بازار آب و وعده‌های آن برای مدیریت تقاضای آب

نویسندگان

1 استادیار جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران.

2 محقق بخش تحقیقات اقتصادی، اجتماعی و ترویج کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گیلان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، رشت، ایران.

چکیده

سیستم­های موجود حکمرانی آب حاکی از ناکارآمدی­های فراوانی در مدیریت کمیابی آب، ایجاد خطرهای احتمالی شدید برای بسیاری از جنبه­های جوامع و اقتصاد­ها هستند. بازار­های آب، ابزاری نسبتاً جدید و به‌طور فزاینده­ای محبوب برای مقابله با چالش­های آب است. آن‌ها تبادل داوطلبانه آب، بین خریداران و فروشندگان را امکان­پذیر می­نمایند. این مقاله با رویکرد مروری-تحلیلی ضمن معرفی پارادایم جدید مدیریت منابع آب-مدیریت مبتنی بر تقاضا- بر مدیریت تقاضای مبتنی بر بازار آب، مفاهیم و ویژگی­های آن و ارائه چشم­اندازی از پتانسیل این رهیافت برای مقابله با چالش­های کمیابی آب تمرکز نموده است. تقویت و تحریک صرفه­جویی در آب؛ افزایش دسترسی به آب؛ بهبود انعطاف­پذیری در جامعه؛ بهبود بهره­وری آب و بهره­وری تخصیص؛ بازگرداندن آب به طبیعت؛ و بهبود حسابداری برای استفاده و دسترس­پذیری آب از جمله وعده­ها و مزایای رهیافت بازار آب برای مدیریت تقاضای آن و مقابله با چالش­های کمیابی موجود هست.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Water Market and its Promise for Managing Water Demand

نویسندگان [English]

  • Asghar Tahmasebi 1
  • fatemah Askari Bozayeh 2
1 Assistant Professor of Geography and Rural Planning, Faculty of Geography, Kharazmi University, Tehran, Iran.
2 Economic, Social and Extension Research Department, Gilan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization(AREEO), Rasht, Iran.
چکیده [English]

Existing water governance systems suggest a lot of inefficiencies in managing water scarcity, creating potentially severe risks for many aspects of societies and economies.Water markets are a relatively new and increasingly popular tool for coping with water challenges. They allow the voluntary exchange of water between buyers and sellers. This paper, with the review-analytical approach, introduces the new water management paradigm- demand-driven management - focuses on market-based water demand management, its implications and features, and outlines the potential of this approach to address the challenges of water scarcity. Strengthening and stimulating water saving; increasing access to water; improving community resilience; improving water and allocation efficiency; restoring water to nature; and improving accounting for water usage and availability,are the promises and benefits of a market approach to manage water demand and cope with the scarcity challenges.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Water Market
  • Water Demand
  • Water Governance
  • Pricing
احمدی، آ.، ذوالفقاری­پور، م.ا.، نیکویی، ع.ر. و درعلی، م.ی. 1395. ارزیابی اقتصادی پیاده­سازی بستر فنی آب کشاورزی، مطالعه موردی، بخشی از شبکه آبیاری مهیار. تحقیقات منابع آب ایران. 12(3): 49-35.
افراخته، ح.، طهاسبی، ا.، عزیزپور، ف.، فتح­الله طالقانی، د. و عسکری­بزایه، ف. 1396. تبیین مدیریت مشارکتی نظام بهره­برداری منابع آب زراعی (مورد: شهرستان رشت). دانشگاه خوارزمی، دانشکده جغرافیا، رساله دکتری.
پرهیزکاری، ا.، صبوحی، م. و ضیائی، س. 1392. شبیه­سازی بازار آب و تحلیل اثرات سیاست اشتراک­گذاری آب آبیاری بر الگوی کشت تحت شرایط کمیابی. نشریه اقتصاد و توسعه کشاورزی. 27(3): 252-242.
تهامی­پور، م. 1396. ارزش اقتصادی، رویکردی برای مدیریت تقاضای آب در مصارف صنعتی مطالعه موردی: صنایع تولید مواد شیمیایی. مجله آب و فاضلاب. 1: 83-74.
سلطانی، غ.ر. 1391. بررسی تطبیقی الگوی مصرف و مدیریت تقاضای آب کشاورزی در کشورهای منطقه منا (خاورمیانه و شمال آفریقا). تحقیقات اقتصاد کشاورزی. 4(2): 25-1.
صبوحی، م. و پرهیزکاری، ا. 1392. تحلیل اثرات اقتصادی و رفاهی تشکیل بازار آب آبیاری در استان قزوین. نشریه اقتصاد و توسعه کشاورزی. 27(4): 350-338.
عسکری­بزایه، ف. 1395. حکمرانی آب، مروری بر مفاهیم، چالش­ها، ابزارها و تدابیر نهادی. نشریه مدیریت آب در کشاورزی. 3(1): 34-25.
کارآموز، م.، الیاسی، ا. و احمدی­نیا، ص. 1387. تحلیل اقتصادی تأثیر سیاست­های مدیریت تقاضا در طرح­های توسعه منابع آب: مطالعه موردی، مجله مهندسی عمران دانشگاه آزاد اسلامی. 1(57):57-46.
 
کرامت­زاده، ع.، چیذری، ا.ح. و شرزه­ای، غ. 1390. نقش بازار آب در تعیین ارزش اقتصادی آب کشاورزی با رهیافت برنامه­ریزی ریاضی اثباتی (مطالعه موردی: اراضی پایین‌دست سد شیرین دره بجنورد). مجله تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران.2-42(1): 43 -27.
Bjornlund, H. 2003. Efficient water market mechanisms to cope with water. Scarcity, Water Resources Development, 19(4):553-567.
Debaere, P., Richter, B.D., Davis, K.F., Duvall, M.S., Gephart, J.A. O’Bannon, C.E., Pelnik, C., Powell, E.M. and Smith, T.W. 2014. Water Markets as a Response to Scarcity. Water Policy, 16:625-649.
Global Water Intelligence Report, December 2014, Volume 15.
Palanisami, K. 2009. Water Markets as a Demand Management Option: Potentials, Problems and Prospects. In Saleth, Rathinasamy Maria (Ed.). Strategic Analyses of the National River Linking Project (NRLP) of India, Series 3: promoting irrigation demand management in India: potentials, problems and prospects. Colombo, Sri Lanka: International Water Management Institute (IWMI) pp.47-70.
Richter, B. 2016. Water Share, Using water Markets and Impact Investment to Drive Sustainability, The Nature Conservancy: Washington, D.C
RobecoSAM. 2015. Water: the Market of the Future, pp.1-39 available at: www.robecosam.com/images/Water_Study_en.pdf.
Savenije, H.H.G. 2002. Why Water is not an Ordinary Economic Good, or Why the Girl is Special. Physics and Chemistry of the Earth, 27:741-744.
Van der Zaag, P. and Savenije, H.H.G. 2006. Water as an Economic Good: the Value of Pricing and the Failure of Markets, Value of Water Research Report Series No. 19, UNESCO-IHE Institute for Water Education Press.