پیامدهای زیست محیطی بخش کشاورزی و تحولات سیاستی دهه اخیر: مورد مطالعه کشورهای عضو سازمان همکاری‌های اقتصادی و توسعه

نوع مقاله : مقاله مروری

نویسندگان

1 محقق بخش تحقیقات اقتصادی، اجتماعی و ترویج کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گیلان، سازمان تحقیقات،آموزش و ترویج

2 دانش آموخته کارشناس ارشد اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز، شیراز.

3 محقق بخش تحقیقات جنگلها، مراتع و آبخیزداری ، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گیلان، سازمان تحقیقات،آموزش و ترویج کشاورزی،

چکیده

بخش کشاورزی به عنوان زیربنای اصلی تحقق امنیت غذایی از مهم‌ترین بخش‌های اقتصادی جوامع به شمار می آید و میانگین سهم آن در تولید ناخالص داخلی 161 کشور مورد مطالعه در سال 2019 حدود 11 درصد گزارش شده‌است. به موازات نقش‌آفرینی این بخش در تامین امنیت غذایی و اشتغال کشورها با پیامدهای جانبی منفی بر منابع پایه و محیط زیست همراه است که دولت ها را به تجدید‌نظر در سیاست‌های حمایتی مرتبط با بخش کشاورزی سوق داده است. دولت‌ها می‌توانند خواسته و ناخواسته و به روش‌های مختلفی بر پایداری زیست‌محیطی بخش کشاورزی تأثیر بگذارند. این مقاله با رویکرد مروری غیر نظام‌مند و با استفاده از گزارش‌های مراجع معتبر بین المللی(شامل فائو، سازمان همکاری‌های اقتصادی و توسعه ، سازمان تجارت جهانی و ...) به عملکرد زیست محیطی بخش کشاورزی و تاثیرات و تحولات سیاستی در کشورهای عضو سازمان همکاری‌های اقتصادی و توسعه در دهه اخیر می پردازد. نتایج نشان می‌دهد که سیاست‌های حمایت از کشاورزی تمایل به تأثیرگذاری منفی بر محیط زیست دارند. سیاست‌های حمایت از قیمت بازار و پرداخت‌های مبتنی بر تولید یا استفاده نامحدود از نهاده متغیر بیشترین آسیب را متوجه محیط زیست می‌نماید و در مقابل، کمترین آسیب از جانب سیاست پرداخت‌های حمایتی کاملاً مجزا مبتنی بر سطح زیرکشت سال‌های گذشته گزارش شده است. تراز مواد مغذی خاک؛ میزان انتشار گازهای گلخانه ای؛ برداشت آب برای فعالیت‌های کشاورزی؛ و تنوع زیستی اراضی کشاورزی (تنوع محصول و همگونی چشم‌اندازها)از جمله شاخص‌های کلیدی است که بهبود و وخامت آن به تبیین رابطه بین بخش کشاورزی و محیط زیست کمک می‌نماید و بررسی‌های اخیرکشورهای عضو سازمان همکاری‌های اقتصادی و توسعه حاکی از دستاوردهای قابل توجه در برخی از این شاخص ها می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Environmental Implications of the Agricultural Sector and Policy Developments of the Recent Decade: A Case Study of OECD Countries

نویسندگان [English]

  • Fatemeh Askari Bozayeh 1
  • Roya Mohammadzadeh 2
  • Ayub Moradi 3
1 Researcher ,Economic, Social and Extension Research Department, Gilan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization(AREEO), Rasht, Iran
2 MSc in Agricultural Economics, Faculty of Agriculture, Shiraz University, Shiraz, Iran
3 Researcher , Forestry, Rangeland and Watershed Research Department, Gilan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization(AREEO), Rasht, Iran
چکیده [English]

The agricultural sector as the main infrastructure for food security is one of the most important economic sectors of societies and its average share in the GDP of 161 countries studied in 2019 is about 11 percent. In parallel with the role of this sector in the provision of food security and employment of countries with negative side effects on basic resources and the environment, which led governments to reconsider their policies related to the agricultural sector. Governments can, willingly or unwillingly, affect the environmental sustainability of the agricultural sector in a variety of ways. This article focusing on non-systematic review approach and using the reports of authentic international institution (including FAO, OECD, WTO, etc.), deals with the implications of the agricultural sector and policy developments of the recent decade in the OECD member countries. The findings show that agricultural support policies tend to have a negative impact on the environment. Market price supports policies and payments based on output, and payments based on unconstrained variable input use found to be the most environmentally harmful. In contrast, fully decoupled support payments based on non-current crop area are the least harmful. Soil nutrient balance; Greenhouse gas emissions; Water abstraction for agricultural activities; and biodiversity of agricultural lands (crop diversity and homogeneity of landscapes) are among the key indicators that its improvement and deterioration helps to explain the relationship between agriculture and the environment and recent studies by OECD countries show significant gains in some of these indicators.

کلیدواژه‌ها [English]

  • agricultural support policies
  • greenhouse gas emissions
  • soil nutrient balance

مراجع

پوراحمد، ا. و حیدری، ر. 1395. بررسی آلودگی‌های زیست‌محیطی در کشورهای جهان اسلام. پژوهش‌های سیاسی جهان اسلام.6 (1):170-143.
سلطانی نژاد، ح.، ناصر پور، ع.، فلاح، ج. و ناروئی، م.1396. سیاست‌های حمایتی بخش کشاورزی با تمرکز بر رویکردهای مبتنی بر بازار (از طریق بورس‌های کالایی). شرکت بورس کالای ایران، تهران.
شرزه ای، غ. و ماجد، و.1393. نگاهی متفاوت به فعالیت‌های بخش کشاورزی: هزینه‌های زیست‌محیطی بخش کشاورزی در ایران. اقتصاد کشاورزی.ویژه نامه:81-69.
 مرکز آمار ایران.1399. گزارش شش ماهه رشد اقتصادی.
Balogh, J. and Jámbor, A. 2020. The Environmental Impacts of Agricultural Trade: A Systematic Literature Review, Sustainability 2020, 12, 1152; doi: 10.3390/su12031152
EMEP.2018. Co-operative Programme for Monitoring and Evaluation of the Long-Range Transmission of Air Pollutants in Europe; OECD (2018), Agri-environmental indicators (database). http://www.oecd.org/tad/sustainableagriculture/agri-environmentalindicators.htm.
Firbank, L. G., Petit, S., Smart, S., Blain, A., Fuller, RJ.2008.Assessing the impacts of agricultural intensification on biodiversity: a British perspective”, Philosophical Transactions of the Royal Society B: Biological Sciences. 363/1492:777-787. http://dx.doi.org/10.1098/rstb.2007.2183.
FAO. 2018. The State of Agricultural CommodityMarkets. Agricultural Trade, Climate Change and Food Security; FAO: Rome, Italy. (accessed on 18 September 2019).
http://www.fao.org/3/I9542EN/i9542en.pdf  
Henderson, B. and Lankoski J. 2019.Evaluating the environmental impact of agricultural policies”, OECD Food, Agriculture and Fisheries Papers, No. 130, OECD Publishing, Paris. https://dx.doi.org/10.1787/add0f27c-en
Jerrentrup, J. S., Dauber, J., Strohbach, M.W., Mecke, S., Mitscheke, A., Ludwig, Y., Klimake,S. 2017.Impact of recent changes in agricultural land use on farmland bird trends”, Agriculture, Ecosystems & Environment. 239: 334-341. http://dx.doi.org/10.1016/j.agee.2017.01.041.
OECD.2021. Nutrient balance (indicator). doi: 10.1787/82add6a9-en Accessed on 22 August 2021.
OECD.2019. Agricultural Policy Monitoring and Evaluation 2019, OECD Publishing, Paris. https://doi.org/10.1787/39bfe6f3-en.
OECD.2019.Agri-environmental indicators: Nutrient Balances.
https://one.oecd.org/document/COM/TAD/CA/ENV/EPOC(2018)5/FINAL/en/pdf.
OECD.2019.Producer and Consumer Support Estimates. OECD Agriculture statistics (database). http://dx.doi.org/10.1787/agr-pcse-data-en.
OECD.2019.Agricultural Policies in Argentina, OECD Food and Agricultural Reviews, OECD Publishing, Paris.
https://dx.doi.org/10.1787/9789264311695-en.
OECD.2019. OECD Economic Outlook. Volume 2019 Issue 1: Preliminary version, OECD Publishing, Paris.
https://dx.doi.org/10.1787/b2e897b0-en.
OECD.2018. Agri-environmental indicators (database).http://www.oecd.org/tad/sustainableagriculture/agri-environmentalindicators.htm.
OECD.2018. Agri-environmental Indicators: Agricultural Water Use and Irrigation [COM/TAD/CA/ENV/EPOC (2016)21/FINAL.
OECD.2018.OECD Economic Outlook, Volume 2018 Issue 2, OECD Publishing, Paris. https://dx.doi.org/10.1787/eco_outlook-v2018-2-en
OECD.2017. Agricultural Policy Monitoring and Evaluation 2016, OECD Publishing, Paris. https://doi.org/10.1787/agr_pol-2017-en.
OECD.2016. Agricultural Policy Monitoring and Evaluation 2016, OECD Publishing, Paris. https://dx.doi.org/10.1787/agr_pol-2016-en.
OECD.2016. Mitigating Droughts and Floods in
 
Agriculture: Policy Lessons and Approaches, OECD Studies on Water, OECD Publishing, Paris. https://dx.doi.org/10.1787/9789264246744-en.
OECD.2016. The PSE Manual. http://www.oecd.org/tad/agricultural-policies/full%20text.pdf (accessed on 13 September 2018).
OECD.2015. Drying Wells, Rising Stakes: Towards Sustainable Agricultural Groundwater Use, OECD Studies on Water, OECD Publishing, and Paris. https://dx.doi.org/10.1787/9789264238701-en.
OECD.2014. Agricultural Policy Monitoring and Evaluation 2014: OECD Countries, OECD Publishing, and Paris. https://dx.doi.org/10.1787/agr_pol-2014-en.
OECD.2014. Green Growth Indicators for Agriculture: A Preliminary Assessment, OECD Green Growth Studies, OECD Publishing, Paris.https://dx.doi.org/10.1787/9789264223202-en.
OECD.2009.Developments in Agri-environmental Policies in OECD Countries, in Agricultural Policies in OECD Countries 2009: Monitoring and Evaluation, OECD Publishing, Paris. https://dx.doi.org/10.1787/agr_oecd-2009-5-e.
Rohila, A.K., Maan, A. D., Kumarand, A. and Krishan, K. 2017. Impact of agricultural practices on environment, Asian Jr. of Microbiol. Biotech. Env. 19(2): 145-148
Stanton, R., Morrissey, C. and Clark, R. 2018. Analysis of trends and agricultural drivers of Farmland bird declines in North America: A review. Agriculture, Ecosystems & Environment.254:244-254. http://dx.doi.org/10.1016/j.agee.2017.11.028
Smith, P. and Bustamante.M. 2014. Agriculture, Forestry and Other Land Use (AFOLU)”, in Climate Change 2014: Mitigation of Climate Change, Contribution of Working Group III to the Fifth Assessment, [Edenhofer, O., et al. (eds.)], Cambridge University Press, Cambridge and New York.
http://www.ipcc.ch/pdf/assessment-report/ar5/wg3/ipcc_wg3_ar5_chapter11.pdf.
The Global Economy.2021. https://www.theglobaleconomy.com/rankings/share_of_agriculture/
Tilman, D., Fargione, J., Wolff, B.DAntonio, C., Dobson, D., Howarth,R. and Schindler,D.    2001. Forecasting Agriculturally Driven Global Environmental Change. Science.. 292/5515: 281-284. http://dx.doi.org/10.1126/science.1057544.
Turley, D. 2006. Environmental impacts of cereal and oilseed cropping and potential for biofuel production. http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.625.3369&rep=rep1&type=pdf (accessed on 8 April 2019).
UNFCCC. 2018. Greenhouse Gas Inventory Database, http://ghg.unfccc.int/; OECD (2018),Agri-environmentalindicators (database). http://www.oecd.org/tad/sustainable-agriculture/agri-environmentalindicators.htm.
 World Trade Statistical Review; World Trade Organization: Geneva, Switzerland. 2019. https://www.wto.org/english/res_e/statis_e/wts2019_e/wts2019_e.pdf (accessed on 6 January 2020).-https://www.theglobaleconomy.com

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار