بررسی حجم آب کاربردی و بهره‌وری آب در باغات لیموشیرین استان فارس

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیارپژوهشی بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس، سازمان تحقیقات، آموزش

2 مربی پژوهشی بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج

3 استادیار پژوهشی، بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس، سازمان تحقیقات، آموزش

4 استاد موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

چکیده

حدود سه چهارم باغات لیموشیرین کشور در استان فارس واقع است. وجود اطلاعات کافی از میزان آب آبیاری و بهره‌وری آب این باغات می تواند باعث مدیریت بهتر منابع آب و افزایش بهره‌وری آب گردد. در این تحقیق، بهره‌وری آب و میزان آب داده‌شده در 60 باغ لیموشیرین در شش شهرستان استان فارس در طول سال زراعی 1399-1400 اندازه‌گیری گردید. در بین باغات انتخابی، به دلیل تفاوت در مدیریت آبیاری، شوری خاک و عوامل دیگر، میزان حجم آب آبیاری از حدود 10000 تا 24000 مترمکعب در هکتار در سال متفاوت بود. میانگین کل حجم آب آبیاری 14712 مترمکعب در هکتار به دست آمد. از نظر میانگین شهرستانی، کمترین و بیشترین میزان حجم آب آبیاری به‌ترتیب مربوط به شهرستان‌های قیروکارزین و داراب با 13023 و 17079 مترمکعب در هکتار در سال بود. میزان بهره‌وری آب آبیاری در باغات انتخابی بین مقادیر 71/0 تا 23/2 کیلوگرم بر مترمکعب و به‌طور متوسط 40/1 کیلوگرم بر مترمکعب به دست آمد. مقایسه حجم آب آبیاری با نیاز آبی ناخالص نشان داد که در سال انجام تحقیق، در شهرستان‌های لار و داراب این تفاوت ها از نظر آماری معنی‌دار بود. به طور کلی میانگین تفاوت حجم آب آبیاری با نیاز آبی ناخالص یک‌ساله در استان 569 مترمکعب در هکتار بود که از نظر آماری معنی‌دار نبود. اما به طور میانگین حجم آب آبیاری به میزان 2288 مترمکعب در هکتار بیشتر از نیاز آبی ناخالص بلندمدت بود که این تفاوت معنی‌دار بود. بنابراین اعمال برنامه‌ریزی آبیاری و تعیین دقیق نیاز آبی برای افزایش بهره‌وری باغات لیموشیرین استان فارس ضروری است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigating the volume of applied water and water productivity in sweet lime orchards of Fars province

نویسندگان [English]

  • Mohammad Ali Shahrokhnia 1
  • Seyed Ebrahim Dehghanian 2
  • Amir Eslami 3
  • fariborz abbasi 4
1 Associate Professor, Agricultural Engineering Research Department, Fars Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization(AREEO), Shiraz, Iran
2 Agricultural Engineering Research Department, Fars Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization(AREEO), Shiraz, Iran
3 Agricultural Engineering Research Department, Fars Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), SHiraz, Iran.
4 Agricultural Engineering Research Institue, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran
چکیده [English]

About three quarters of the country's sweet lime orchards are located in Fars province. Having sufficient information on the amount of irrigation water and water productivity of these gardens can lead to better management of water resources and increase water productivity. In this research, the water productivity and the amount of water given in 60 sweet lime orchards in six regions of Fars province were measured during 2021. Among the selected orchards, due to differences in irrigation management, soil salinity and other factors, the volume of irrigation water varied from about 10000 to 24000 m3/ha per year. The average total volume of irrigation water was 14712 m3/ha. In terms of the regional average, the lowest and highest amount of irrigation water was related to Ghir-Karzin and Darab regions with 13023 and 17079 m3/ha per year, respectively. The productivity of irrigation water in selected gardens was between 0.71 and 2.23 kg/m3 and on average 1.40 kg/m3. Comparing the volume of irrigation water with the gross water requirement showed that in the year of conducting the research, these differences were statistically significant in Lar and Darab regions. In general, the average difference between the volume of irrigation water and the annual gross water requirement in the province was 569 m3/ha, which was not statistically significant. But on average, the volume of irrigation water was 2288 m3/ha more than the long-term gross water requirement, which was a significant difference. Therefore, it is necessary to apply irrigation scheduling and accurately determine the required water to increase the productivity of sweet lime orchards in Fars province.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Irrigation
  • water requirement
  • national water document
  • soil salinity

مراجع

احمدپور، ا. و سلیمانی، م. 1396. مروری بر کتابچه پرتقال. دفتر امور میوه­های گرمسیری و نیمه­گرمسیری. معاونت باغبانی وزارت جهاد کشاورزی.
احمدی، ک.، عبادزاده، ح.ر.، حاتمی، ف.، محمدنیا افروزی، ش.، طاقانی، ر.ع.، یاری، ش.، و کلانتری، م. 1400. آمارنامه کشاورزی سال 1399. جلد سوم: محصولات باغبانی، وزارت جهاد کشاورزی. معاونت برنامه­ریزی و اقتصادی. مرکز فناوری اطلاعات و ارتباطات.
سرحدی، ج.، و شریف، م. 1396. اهمیت کیفیت آب در آبیاری مرکبات جنوب استان کرمان. نشریه ترویجی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی جنوب استان کرمان. 15 ص.
عباسی، ف.، سهراب، ف.، و عباسی، ن. 1395. ارزیابی وضعیت راندمان آب آبیاری در ایران. مجله تحقیقات مهندسی سازه­های آبیاری و زهکشی. 17 (67): 128-113.
کرمی، ی. 1398. مناسب‌ترین میزان مصرف آب در درختان لیموترش (Citrus aurantifolia) به روش آبیاری قطره­ای در شهرستان میناب. مجله علوم باغبانی ایران، 50 (4):779-790.
مقبلی دامنه، ا.، فتاحی، ر.، قربانی، ب.، ربیعی غ.، و اسفندیاری، ص. 1396 الف. تأثیر کم­آبیاری بر رشد رویشی، عملکرد و کارایی مصرف آب پرتقال مارس ارلی در جنوب کرمان. مجله به­زراعی کشاورزی. 20 (3): 707 تا 718.
مقبلی دامنه، ا.، فتاحی، ر.، قربانی، ب.، ربیعی، غ.، و اسفندیاری، ص. 1396 ب. اثر کم­آبیاری کنترل‌شده و آبیاری زیرسطحی بر عملکرد کمی و کیفی پرتقال. سومین همایش ملی آب در مزرعه، کرج، ایران.
 
Abu-awwad, A.M. 2001. Influence of different water quantities and qualities on lemon trees and soil salt distribution at the Jordan valley. Agricultural Water Management. 52: 53-71.
Aguado, A., Frias, J., Garcıa-Tejero, I., Romero, F., Muriel, J.L. and Capote, N. 2012. Towards the improvement of fruit-quality parameters in Citrus under deficit irrigation strategies. International Scholarly Research Network. International Scholarly Research Notices Agronomy. 96: 1-9.
Allen, R.G., Pereira, L.S., Raes, D., and Smith, M. 1998. Crop Evapotranspiration-Guidelines for computing crop water requirements-FAO Irrigation and drainage paper 56. Fao. Rome, 300(9), D05109.
Domingo, R., Ruiz-Sanchez, M.C., Sanchez-Blanco, M.J. and Torrecillas, A. 1996. Water relations, growth and yield of Fino lemon trees under regulated deficit irrigation. Irrigation Science. 16: 115-123.
 
El-Otmani, M., Chouaibi, A., Azrof, C., Bouchaou, L., and Choukr-Allah, R. 2020. Response of Clementine Mandarin to water-saving strategies under water scarcity conditions. Water. 12:2439.
 
FAOSTAT. 2019. FAOSTAT crops. Available at http://faostat3.fao.org/faostat-gateway/go/to/download/Q/QC/E.
Garcia-Tejero, I., Jimenez-Bocanegra, J.A., Martinez, G., Romero, R., Duran-Zuazo, V.H., and Muriel-Fernandez, J.L. 2010. Positive impact of regulated deficit irrigation on yield and fruit quality in a commercial citrus orchard (Citrus sinensis (L.) osbeck, cv. Salustiana). Agricultural Water Management. 97: 614 622.
Hamido, S.A., and Morgan, K.T. 2021. The effect of irrigation rate on the water relations of young citrus treesin high-density planting. Sustainability. 13, 1759.
Martinez-Gimeno, M., Provenzano, G., Bonet, L., Intrigliolo, D.S., Badal, E. and Ballestrer, C. 2017. Assessing the performance of surface and subsurface drip systems on irrigation water use efficiency of citrus orchards in Spain. Geophysical Research Abstracts. 19: 415-423.
Panigrahi, P., Srivastava, A.K., and Huchche, A.D. 2012. Effects of drip irrigation regimes and basin irrigation on Nagpur mandarin agronomical and physiological performance. Agricultural Water Management. 104: 79-88.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار