اثر کاربرد خاک‌پوش پلاستیکی شفاف در شرایط کم‌آبیاری بر عملکرد و بهره‌وری آب لوبیا سبز

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه مهندسی آب، دانشکدة کشاورزی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران

2 گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان

3 دانشیار و عضو هیات علمی گروه علوم باغبانی دانشگاه زنجان

چکیده

پژوهش حاضر به منظور بررسی اثر کاربرد خاکپوش پلاستیکی شفاف بر عملکرد و بهره‌وری آب لوبیا سبز رقم الموت در شرایط کم‌آبیاری انجام شد. پژوهش بصورت آزمایش کرت‌های خرده شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان در سال 1397 انجام گرفت. تیمارهای آزمایش شامل کم‌آبیاری در سه سطح (100، 80 و60 درصد نیاز آبی گیاه) به عنوان کرت اصلی و خاکپوش پلاستیکی شفاف در دو سطح (کاربرد و عدم کاربرد خاکپوش) به عنوان کرت فرعی بود. بر اساس نتایج، کاربرد خاکپوش باعث افزایش معنی‌دار محتوی کلروفیل برگ، محتوی نسبی آب برگ، سطح برگ، تعداد غلاف در بوته، عملکرد گیاه و بهره‌وری آب نسبت به تیمار شاهد (به ترتیب 8/16، 2/5، 2/11، 34، 38 و 39 درصد) شد. اعمال 20 و 40 درصد کم‌آبیاری باعث کاهش معنی‌دار میانگین محتوی کلروفیل برگ (6/20 و 3/30 درصد)، میانگین محتوی نسبی آب برگ (1/11 و 0/21 درصد)، میانگین سطح برگ (8/17 و 9/59 درصد)، میانگین تعداد غلاف در بوته (10 و 43 درصد)، میانگین عملکرد گیاه (24 و 53 درصد) و میانگین بهره‌وری آب (12 و 34 درصد) در مقایسه با تیمار 100 درصد نیاز آبی گیاه شد. برهمکنش متقابل خاکپوش و کم‌آبیاری بر صفات محتوی کلروفیل برگ، سطح برگ و تعداد غلاف در بوته اثر معنی‌دار داشت که در هر سطح آبیاری استفاده از خاکپوش پلاستیکی شفاف باعث افزایش مقدار میانگین این صفات شد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effect of Using Transparent Plastic Mulch in Deficit Irrigation Conditions on Yield and Water Productivity Green Beans

نویسندگان [English]

  • Jaefar Nikbakht 1
  • Fatemeh Mohammadi 2
  • Taher Barzegar 3
1 Water Engineering Department, Agricultural Faculty, University of Zanjan, Iran
2 Department of Water Engineering, University of Zanjan, Iran
3 Department of Horticultural Sciences, University of Zanjan, Iran.
چکیده [English]

This research was conducted to investigate the effect of using transparent plastic mulch on yield and water use efficiency in green beans cv. Alamout in deficit irrigation conditions. Research was performed as split plots experiment based on completely randomized blocks design with three replications in 2018 at the Research Farm of Agricultural Faculty, University of Zanjan, Iran. The experiment treatments were deficit irrigation in three levels (100%, 80% and 60% of crop water requirements) as the main plot and transparent plastic mulch in two levels (use and non-use of mulch) as the subplot. Results showed, application of mulch increased significantly mean leaf chlorophyll content, mean relative leaf water content, mean leaf area, mean number of pods per plant, mean yield and mean water use efficiency compared to control treatment (16.8%, 5.2%, 11.2%, 34%, 38% and 39% respectively). Applying of deficit irrigation at 20 and 40% decreased significantly mean leaf chlorophyll content (20.6% and 30.3%), mean relative leaf water content (11.1% and 21.0%), mean leaf area (17.8% and 59.9%), mean number of pods per plant (10% and 43%), mean yield (24% and 53%) and mean water use efficiency (12% and 34%) compared to treatment of 100% crop water requirements. Interact effects of deficit irrigation and mulch increased significantly leaf chlorophyll content, leaf area and number of pods per plant such that at each irrigation level use of transparent plastic mulch increased mean values of these traits.

کلیدواژه‌ها [English]

  • deficit irrigation
  • green bean
  • transparent plastic mulch
  • Water use efficiency

مراجع

افشار، ه.، صدرقاین، س. ح. و مهرآبادی، ح. ر. 1391. ارزیابی کاربرد مالچ پلاستیک بر عملکرد و میزان آب مصرفی در زراعت پنبه. نشریه آب‌وخاک. 26 (۶): ۱۴۲۱ -۱۴۲۷.
امیری، س. ا.، سلیمی، خ. و ضیائی، س. م. 1400. اثر کم‌آبیاری بر عملکرد و کارایی مصرف آب عدس (.Lens culinaris Medik). مجله تنش‌های محیطی در علوم زراعی. 14 (1): ۷۵ -۸۳.
امینی، ر. ا.، دباغ محمدی نسب، ع. و قلندرزاده، ا. 1394. اثر مالچ و تنش رطوبتی بر برخی صفات فیزیولوژیک، اجزای عملکرد و عملکرد دانه لوبیا قرمز (Phaseolus vulgaris L.). نشریه پژوهش‌های زراعی ایران. 13 (4): 687-699.
بابازاده، ح.، عبدزاد گوهری، ع. و خنک، آ. 1394. اثر مدیریت آبیاری و سطوح مختلف مالچ کاه بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه لوبیا. مجله پژوهش آب در کشاورزی. 24 (2): ۱۲۹ -۱۴۰.
پرخیده، ج.، برزگر، ط.، نکونام، ف. و نیکبخت، ج. 1397. بررسی رشد، عملکرد و پاسخ‌های فیزیولوژیکی هندوانه ابوجهل تحت شرایط تنش کم‌آبیاری. نشریه به‌زراعی کشاورزی. 20 (2): 357-369.
جعفری، پ. و جلالی، ا. ه. 1395. تأثیر کاربرد خاک‌پوش پلاستیکی تیره و شفاف بر عملکرد و اجزای عملکرد خربزه در شرایط تنش شوری. نشریه علوم باغبانی. 30 (1): ۸۰ -۸۷.
حیدریان، ن.، برزگر، ط. و قهرمانی، ز. 1396. اثر تنش کم‌آبی بر رشد، عملکرد، کیفیت میوه و کارایی مصرف آب برخی توده‌های خربزه بومی ایران. به زراعی کشاورزی. 19 (2): 287-302.
ذرتی ‌پور، ا.، سلطانی محمدی، ا. و عالم‌زاده انصاری، ن. 1398. بررسی عملکرد و بهره‌وری مصرف آب کاهو برگی تحت تنش خشکی و شوری در شرایط گلخانه‌ای. نشریه آبیاری و زهکشی ایران. 13 (2): 450-461.
سلامتی، ن. و دانایی، ا. خ. 1395. اثر سطوح مختلف آب بر عملکرد کمی و کیفی سه رقم کنجد با استفاده از سیستم آبیاری قطره‌ای تیپ. نشریه تحقیقات آب‌وخاک ایران. 47 (1): 137-146.
صالحی تیزآبی، س.، گلدانی، م. و نباتی، ج. 1399. تأثیر خشکی ناحیه‌ای بر عملکرد، اجزای عملکرد و کارایی مصرف آب در گیاه گوجه‌فرنگی در شرایط کم‌آبیاری. مجله آبیاری و زهکشی ایران. 14 (2): ۴۲۶ -۴۳۵.
عزیزی، م.، شهریاری، س.، آرویی، ح. و انصاری، ح. 1394. ﺑﺮرﺳﻲ اﺛﺮ رژﻳﻢ‌ﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ آﺑﻴﺎری و اﻧﻮاع ﻣﺎﻟﭻ ﺑﺮ ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت روﻳﺸﻲ و ﻣﻴﺰان اﺳﺎﻧﺲ ﻧﻌﻨﺎء ﻓﻠﻔﻠﻲ (Mentha piperita). نشریه علوم باغبانی (علوم و صنایع کشاورزی). 29 (1): 11-21.
عسکری، م.، کامگار حقیقی، ع. ا.، سپاسخواه، ع. ر.، رزاقی، ف. و رخشنده‌رو، م. 1399. تأثیر کم‌آبیاری، روش کشت و خاک‌پوش بر محصول و بهره‌وری آب گیاه ماش. نشریه علوم آب‌وخاک (علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی). 24 (۳): ۱۵۱ -۱۶۰.
کریم‌زاده، ه. ا.، نظامی، ا.، کافی، م. و تدین، م. ر. 1396. اثر کم‌آبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد ژنوتیپ‌های لوبیاچیتی در شهرکرد. پژوهش حبوبات ایران. 8 (1): 126-113.
نجفی، ن.، محمودی، ش. و ریحانی‌تبار، ع. 1393. تأثیر رطوبت خاک و کمپوست لجن فاضلاب بر شاخص کلروفیل برگ و برخی ویژگی‌های رشد گیاه یونجه در شرایط گلخانه‌ای. روابط خاک و گیاه. ۵ (۴): ۲۰۵- ۲۱۸.
نکوخو، م. و فلاح، س. 1397. اثر کم‌آبیاری و نیتروژن بر عملکرد میوه، دانه و روغن کدوی پوست‌کاغذی
 
(Cucurbita pepo L.) در شرایط مالچ پلاستیک. تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران. 34 (2): 245-260.
نیکبخت، ج.، خنده‌رویان، م.، توکلی، ا. و طاهری، م. 1392. اثر کم‌آبیاری با آب مغناطیسی بر عملکرد و بهره‌وری آب ذرت. نشریه پژوهش آب در کشاورزی. 27 (4): 551-563.
نیکبخت، ج.، عشقی، و.، برزگر ساربانقلی، ط. و واعظی، ع. ر. 1399a. برهمکنش مصرف کود اوره و آب مغناطیس شده بر عملکرد و کارایی مصرف آب و کود در گیاه خیار (Cucumis sativus cv. Kish F1). آب‌وخاک (علوم و صنایع کشاورزی). 34 (3): 675-688.
نیکبخت، ج.، محمدی، ا. و برزگر ساربانقلی، ط. 1399b. تأثیر محلول‌پاشی اسید سالیسیلیک در شرایط کم‌آبیاری بر عملکرد و کارایی مصرف آب خیار (Cucumis sativus cv. Kish F1). تحقیقات آب‌وخاک ایران. 51 (3): 553-561.
Allen, R. G., Periera, L. S., Raes, D. and Smith, M. 1998. Crop evapotranspiration (guidelines for computing crop water requirements). FAO Irrigation and Drainage Paper, No. 56, Rome. Italy.
Ashrafuzzaman, M., Abdul Halim, M., Razi Ismail, M. and Shahidullah, S. M. 2011. Effect of plastic mulch on growth and yield of chilli (Capsicum annuum L.) Biological and Applied Sciences (Brazilian Archives of Biology and Technology). 54(2): 321-330.
 
Kifle, M. and Gebretsadikan, T. G. 2016. Yield and water use efficiency of furrow-irrigated potato under regulated deficit irrigation, Atsibi-Wemberta, North Ethiopia. Agricultural Water Management. 170: 133-139.
Mohawesh, O. 2016. Utilizing deficit irrigation to enhance growth performance and water-use efficiency of eggplant in arid environments. Journal of Agricultural Science and Technology. 18: 265-276.
Nakawuka, P., Peters, T. R., Kenny, S. and Walsh, D. 2017. Effect of deficit irrigation on yield quantity and quality, water productivity and economic returns of four cultivars of hops in the Yakima Valley, Washington State. Industrial Crops and Products. 98: 82-92.
Saridas, M. A., Kapur, B., Celiktopuz, E., Sahiner, Y. and Paydas Kargi, S. 2021. Land productivity, irrigation water use efficiency and fruit quality under various plastic mulch colors and irrigation regimes of strawberry in the eastern Mediterranean region of Turkey. Agricultural Water Management. 245(106568): 1-9.
Lin, W., Liu, W., Zhou, Sh. and Liu, Ch. 2019. Influence of plastic film mulch on maize water use efficiency in the Loess Plateau of China. Agricultural Water Management. 224(105710): 1-7.
Yaghi, T., Arslan, A. and Naoum, F. 2013. Cucumber (Cucumis sativus, L.) water use efficiency (WUE) under plastic mulch and drip irrigation. Agricultural Water Management. 128: 149-157.
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار