امکان‌سنجی کاربرد سامانه‌های مختلف آبیاری در اراضی شهرستان نهاوند

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه اقتصاد کشاورزی دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان

2 گروه مهندسی آب دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان

3 مرکز تحقیقات کشاورزی همدان.

چکیده

پژوهش حاضر به مطالعه اراضی مناسب گندم کاری در شهرستان نهاوند که قابلیت اجرای سامانه‌های تحت فشار آبیاری را دارد، انجام گرفت. پرسشنامه ابزار اصلی جمع-آوری اطلاعات مورد نیاز این پژوهش بوده است. ضریب آلفای کرونباخ پرسشنامه این پژوهش مقدار 65/0 به‌دست آمد که نشان از پایایی قابل قبول آن دارد. جامعه‌ی آماری کشاورزان مالک اراضی گندم روستاهای استان همدان است که به‌صورت نمونه‌گیری تصادفی، از بین نه شهرستان استان همدان، شهرستان نهاوند و از بین روستاهای آن، سی روستا انتخاب شدند. از بین کشاورزان گندم‌کار این روستاها، کشاورزانی که از سامانه آبیاری تحت فشار در آبیاری گندم‌زارهای خود بهره می‌بردند، حجم نمونه، 379 نفر با استفاده از روش کوکران تعیین شد. کشاورزان منتخب نیز به‌طور تصادفی انتخاب شدند. در این پژوهش در مرحله‌ی اول بررسی مطالعه کتابخانه‌ای با رجوع به اسناد و مدارک موجود در ادارات مربوطه، مقالات انتشار یافته و بررسی یافته‌های علمی مربوطه انجام گرفت، در مرحله دوم آزمون فرضیه‌ها و یک روش انتخاب سامانه آبیاری تحت فشار مناسب با در نظر گرفتن معیارهای فیزیکی، اقتصادی-اجتماعی و محیطی ارائه شد. نتایج آزمون فرضیه‌های پژوهش مشخص کرد که از دیدگاه پاسخ‌گویان هزینه نهاده‌های مصرفی در ایجاد و به‌کارگیری نوع سامانه آبیاری تحت فشار و وضعیت اقتصادی کشاورزان گندم‌کار، وضعیت اقلیمی (وضعیت آب و هوا، توپوگرافی زمین، خاک، مقدار و کیفیت آب در منطقه مورد مطالعه) و بررسی ویژگی‌های فردی و حرفه‌ای (سن، سطح تحصیلات، مالکیت زمین، مقدار زمین زیر کشت گندم آبی و درآمد سالیانه) در انتخاب سامانه آبیاری تحت فشار در سطح احتمال 1% معنی‌دار و مثبت است. در بخش دوم مطالعه مشخص شد که بیشترین امتیاز توسط سامانه آبیاری بارانی-ثابت و سامانه آبیاری بارانی با قبلیت جابه‌جایی کسب شد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Feasibility of using different modern irrigation systems for wheat cultivation land (case study of Nahavand city)

نویسندگان [English]

  • Fatemeh Shahbazi 1
  • Mohammad Karim Motamed 2
  • Mohammadreza Khaledian 2
  • Ali Ghadami 3
1 Department of Agricultural Economics, Faculty of Agricultural Sciences, University of Guilan
2 Department of Agricultural Economics, Faculty of Agricultural Sciences, University of Guilan
3 Agricultural Eng. Research Ins
چکیده [English]

This research was conducted to study suitable agricultural lands in Nahavand region that have the ability to implement pressurized irrigation systems. Questionnaire was the main tool for collecting information required for this research. Cronbach's alpha coefficient of the questionnaire was 0.65, which indicates its acceptable reliability. The statistical population is the owner of favorable agricultural lands (wheat) in the villages of Hamadan province. By random sampling, Nahavand city was selected from nine cities of Hamadan province and thirty villages were selected. Among the wheat farmers in these villages, the farmers who used the pressurized irrigation system to irrigate their wheat fields, the sample size was 379 using the Cochran method. Selected farmers were also randomly selected. In this research, in the first stage, a library study was conducted by referring to the documents available in the relevant departments, published articles, and review of relevant scientific findings. In the second stage, a hypothesis test and a method for selecting an irrigation system were performed. It was presented under appropriate pressure taking into account physical, socio-economic, and environmental criteria. The results of testing the research hypotheses showed that from the perspective of the respondents, the cost of consumption inputs in creating and using the type of pressurized irrigation system and the economic situation of wheat farmers, climatic conditions (climate, land topography, soil , quantity and quality of water in the study area) and study of individual and professional characteristics (age, level of education, land ownership, amount of land under irrigated wheat cultivation, and annual income) in selecting a pressurized irrigation system at a probability level of 1% was meaningful and positive. In the second part of the study, it was found that the highest score was obtained by the solid set sprinkle irrigation system and the portable sprinkler irrigation system.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Individual and Professional Characteristics
  • Sprinkle Irrigation System
  • Water Resources Management

مراجع

الباجی، م. 1389. ارزیابی تناسب اراضی برای سامانه­های آبیاری بارانی. سازمان آب و برق خوزستان. اهواز. ص 42-18
بخشوده، م و زیبایی، م. 1384. ارزیابی عملکرد سامانه­­های آبیاری تحت‌فشار. گزارش نهایی، بخش اقتصاد کشاورزی دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز.
جلالیان، ح. 1391. «تحلیل اثرات نظام­مند آبیاری نوین بر وضعیت بهره­برداران کشاورزی در شهرستان خدابنده». فصلنامه اقتصاد فضا و توسعه روستایی. 1 (2): 64-41.
فربد، ا.، اولادی، ب.، عباسی. 1397. کتاب تحلیل داده‌های پرسشنامه‌ای به کمک نرم‌افزار.SPSS 25 انتشارات مهرگان قلم. تهران.
قره­داغی، م، م.، معروف پور، ع.، بابایی خ و پاشازاده م. (1391). کاربرد فرایند تحلیل سلسله مراتبی در انتخاب سیستم­های آبیاری تحت‌فشار (مطالعه موردی دشت دهکلان کردستان). مجله علوم و مهندسی آبیاری. 34 (2): 105-95.
علیزاده، ا. 1385. طراحی سیستم­های آبیاری، جلد دوم: طراحی سیستم­های آبیاری تحت‌فشار. انتشارات دانشگاه امام رضا (ع). مشهد. ایران.
Albaji, M., Golabi, M., Boroomand Nasab, S. and Nazari Zadeh, F. 2015. Investigation of surface, sprinkler and drip irrigation methods based on the parametric evaluation approach in Jaizan Plain. Journal of the Saudi Society of Agricultural Sciences. 14(1): 1-10.
 
Dengiz, O. 2006. A comparison of different irrigation methods based on the parametric evaluation approach. Turkish Journal of Agriculture and Forestry. 30: 21-29.
Hosseinian, S., Khaledian, M., Biglouei, M. and Shahinrokhsar, P. 2016. Technical and economical evaluation of tape drip and drip line irrigation systems in a strawberry greenhouse. Acta agriculturae Slovenica. 107(1): 55-64.
Liu, W., Qin, Y. and Vital, L. 2007. Land evaluation in Danling county, Sichuan province, China. 26th course professional Master. Geometric and Natural Resources Evaluation. 7th Nov 2005-31rd Jun 2006. IAO, Florence, Italy.
Najafi, S., Khaledian, M.R. and Rezaei, M. 2020. Evaluation of water productivity with three rice genotypes under different irrigation regimes and nitrogen fertilizer treatments in Rasht, northern Iran. Irrigatin and Drainage, DOI: 10.1002/ird.2582.
Neissi, L., Albaji, M. and Boroomandnasab, S. 2020. Combination of GIS and AHP for site selection of pressurized irrigation systems in the Izeh plain, Iran. Agricultural Water Management. 231: 106004.
Nourelahi, O., Khaledian, M.R., Kavoosi‑Kalashami, M. and Pirmoradian, N. 2021. Factors afecting the adoption of collective pressurized irrigation systems. Environment, Development and Sustainability. doi: 10.1007/s10668-021-01952-6.
Rezayati, S., Khaledian, M.R., Razavipour, T. and Rezaei, M. 2020. Water flow and nitrate transfer simulations in cultivation under different irrigation and nitrogen fertilizer application managements by HYDRUS-2D model. Irrigation Science, doi.org/10.1007/s00271-020-00676-1.
 Sys, C., Van Ranst, E. and Debaveye, J. 1991. Land evaluation, Part 1, principles in land evaluation and crop production calculations. International training center for post-graduate soil scientists, University Ghent. http:// www.plr.ugent.be/publicatie.html.
Yatribi, T. 2020. Factors influencing adoption of new irrigation technologies on farms in Morocco: application of logit model. International Jurnal of Environmental & Agriculture Research. 6(11): 42-51.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار