ارزیابی اثرات تغییرات کاربری اراضی و نوع کشت بر تغییرات حجم آب ورودی به دریاچه ارومیه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 رئیس گروه تحلیل داده ها و اطلاعات دفتر تحقیقات منابع آب ایران

2 استاد تمام دانشکده مهندسی عمران دانشگاه تبریز

چکیده

شرایط کنونی دریاچه ارومیه پیامد توسعه نامتوازن و ناپایدار در حوضه آبریز آن و برداشت بی‌رویه از منابع آب تجدیدپذیر حوضه بویژه در دو دهه اخیر می‌باشد. هدف پژوهش حاضر سنجش اثرگذاری تغییرکاربری اراضی کشاورزی بر روند کاهش تراز آب دریاچه ارومیه و تسریع روند خشکی آن است.‬‬‬‬‬ داده‌های مورد استفاده در این پژوهش شامل تصاویر ماهواره‌ای لندست در بازه زمانی سال 2000 الی 2020 و آمار و اطلاعات منابع آب ورودی به دریاچه ارومیه می‌باشند که توسط الگوریتم‫های SVM, Kappa Coefficient در نرم‫افزارENVI5.3 طبقه‫بندی و صحت سنجی شده و سپس با استفاده از نرم‌افزارArc-GIS میزان تغییرات کاربری‌ها مشخص شده است. در نهایت بعد از مشخص نموندن میزان تغییرات هر کاربری میزان آب مورد نیاز هر نوع کشت بر اساس تیپ اقلیمی و ویژگی خاک آن شهرستان توسط مدلNETWAT محاسبه گردید. نتایج حاصل از بررسی تصاویر ماهواره‫ای نشان می‫دهد در بازه زمانی هدف پژوهش روند تغییر الگوی کشت از کشاورزی آبی به باغداری بسیار سریع بوده به طوری که از مساحت 395 کیلومترمربع در سال 2000 به 688 کیلومترمربع در سال 2020 رسیده است. همچنین خروجی‫های مدل NETWAT نیز نشان می‫دهد که با توجه به تغییر مساحت کاربری اراضی کشاورزی و تغییر الگوی کشت میزان مصرف آب مورد نیاز در بخش کشاورزی در بازه زمانی رشدی تقریبا دو برابری داشته و از 1600 میلیون متر‫مکعب در سال 2000 به 2900 میلیون مترمکعب در سال 2020 رسیده است و این افزایش نیاز مصرفی باعث حذف جریان سطحی رودخانه‌ها و پایین رفتن سطح آب‫های زیرزمینی حوضه شده است که خود مبین دلیل اصلی کاهش حجم آب ورودی به دریاچه ارومیه می‌باشد.‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Assessment of the effects of land-use changes and cultivation type on changes in the volume of water entering Lake of Urmia

نویسندگان [English]

  • hassan Golmohammadi 1
  • kiomars roshangar 2
  • mohammad taghi aalami 2
1 Head of Data Analysis Department of Iran Water Resources Research Office
2 Professor of the whole Faculty of Civil Engineering, University of Tabriz
چکیده [English]

The purpose of this study is to measure the impact of agricultural land-use change on the process of reducing the water level of Urmia Lake and accelerate its land process. The data used in this research include Landsat satellite images in the period 2000 to 2020 and statistics and information of water sources entering the lake of Urmia Lake Rehabilitation Headquarters, which are classified by SVM, Kappa Coefficient algorithms in ENVI5.3 software and Validated and then using Arc-GIS software to determine the extent of user changes. Finally, after determining the number of changes in each land use, the amount of water required for each type of cultivation was calculated based on the climatic type and soil characteristics of the city by the NETWAT model. The satellite images show that in the period, the research aimed to change the cultivation pattern from irrigated agriculture to cropland, from an area of 395 km3 in 2000 to 688 km3 in 2020. The outputs of the NETWAT model also show that due to the change in the land-use area of agricultural lands and the change in the cultivation pattern, the amount of water consumption required in the agricultural sector has almost doubled in the growth period, from 1600 million cubic meters in 2000. It reached 2900 million cubic meters in 2020. This increase in consumption needs has eliminated the surface flow of rivers and lowered the groundwater level of the basin, which is the main reason for reducing the volume of water entering Urmia Lake.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cultivation type change
  • Land use change
  • Urmia Lake catchment area
  • Super vector machine
مدیریت آب در کشاورزی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 16 اردیبهشت 1402

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار