Arba Minch, Ethiopia. Africa Journal of Agricultural Research, 6(2): 226-235.
Booher, L.J. 1976. Surface irrigation. Food and Agriculture Organization of the United Nations, Rome, Italy.
Elliot, R.L., Walker, W.R. 1982. Field evaluation of furrow infiltration and advance functions. Trans. ASAE 25 (2), 396–400.
English, M.J. and Raja, S.N. 1996. Review Perspectives on Deficit Irrigation, Agri. Wat. Mang. 32:1-14.
Giordano, M., Scheierling, S.M., Tréguer, D.O., Turral, H. and McCornick, P.G. 2019. Moving beyond ‘more crop per drop’: insights from two decades of research on agricultural water productivity. International Journal of Water Resources Development. 1-25.
Hanson, B.R., Prichard, T.L. and Schulbach, H. 1993. Estimating furrow infiltration. J. Agric Water Manag. 24 (4):
281–298.
Hernandez, B., Avila, E.C., Olan, J.J., Lopez,.J.F. and Navarr, L.A. 2010. Morphological quality of Sweet Corn Ears as Response to Soil Moisture Tension and Phosphate Fertilizeation in Campech. Mexico Agricultural Water Management. 97: 1365-1374.
Kledzik, R., Kropkowski, M., Dudek, S., Kuśmierek-Tomaszewska, R. and Żarski J. 2017. Evaluation of economic efficiency of irrigation in corn for grain production in 2005-2016. Infrastructure and Ecology of Rural Areas, 2(1): 587–598.
Payero, J.O., Tarkalson, D.D., Irmak, S. and Davison, D. 2008. Effect of irrigation amounts applied with subsurface drip irrigation on corn evapotranspiration, yield, water use efficiency, and dry matter production in a semiarid climate. Agricultural water management. 95: 895–908.
Playan, E. and Mateos, L. 2016. Modernization and optimization of irrigation systems to increase water productivity. Agriculture Water Management. 80(1-3):100-116.
Rodrigues, G.C. and Pereira, L.S. 2009. Assessing economic impacts of deficit irrigation as related to water productivity and water costs. Biosytems Engineering. 103: 536-551.
Spencer, G.D., Krutz, L.J., Falconer, L.L., Henry, W.B., Henry, C.G., Larson, E.J., Pringle III, H.C., Bryant, C.J. and Atwill, R.L. Technologies for Furrow Irrigated Corn that Decrease Water Use and Improve Yield and On Farm Profitability. Crop Management. Published May 23, 2019.
Walker, W.R. and Skogerboe, G.V. 1987. Surface Irrigation:’ Theory and Practice’. Prentice- Hall: Englewood Cliffs,  New Jersey, USA

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار